Γενική παρατήρηση

Να παρατηρήσουμε, ότι με τη βοήθεια των κανονικών δυναμικών οξείδωσης - αναγωγής (Εο), που θίγονται στην ύλη της Γ΄ Λυκείου, μπορεί κανείς να αναγνωρίσει σε μια οξειδοαναγωγική αντίδραση ποιο σώμα είναι οξειδωτικό και ποιο αναγωγικό. Έτσι, μπορεί να δοθεί τέλος στην ανάγκη απομνημόνευσης των οξειδωτικών και αναγωγικών ουσιών, που δίνονται στους πίνακες 5.3 και που επί του παρόντος αποτελούν τη βάση για τη συμπλήρωση των αντιδράσεων οξειδοαναγωγής.

Παράδειγμα 5.2 Διαθέτουμε δύο μεταλλικά δοχεία το ένα είναι από χαλκό και το άλλο από αλουμίνιο (αργίλιο). Σε ποιο από τα δύο δοχεία θα αποθηκεύατε διάλυμα FeSO4 και σε ποιο διάλυμα Mg(NO3)2; ΑΠΑΝΤΗΣΗ Η αποθήκευση διαλύματος FeSO4 στο αλουμινένιο δοχείο προκαλεί την αντίδραση: 3FeSO4 + 2Al [pic] Al2(SO4)3 + 3Fe Αυτό συμβαίνει επειδή το Al είναι πιο δραστικό από το Fe (θυμηθείτε τη σειρά ηλεκτροθετικότητας). Αντίθετα, αν αποθηκεύσουμε το FeSO4 στο χάλκινο δοχείο καμιά χημική αντίδραση δε λαμβάνει χώρα, καθώς ο Cu είναι λιγότερο δραστικός από το Fe. Επίσης το διάλυμα του Mg(NO3)2 μπορεί να αποθηκευθεί σε οποιοδήποτε δοχείο άφοβα, αφού τόσο το Al όσο και ο Cu είναι λιγότερα δραστικά από το Mg. Συνεπώς, το διάλυμα του FeSO4 προτείνεται να αποθηκευτεί στο χάλκινο δοχείο και το διάλυμα του Mg(NO3) στο αλουμινένιο δοχείο.

Εφαρμογή Σε ποιο δοχείο θα επιλέγατε να αποθηκεύσετε διάλυμα ZnCl2 σε σιδερένιο ή αλουμινίου;

Παράδειγμα 5.3 Πόσα λίτρα Cl2 σε STP συνθήκες εκλύονται κατά την αναγωγή 17,4 g MnO2 με περίσσεια διαλύματος HCl; ΛΥΣΗ Με βάση τη χημική εξίσωση έχουμε: MnO2 + 4HCl [pic] MnCl2 + Cl2+ 2H2O [pic] Συνεπώς, x= 4,48 L Cl2 σε STP.

Εφαρμογή Πόσα λίτρα SO2 σε STP συνθήκες ελευθερώνονται κατά την αντίδραση 6,35 g Cu με περίσσεια πυκνού διαλύματος H2SO4;

Παράδειγμα 5.4 1,3 g μετάλλου (Μ) που είναι δραστικότερο από το Η2 και εμφανίζεται στις ενώσεις του με αριθμό οξείδωσης +2, διαλύεται σε περίσσεια αραιού διαλύματος H2SO4, οπότε ελευθερώνονται 448 mL H2 σε STP. Ποια είναι η σχετική ατομική μάζα, Ar, του Μ; ΛΥΣΗ M + H2SO4 [pic] MSO4 + H2 [pic]

Εφαρμογή 5,6 g σιδήρου προστίθενται σε περίσσεια διαλύματος HCl, οπότε ελευθερώνονται 2,24 L H2 σε STP. Ποια είναι η σχετική ατομική μάζα του σιδήρου; Να σημειωθεί ότι στις αντιδράσεις απλής αντικατάστασης το μέταλλο παίρνει συνήθως το μικρότερο αριθμό οξείδωσης.