Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
Ανακεφαλαίωση
1. Αριθμός οξείδωσης (Α.Ο.) ενός ιόντος σε μια ιοντική ένωση είναι το φορτίο του ιόντος. Αριθμός οξείδωσης ενός ατόμου σε μια ομοιοπολική ένωση, ονομάζεται το φαινομενικό φορτίο που θα αποκτήσει το άτομο αν τα ζεύγη ηλεκτρονίων δοθούν σ’ εκείνο το άτομο που τα έλκει περισσότερο. 2. Σήμερα πλέον οξείδωση ονομάζεται η αύξηση του Α.Ο. και αναγωγή η ελάττωση του Α.Ο. 3. Οι αντιδράσεις διακρίνονται σε αντιδράσεις οξειδοαναγωγικές και μη οξειδοαναγωγικές ή μεταθετικές. 4. Οξειδωτικά σώματα, ονομάζονται τα σώματα (στοιχεία ή ενώσεις) που προκαλούν οξείδωση, γιατί περιέχουν άτομα που μπορούν να αναχθούν. Αναγωγικά σώματα, ονομάζονται τα σώματα (στοιχεία ή ενώσεις) που προκαλούν αναγωγή, γιατί περιέχουν άτομα που μπορούν να οξειδωθούν. 5. Η ισοστάθμιση (εύρεση συντελεστών) των αντιδράσεων οξειδοαναγωγής στηρίζεται στην παρατήρηση ότι η συνολική αύξηση του Α.Ο.του αναγωγικού πρέπει να είναι κατ’ απόλυτη τιμή ίση με τη συνολική ελάττωση του αριθμού οξείδωσης του οξειδωτικού. 6. Ηλεκτρόλυση ονομάζεται το σύνολο των αντιδράσεων οξείδωσης και αναγωγής που λαμβάνουν χώρα, όταν σε ένα τήγμα ή διάλυμα ηλεκτρολύτη εφαρμόσουμε κατάλληλη διαφορά δυναμικού. 7. Η σειρά εκφόρτισης στην κάθοδο για τα συνήθη κατιόντα όταν βρίσκονται σε παραπλήσιες συγκεντρώσεις και με αδρανή ηλεκτρόδια είναι: Au3+, Pt2+, Ag+, Cu2+, H+ (οξύ), Pb2+, Sn2+, Ni2+, [H2O], Fe2+, Cr3+, Zn2+, Mn2+, Al3+, Mg2+, Na+, Ca2+, Ba2+, K+ H σειρά εκφόρτισης στην άνοδο για τα συνήθη ανιόντα, όταν βρίσκονται σε παραπλήσιες συγκεντρώσεις και με αδρανή ηλεκτρόδια, είναι: S2-, OH- (βάση), J-, [H2O], Br-, Cl-, οξυγονούχα ιόντα, F-. 8. Κατά την ηλεκτρόλυση άνοδος είναι το θετικό ηλεκτρόδιο, στο οποίο λαμβάνει χώρα οξείδωση και κάθοδος είναι το αρνητικό ηλεκτρόδιο, στο οποίο λαμβάνει χώρα αναγωγή. 9. Ο υπολογισμός των ποσοτήτων που ελευθερώνονται στα δύο ηλεκτρόδια μπορεί να γίνει εύκολα με τη στοιχειομετρία. Για τους υπολογισμούς θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι: 1 mol e- (NA ηλεκτρόνια) έχουν φορτίο 1 Faraday (96 500 C).
Λέξεις – κλειδιά Αριθμός Οξείδωσης Οξείδωση Αναγωγή Οξειδοαναγωγική αντίδραση Μεταθετική αντίδραση Οξειδωτικό σώμα Αναγωγικό σώμα Ηλεκτρόλυση Ηλεκτρολυτικά στοιχεία Μεταλλικοί αγωγοί Ηλεκτρολυτικοί αγωγοί Άνοδος Κάθοδος Σειρά εκφόρτισης
Ερωτήσεις – Ασκήσεις – Προβλήματα Ερωτήσεις επανάληψης 1. Tι είναι αριθμός οξείδωσης ατόμου ή ιόντος; 2. Ποιοι πρακτικοί κανόνες χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του Α.Ο.; 3. Πώς ορίζεται σήμερα η οξείδωση και η αναγωγή; 4. Πώς διακρίνεται μια οξειδοαναγωγική από μια μεταθετική αντίδραση; 5. Τι ονομάζεται οξειδωτική ουσία και τι αναγωγική; 6. Τι ονομάζεται ηλεκτρόλυση; 7. Ποιες είναι οι σημαντικότερες διαφορές μεταξύ των ηλεκτρολυτικών και μεταλλικών αγωγών; 8. Τι ονομάζεται κάθοδος κατά την ηλεκτρόλυση και τι φαινόμενο λαμβάνει χώρα σε αυτή; 9. Τι ονομάζεται άνοδος κατά την ηλεκτρόλυση και τι φαινόμενο λαμβάνει χώρα σε αυτή; 10. Ποια είναι η σειρά εκφόρτισης των κυριότερων κατιόντων όταν αυτά βρίσκονται σε παραπλήσιες συγκεντρώσεις; 11. Ποια είναι η σειρά εκφόρτισης των κυριότερων ανιόντων όταν αυτά βρίσκονται σε παραπλήσιες συγκεντρώσεις; 12. Ποιο είναι το φορτίο 1 mol ηλεκτρονίων;