ΥΠΟΓΡΑΜΜΙΖΩ ΚΑΙ ΘΥΜΑΜΑΙ

- Η Ορθόδοξη Εκκλησία βρίσκεται σ' ολόκληρο το σύγχρονο κόσμο. Σε ορισμένα κράτη της ανατολικής Ευρώπης αποτελεί την επικρατούσα Εκκλησία. - Η παρουσία της Ορθοδοξίας είναι σημαντική ακόμα και σε κράτη με πρώην αθεϊστικά καθεστώτα ή ισχυρές πολυθεϊστικές θρησκείες. - Η κοινή πίστη είναι ο συνεκτικός δεσμός των Ορθόδοξων Εκκλησιών, οι οποίες έχουν μεταξύ τους ενότητα πίστεως και επιζητούν τρόπους στενότερης επικοινωνίας. - Το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης αποτελεί το συνεκτικό θεσμό μεταξύ των Ορθόδοξων Εκκλησιών.

ΚΕΙΜΕΝΟ - Η σύγχρονος Ορθόδοξος Εκκλησία είναι "ανατολική" μόνον ως προς την μορφήν της λατρείας και ως προς την γεωγραφικήν κατανομήν της πλειονότητος των Ορθοδόξων λαών. Όμως, ως προς το περιεχόμενον της πίστεως και την βίωσιν της χριστιανικής ζωής επιμένομεν να διασώζωμεν την ουσίαν της κοινής εις Ανατολήν και Δύσιν αρχαίας μίας, αγίας, καθολικής και αποστολικής Εκκλησίας, όπως εξεφράζετο και εβιούτο αδιαιρέτως κατά τους οκτώ πρώτους μετά Χριστόν αιώνας, πριν δηλαδή η βαθμιαία αποξένωσις λόγω γεωγραφικών αποστάσεων και γλωσσικών διαφορών οδηγήση εις βαθμιαίαν διαφοροποίησιν και τελικώς εις οδυνηρόν σχίσμα μεταξύ Ανατολικού και Δυτικού Χριστιανισμού. Η Ορθόδοξος πίστις δεν είναι "ανατολική'', αλλ' οικουμενική, αποτελεί την κοινήν κληρονομίαν Ανατολής και Δύσεως. Δια τούτο εις αυτήν δύναται να επανεύρει τας ρίζας του ο δυτικός χριστιανός. Δι' αυτής δύναται να ανακαλύψει και την πίστιν της αρχαίας Δυτικής Εκκλησίας της εποχής των Πατέρων της Εκκλησίας (Ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου στην Ορθόδοξη Κοινότητα της Γάνδης (Βέλγιο), το Νοέμβριο του 1994, περιοδικό Σύναξη, 54 (1995), σ. 106). - Η Ευρώπη παρουσιάζει μια έντονη διαφοροποίηση σε εθνικά, πολιτισμικά και θρησκευτικά ζητήματα…Οι εθνικές, πολιτισμικές ή θρησκευτικές διαφορές μπορούν, κάτω από αντίξοες συνθήκες, να εξελιχθούν σε πικρούς ανταγωνισμούς ή κέντρα διαμάχης, διχασμού, πολέμου και καταστροφής… Στο σημείο αυτό ο ρόλος της ορθοδόξου Εκκλησίας είναι πολύ θετικός και εποικοδομητικός. Σε όλη τη διάρκεια της μακράς, αδιάκοπης και επιβεβλημένης από την πραγματικότητα δισχιλιετούς ιστορίας της, η ορθόδοξη Εκκλησία, ειδικότερα το κέντρο της, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, έχει επιδείξει συνεχώς, συστηματικώς και χωρίς ενδοιασμούς έναν βαθύ σεβασμό για την πολιτισμική, εθνική και θρησκευτική ταυτότητα των λαών που βρίσκονται διεσπαρμένοι στις διάφορες χώρες όλου του κόσμου. Η Ορθοδοξία ποτέ δεν επεδοκίμασε την πίεση, τον εξαναγκασμό ή τη βία στα παραπάνω θέματα. Γι' αυτήν, η εθνική, πολιτισμική και θρησκευτική ποικιλότητα που υπάρχει στην ευρύτερη Ευρώπη είναι μία βασική δεδομένη πραγματικότητα που πρέπει με κάθε τρόπο να γίνει σεβαστή (Αρχιεπισκόπου Αμερικής Δημητρίου, "Ο ρόλος της Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Ενωμένη Ευρώπη", Ορθοδοξία και Οικουμένη, χαριστήριος τόμος προς τιμήν του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου Α', εκδ. Αρμός, Αθήνα 2000, σ. 2).