ΔΕΙΓΜΑ 1

ΚΕΡΚΥΡΑ

ΟΧΥΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΑΣΤΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ

ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Η έννοια της Ευρώπης, η ιστορική εξέλιξη της και η δημιουργικότητα των κατοίκων της συνδέονται στενά με αυτήν της πόλης, του αστικού χώρου και των κατοίκων του. Μια ιδιότητα του αστικού περιβάλλοντος είναι εκείνη που προσδίδει διάρκεια μεγαλύτερη της ανθρώπινης ζωής στο ανθρωπογενές τοπίο μιας συγκεκριμένης εποχής και το μεταφέρει στις επόμενες, συνδέοντας τους τρόπους ζωής των προηγούμενων γενεών με τις επόμενες σε μια αστική παράδοση.

Αστικό τοπίο και συλλογική μνήμη

Η διατήρηση της υλικής υπόστασης των πόλεων συμβάλλει στο να μη χαθούν οι σημαντικότερες συλλογικές μνήμες, αυτές που, στο βαθμό που ενεργοποιούνται, σφυρηλατούν τη συλλογική ταυτότητα, μια ταυτότητα που, πέρα από όσα ενδεχομένως χωρίζουν τους κατοίκους μιας πόλης, υπογραμμίζει δεσμούς, κοινά επιτεύγματα, κοινές προσδοκίες. Όπως συμβαίνει με το φυσικό περιβάλλον, ο πολίτης είναι υπεύθυνος για τις τύχες του τοπίου που θα διαμορφώσει η γενιά του για τις επόμενες. Ιδιαίτερα σήμερα που οι τεράστιες τεχνικές δυνατότητες είναι ικανές να δημιουργήσουν καταλυτικές για το μέλλον μεταβολές στο αστικό τοπίο, η ευθύνη για το αστικό περιβάλλον είναι πολύ μεγαλύτερη συγκριτικά με το παρελθόν. Όσα αναφέρθηκαν ισχύουν για όλες τις περιοχές της Ευρώπης, πολύ περισσότερο όμως για τη χώρα μας, γενέτειρα των θεσμών που διέπουν τον αστικό πολιτισμό, με όλα εκείνα τα μεγάλα επιτεύγματα που, ακριβώς επειδή συνδέονται με την πόλη, αποδίδονται με τον όρο «πολιτισμός». Με δεδομένα αφενός τον περιορισμένο βαθμό διάχυσης της γνώσης της ιστορίας του τόπου, επομένως την περιορισμένη σχετική ευαισθησία, και αφετέρου τις ισχυρές πιέσεις που ασκούνται συνήθως για επίλυση πρακτικών προβλημάτων (π.χ. κυκλοφοριακό), το φαινόμενο της καταστροφής του ιστορικού αστικού τοπίου στη χώρα μας είναι έντονο. Πρόκειται για έναν ιδιότυπο «ξεριζωμό», που δε σχετίζεται με τη μετανάστευση, αλλά με τη σταδιακή αποκοπή του πολίτη από τις απτές μαρτυρίες της κοινής ιστορικής μνήμης. Η γνωριμία λοιπόν, και μάλιστα σε βάθος, με τα ιστορικά συμφραζόμενα του αστικού τοπίου που μας περιβάλλει αποτελεί τη μοναδική ελπίδα για την προστασία του πολιτισμού και των παραδόσεων κάθε αστικής περιοχής. Με τη μελέτη του αστικού τοπίου: - Τεκμηριώνονται πολιτισμικές συνέχειες και ασυνέχειες. - Ενεργοποιούνται συλλογικές μνήμες. - Αναπτύσσεται η ευαισθησία για την προστασία του.