ΔΕΙΓΜΑ 5

ΚΑΛΥΜΝΟΣ ΣΠΟΓΓΑΛΙΕΙΑ, ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Η σπογγαλιεία υπήρξε ο κύριος τρόπος με τον οποίο οι Καλύμνιοι επιδίωξαν να αντιμετωπίσουν την ανεπάρκεια των φυσικών πόρων του νησιού τους, διαμορφώνοντας μια επαγγελματική παράδοση, η οποία ανέδειξε ως εγγενή στοιχεία του χαρακτήρα των σφουγγαράδων τη λιτότητα, την επιμονή, τη λαχτάρα για ζωή, αλλά και την αυτοθυσία για χάρη της οικογένειας. Λίγα επαγγέλματα έχουν προκαλέσει τόσο δέος, όσο αυτό του παραδοσιακού σφουγγαρά, καθώς απαιτούσε από τον εργαζόμενο να φτάνει καθημερινά στα όρια της αντοχής του και να θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του για τον επιούσιο. Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, ότι οι σφουγγαράδες και οι σταθμοί της επαγγελματικής τους δραστηριότητας αναδείχθηκαν σε προσφιλέστατο θέμα της λογοτεχνίας, ενώ στο πλαίσιο της καλυμνιώτικης κοινωνίας με επίκεντρο το σφουγγαρά διαμορφώθηκαν τοπικά τελετουργικά, τα οποία διατηρούνται μέχρι σήμερα. Πρόκειται για εκδηλώσεις που δείχνουν ότι τα τελετουργικά αυτά, που ενδεχομένως σήμερα αντιμετωπίζονται ως φολκλόρ, αποτελούν προϊόντα της συλλογικής και ατομικής αγωνίας για τη μοίρα αυτών των παιδιών της ανάγκης, που, όπως λέγανε, «οι άλλοι άνθρωποι κερδίζουν το ψωμί τους με το δρωτάρι τους, εμείς με το αίμα μας».

«Θάλασσα πικροθάλασσα και πικροκυματούσα, όλοι σε λένε θάλασσα κι εγώ σε λέω ανθούσα» Δημοτικό τραγούδι

Η πρωτεύουσα της Καλύμνου