Τι μάθαμε σε αυτό το κεφάλαιο

- Το Σύστημα Αρχείων είναι ένα πολύ σημαντικό τμήμα ενός ΛΣ που έχει ως σκοπό να οργανώσει τα δεδομένα που αποθηκεύονται στη δευτερεύουσα μνήμη.

- Τα δεδομένα είναι μοιρασμένα σε αρχεία, κάθε ένα από τα οποία έχει ένα όνομα.

- Οι διεργασίες αναφέρονται στο αρχείο με το όνομά του, και μπορούν να εκτελέσουν σε αυτό διάφορες λειτουργίες.

- Η οργάνωση των αρχείων γίνεται καλύτερα με το μοίρασμά τους σε καταλόγους οι οποίοι περιέχουν ομοειδή αρχεία.

- Οι αναφορές στα αρχεία γίνονται μέσω διαδρομών, ακολουθιών δηλαδή από καταλόγους.

Βιβλιογραφία - Πηγές Παπακωσταντίνου Γ., Ν. Μπιλάλη, Π. Τσανάκα, Λειτουργικά Συστήματα: Αρχές Λειτουργίας, Συμμετρία, 1989. Silberschatz Α., Peterson J., Galvin P., Operating System Concepts, Addison -Wesley, 1991.

Βιβλιογραφία ΕΛΛΗΝΟΓΛΩΣΣΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ Bic L., A. C. Shaw, Λογικός Σχεδιασμός Λειτουργικών συστημάτων, Prentice Hall / Κλειδάριθμος, 1996. Goldschlager L., A. Lister, Εισαγωγή στη Σύγχρονη Επιστήμη των Υπολογιστών, Δίαυλος, 1994. Luce Τ., Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, Τζιόλας, 1991. Maran R. Μαθαίνω μόνος μου τους υπολογιστές και το Internet, Γεννάδιος Σχολή, 1995. Tanenbaum A. S., Σύγχρονα Λειτουργικά Συστήματα, Prentice Hall /Παπασωτηρίου, 1993. Δημόπουλου Κ., Α. Παρασκευόπουλου, 80x86-Αρχιτεκτονική-Σχεδίαση-Προγραμματισμός, Παπασωτηρίου, 1992. Κάβουρα Ι., Λειτουργικά Συστήματα, Κλειδάριθμος, 1995. Κάβουρα Ι., Οργάνωση Συστημάτων Υπολογιστών, Κλειδάριθμος, 1995. Κοσσίδα Α., Μ. Ραγκούσης, Σ. Μανιάτου, Συμβολικές Γλώσσες και Αρχιτεκτονική Μικροεπεξεργαστών, εκδ. Μπένου, 1996. Λιβαδά Κ., Εισαγωγή στα Λειτουργικά Συστήματα, εκδ. IF-THEN-ELSE, 1994. Λυπιτάκης Η., Ο Σύγχρονος Κόσμος των υπολογιστών, LEA, 1997. Ματζάκος Π., Γλώσσα Assembly, 1991. Παπακωνσταντίνου Γ., Θ. Θεοχάρη, Π. Τσανάκα, Συστήματα Παράλληλης Επεξεργασίας, Συμμετρία, 1994. Παπακωνσταντίνου Γ., Π. Τσανάκα, Γ. Φραγκάκη, Αρχιτεκτονική Υπολογιστών, Συμμετρία, 1987. Παπακωνσταντίνου Γ., Ν. Μπιλάλη, Π. Τσανάκα, Λειτουργικά Συστήματα: Αρχές Λειτουργίας, Συμμετρία, 1989. Παπακωνσταντίνου Γ., Π. Τσανάκα, Χ. Δελλαρόκα, Το Λειτουργικό Σύστημα ΕΜΡΙΧ, Συμμετρία, 1993. Παπακωνσταντίνου Γ., Π. Τσανάκα, Α. Μανουσοπούλου, Π. Ματζάκος, Α. Γαλδαδάς, Εισαγωγή στα Λειτουργικά Συστήματα, ΟΕΔΒ, 1998. Πεκμεστζή Κ., Συστήματα Μικροϋπολογιστών, Συμμετρία, 1995. Πώς δουλεύουν οι Υπολογιστές, Κλειδάριθμος, 1994. Σκορδαλάκη Ε., Εισαγωγή στον Προγραμματισμό με τη γλώσσα ANSI PASCAL, Συμμετρία, 1992. Σκορδαλάκη Ε., Εισαγωγή στους μεταγλωττιστές, Συμμετρία, 1993. ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ ΣΥΓΓΡΑΜΜΑΤΑ Alexandridis N., Design of Microprocessor - Based System, Prentice Hall, 1993. Cower D. Operating System Design: The XINU Approach, Prentice-Hall, 1998. Hayes J., Computer Architecture and Organization, McGraw-Hill, 1988. Hutchinson S., Sawyer S., Computers and Information Systems, Irwin, 1996. Hwang K., Advanced Computer Architecture, McGraw-Hill, 1993. Milenkovic Μ., Operating Systems, McGraw-Hill, 1992. Patterson D., Hennessy J. Computer Organization & Design, The Hardware/Software Interface, Morgan Kaufmann, 1994. Silberschatz A., Peterson J., Galvin P., Operating System Concepts, Addison - Wesley, 1991. Stallings W., Operating Systems, Prentice Hall. 1995. Tanenbaum A., Operating Systems - Design and Implementation, Prentice Hall, 1997. Tanenbaum A., Distributed Operating Systems, Prentice-Hall, 1995. Vermaat M., Walker T., Hall T., Repede J., Discovering Computer, Shelly Cashman Series, 1997. Ευρετήριο όρων A Absolute Address Space Absolute Path Access Rights Access Time Accumulator Active Matrix Acyclic Graph Adaptive Differential Pulse Code Modulation Address Address Lines Address Map Address Part Address Space Aging Amplitude Modulation AND Anticipatory Paging Application Program Applications Software Arithmetic Logical Unit – ALU Assembler Assembly Language Attribute Β Backbone Backup Backup Copy Backup Units Basic Input-Output System - BIOS Batch Processing Best Fit Binary Digit- Bit Binary System BIOS Settings Bit Ισοτιμίας Block Blocked Process BNC Bridge Brightness Buffer Bus Bus Bandwith Bus Clock Bus Communication Protocol C Cache Memory Cache Miss Cacheline Capacity Cathode Cathode Ray Tube CD Δεδομένων CD-Audio CD-Data CD-Erasable CD-Recordable CD-ROM Drive CD-RW Rewritable Cellular Arrays Central Processing Unit - CPU Centronics Character Character Set Characters Per Second – Cps Chip Chip Select - CS Cluster Code Generation Code Optimization Command Interpreter Communication Protocol Compact Disks Compiler Complementary Metal Oxide Semiconductor- CMOS Complex Instruction Set Computer – CISC Compression Compression Algorithm Computer System Concurrent Program Conditional Jump Instruction Context Switching Control Memory Control Part Control Unit Cooler Fan CPU Bound Process CPU Burst CPU Scheduler CPU Scheduling CPU Utilization Critical Section Cycle Cylinder D Daisy Wheel Printer Data Flow Machines Data Input/Output - I/O Data Integrity Data Lines Data Part Data Register- DR Deadlock Decimal System Decoder Decompression Demand Paging Device Driver Differential Pulse Code Modulation Digital Versatile Disk Dimensions Dip Switch Direct Access Directed Edge Directed Graph Directory DMA Dot Dot Matrix Printer Dot Pitch Downlink Drum Dual In-line Memory Module DVDs Dynamic Allocation Dynamic Memory Dynamic Priority Dynamic RAM Ε Edge Emitter Coupled Logic- ECL Execution Cycle Execution Phase Expansion Slot Exponent Exponential Representation Extended-Data-Out Extraction F Fairness Fetch Cycle Fetch Phase Fiberoptic File File Control Block - FCB File Name File Name Extension File System Firmware First Come First Served - FCFS First Fit First-ln First-Out - FIFO Fixed Point Representation Flat Bus Flickering Flip-Flop Floating Point Representation Floating Point Unit- FPU Floppy Disk Floppy Disk Drive Frame Frequency Modulation G Gas-Plasma Display Gate Graphical User Interface - GUI Η Hard Disk Hardware Hardware Interrupt Hexadecimal System High Level Programming Language Highest Response Ratio First - HRF Hit Ratio Horizontal Scanning Frequency I I/O Bound Process I/O Burst Indirect Access Infinite Loop InkJet Printer Input Data Input Instruction Input/Output Instruction ή I/O Instruction Input/Output ή I/O Unit Input-Output Bus Instruction Code Instruction Counter Instruction Register- IR Integrated Circuit- 1C Interlaced Scanning Intermediate Language Internal Fragmentation Interpreter Interrupt Interrupt Number Interrupt Service Routine Interrupt Vector J Job Scheduler Jump Instruction Jumper Κ k-Way Interleaving L Large Scale Integration - LSI Laser Printer Latency Layer Least Recently Used - LRU Least Significant Bit - LSB Level 1 Cache - L1 Level 2 Cache - L2 Lexical Analysis Lightweight Process Line Printer Lines Per Second – lps Liquid Crystal Display Local Bus Locality Of Reference Logical Circuit Long Instruction Word Computer - LIW Long Term Scheduler Lossless Algorithm Lossy Algorithm Μ Machine Language Magnetic Disks Magnetic Tape Main Memory Main Memory Mainframe Mantissa Mask Master Device Medium Scale Integration – MSI Memory Access Memory Address Register- MAR Memory Data Register - MDR Memory Hierarchy Memory Interleaving Memory Position Memory Reference Instruction Memory Unit Memory-Cpu Bus Microcomputer Microinstruction Microoperation Microprogram Microprogrammed Architecture Microwaves Mid Term Scheduler Minicomputer MIR Mirroring Modem Modulation-Demodulation Most Significant Bit - MSB Motherboard Motion Estimation Algorithm MPC Multicomputer Multiprocessor Multiprogramming Mutual Blocking Mutual Exclusion Ν Non Preemptive Algorithm Normal Form Ο Octal System Operating System OR Order Output Data Output Instruction Overflow Ρ Page Page Description Language Page Printer Page Table Register Pages Per Minute – Ppm Paging Parallel Port Parent Directory Parity Bit Passive Matrix Path PCI Bridge Persistence Personal Computer- PC Phase Phase Modulation Physical Address Space Pipeline Architecture Pipeline Cycles Pit Pixel - Picture Element Plotter Precedence Graph Preemptive Algorithm Preemptive Shortest Job First Printer Priority Process Process Control Block – PCB Process State Processor Program Program Counter- PC Property Pseudo Instruction Pulse Code Modulation Q Quantization Queue R Random Access Memory- RAM Rate Read Read Only File Read Only Memory- ROM Read/Write Head Ready List Ready Process Real Address Space Real-Time Operation Reduced Instruction Set Computer – RISC Reduction Machines Redundant Array of Inexpensive/Independent Disks Reference Table Refresh Rate Register Relative Path Remote Processing Repeater Resolution Response Ratio Response Time Root Directory Round Robin – RR Rounding Router Running Process S Sampling Sampling Frequency Scheduler Scheduling Algorithm Screen Secondary Memory Sectors Seek Time Segment Segmentation Segmented Paging Semantic Analysis Semaphore Serial Port Server Shared Resources Shift Shift Instruction Shift Left Instruction Shift Right Instruction Short Term Scheduler Shortest Job First – SJF Single In-line Memory Module Slave Device Small Scale Integration – SSI Software Software Interrupt Stage Static Allocation Static Memory Static Priority Static RAM Storage Capacity Stored Program STP Subdirectory Supercomputer Superscalar Architecture Swapping Symbol Table Synchronous DRAM Syntax Analysis System Administrator Systems Software Systolic Arrays Τ Telecommunication Satellite Terrestrial Microwaves Thread Thread Control Block – TCB Thread of Execution Throughput Time Quantum Time Sharing Timer Tokens Toner Tracks Transistor Transistor Logic – TTL Translator Transmission Rate Truncation Turnaround Time Twisted-Pair U Unconditional Jump Instruction Uplink User Interface UTP V Vertex πληθ. Vertices Vertical Scanning Frequency Very Large Scale Integration - VLSI Virtual Address Virtual Address Space Virtual Memory W Waiting List Waiting Time Word Word Length Worst Fit Write Write Back Write Once Read Many - WORM Write Through A Αδιέξοδο Ακεραιότητα Δεδομένων Ακμή Ακυκλικός Γράφος Αλγόριθμος Huffman Αλγόριθμος LZW Αλγόριθμος RLE Αλγόριθμος Εκτίμησης Κίνησης Αλγόριθμος Κυκλικής Επαναφοράς Αλγόριθμος Συμπίεσης Αλγόριθμος Χρονοδρομολόγησης Άμεση Αναφορά Αμοιβαίο Μπλοκάρισμα Αμοιβαίος Αποκλεισμός Ανάγνωση Ανάλυση Ανταλλαγή Αντίγραφο Ασφαλείας Αντικατάσταση με Βάση το Χρόνο Παραμονής Αντικατάσταση με Βάση το Χρόνο Παραμονής Αντικατάσταση με Βάση το Χρόνο Τελευταίας Προσπέλασης Αντικατάσταση με Βάση το Χρόνο της Τελευταίας Προσπέλασης Αποθηκευμένο Πρόγραμμα Αποκοπή Αποκωδικοποιητής Απόλυτη Διαδρομή Απομονωτής Αποσυμπίεση Αποτυχία της Λανθάνουσας Μνήμης Απροστάτευτα Καλώδια Twisted-Pair Απωλεστικός Αλγόριθμος Αριθμητική-Λογική Μονάδα Αριθμός Διακοπής Αρχείο Αρχείο Μόνο για Ανάγνωση Αρχιτεκτονική Αγωγού Ατέρμων Βρόχος Β Βαθμίδα Βαθμός Χρησιμοποίησης της ΚΜΕ Βασικό Σύστημα Εισόδου-Εξόδου Βελτιστοποίηση Κώδικα Βήμα Κουκίδας Βραχυχρόνιος Χρονοδρομολογητής Γ Γέφυρα Γέφυρα PCI Γήρανση Γλώσσα Postscript Γλώσσα Printer Control Language - PCL Γλώσσα Μηχανής Γλώσσα Περιγραφής Σελίδας Γλώσσα Προγραμματισμού Υψηλού Επιπέδου Γραμμές Ανά Δευτερόλεπτο Γραμμές Δεδομένων Γραμμές Διεύθυνσης Γραμμές Ελέγχου Γραμμή Γραφίτης Γράφος Προβαδίσματος Δ Δεδομένα Εισόδου Δεδομένα Εξόδου Δειγματοληψία Δεκαδικό Σύστημα Δεκαεξαδικό Σύστημα Δευτερεύουσα Μνήμη Δευτερεύουσα Συσκευή Δεύτερο Επίπεδο Λανθάνουσας Μνήμης Διαδρομή ή Μονοπάτι Διάδρομος Διάδρομος IDE Διάδρομος PCI Διάδρομος PCMCIA Διάδρομος SCSI Διάδρομος Εισόδου-Εξόδου Διάδρομος Μνήμης-Επεξεργαστή Διακοπή Διακοπή Λογισμικού Διακοπή Υλικού Διακόπτη Εξυπηρέτηση με Βάση τη Διάρκεια Διακοπτός Αλγόριθμος Διαμεταγωγή Διαμόρφωση Κατά Πλάτος Διαμόρφωση Κατά Συχνότητα Διαμόρφωση Κατά Φάση Διαμόρφωση-Αποδιαμόρφωση Διάνυσμα Διακοπής Διαστάσεις Διαφορική Παλμοκωδική Κωδικοποίηση Διαφύλλωση κ-Δρόμων Διαφύλλωση Μνήμης Διαχειριστής Συστήματος Διεγγραφή Διεπαφή Χρήστη Διεπαφή Χρήστη Με Χρήση Γραφικών Διεργασία Διεργασία Προσανατολισμένη σε Ε/Ε Διεργασία Προσανατολισμένη στην ΚΜΕ Διερμηνέας Διερμηνέας Εντολών Διεύθυνση Δικαιοσύνη Δικαιώματα Προσπέλασης Δίκτυο Κορμού Διπλό Συνεστραμμένο Καλώδιο Δίσκος DVD Δρομολογητής Δυαδικό Σύστημα Δυαδικό Ψηφίο Δυναμική Κατανομή Δυναμική Μνήμη Δυναμική Προτεραιότητα Ε Εγγραφή Εγγράψιμα CD Εικόνα Εικονική Διεύθυνση Εικονική Μνήμη Εικονοστοιχείο Είσοδος/Έξοδος Δεδομένων - Ε/Ε Εκθέτης Εκθετική Μορφή Έκρηξη Ε/Ε Έκρηξη ΚΜΕ Εκτυπωτής Εκτυπωτής Laser Εκτυπωτής Ακίδας Εκτυπωτής Γραμμής Εκτυπωτής Μαργαρίτας Εκτυπωτής Σελίδας Εκτυπωτής Ψεκασμού Μελάνης Ελαφρή διεργασία Έμμεση Αναφορά Ενδιάμεση Γλώσσα Ενότητα Εντολή Άλματος Εντολή Άλματος Υπό Συνθήκη Αρνητικού Περιεχομένου Του Συσσωρευτή Εντολή Άλματος Χωρίς Συνθήκη Εντολή Αναφοράς Στη Μνήμη Εντολή Ε/Ε Εντολή Εισόδου Εντολή Εξόδου Εντολή Ολίσθησης Εντολή Ολίσθησης Προς Τα Αριστερά Εντολή Ολίσθησης Προς Τα Δεξιά Εξυπηρέτηση με Βάση τη Διάρκεια Εξυπηρέτηση με Βάση τη Σειρά Άφιξης Εξυπηρέτηση με Βάση το Λόγο Απόκρισης Εξυπηρετητής Επαναλήπτης Επανεγγραφή Επανεγγράψιμα CD Επεξεργαστής Επίγεια Μικροκύματα Επιλογή Ψηφίδας Επίπεδο Επίπεδος Διάδρομος Εσοχή Εσωτερικός Κατακερματισμός Έτοιμη Διεργασία Εύκαμπτη Δισκέτα Εύρος Διαδρόμου Εφεδρικό Αντίγραφο Η Ηλεκτροστατικός Σχεδιογράφος Θ Θέση Μνήμης Ι Ιεραρχία Μνήμης Κ Κάθοδος Καθρεπτισμός Των Δίσκων Κανονική Μορφή Καρέ Κατακόρυφη Συχνότητα Κατάλογος ή Ευρετήριο Κατάλογος-Πατέρας Κατάλογος-Ρίζα Καταμερισμός Χρόνου Κατάσταση Διεργασίας Κατατμημένη Σελιδοποίηση Κατάτμηση Καταχωρητής Καταχωρητής Δεδομένων Εξόδου Καταχωρητής Δεδομένων Της Μνήμης Καταχωρητής Διευθύνσεων Της Μνήμης Καταχωρητής Εντολών Καταχωρητής Μικροεντολών Καταχωρητής Πίνακα Σελίδων Κατευθυνόμενη Ακμή Κατευθυνόμενος Γράφος Κβαντισμός Κβάντο Χρόνου Κεντρική Μνήμη Κεντρική Μονάδα Επεξεργασίας - ΚΜΕ Κεφαλή Ανάγνωσης/Εγγραφής Κοιλότητα Κόμβος Κουκίδα Κρίσιμο Τμήμα Κύκλοι Αγωγού Κύκλος Κύκλος Ανάκλησης Κύκλος Εκτέλεσης Κυκλώματα MOS με Συμπληρωματικά Στοιχεία Κυκλώματα Μεγάλης Κλίμακας Ολοκλήρωσης Κυκλώματα Μέσης Κλίμακας Ολοκλήρωσης Κυκλώματα Μικρής Κλίμακας Ολοκλήρωσης Κυκλώματα Πολύ Μεγάλης Κλίμακας Ολοκλήρωσης Κυκλώματα Συνδεδεμένου Εκπομπού Κυκλώματα Τρανζίστορ – Τρανζίστορ Κυκλώματα Τύπου DIMM Κυκλώματα Τύπου SIMM Κύλινδρος Κύρια Μνήμη Κύρια Συσκευή Κυτταρικές Διατάξεις Κώδικας Εντολής Κωδικοποίηση BMP Κωδικοποίηση GIF Κωδικοποίηση JPEG Κωδικοποίηση MPEG Λ Λανθάνουσα Μνήμη Λανθάνουσα Μνήμη «Επιπέδου 1» Λανθάνουσα Μνήμη «Επιπέδου 2» Λειτουργία Ρ Λειτουργία V Λειτουργία Πραγματικού Χρόνου Λειτουργικό Σύστημα Λεκτική Ανάλυση Λέξη Λιγότερο Σημαντικό Ψηφίο Λίστα Αναμονής Λίστα Έτοιμων Διεργασιών Λογικό Άθροισμα Λογικό Γινόμενο Λογικό Κύκλωμα Λογισμικό Λογισμικό Εφαρμογών Λογισμικό Συστήματος Λόγος Απόκρισης Λόγος Επιτυχίας Μ Μαγνητική Ταινία Μαγνητικός Δίσκος Μακροχρόνιος Χρονοδρομολογητής Μάσκα Μεγάλος Υπολογιστής Μεσοχρόνιος Χρονοδρομολογητής Μεταγλωττιστής Μεταγωγή Περιβάλλοντος Μεταφραστής Μετρητής Μικροπρογράμματος Μετρητής Προγράμματος Μετρητής Προγράμματος ή Μετρητής Εντολών Μη Απωλεστικός Αλγόριθμος Μη Διακοπτός Αλγόριθμος Μήκος Λέξης Μητρική Κάρτα Μηχανές Αναγωγής Μηχανές Ροής Δεδομένων Μικροδιακόπτης Μικροεντολή Μικροκύματα Μικρολειτουργία Μικροπρόγραμμα Μικροπρογραμματιζόμενη Αρχιτεκτονική Μικροϋπολογιστής Μίνι-υπολογιστής Μνήμες DRAM Μνήμες EDO Μνήμες SDRAM Μνήμες SRAM Μνήμη ROM Μνήμη Άμεσης Προσπέλασης Μνήμη Ελέγχου Μνήμη Μόνο Ανάγνωσης Μνήμη Τυχαίας Προσπέλασης Μοιραζόμενοι Πόροι Μονάδα Απευθείας Προσπέλασης Μνήμης Μονάδα Εισόδου-Εξόδου Μονάδα Ελέγχου Μονάδα Μνήμης Μονάδα Πράξεων με Αριθμούς Κινητής Υποδιαστολής Μονάδες Δίσκων RAID Μονάδες Εφεδρείας Μονάδες Προγράμματος Μονοπάτι Μουσικά CD Μπλοκαρισμένη Διεργασία Ν Νήμα Νήμα Εκτέλεσης Ο Οδηγός CD-ROM Οδηγός Δισκέτας Οδηγός Συσκευής Οθόνη Οθόνη Αερίου-Πλάσματος Οθόνη Ενεργής Μήτρας Οθόνη Παθητικής Μήτρας Οθόνη Καθοδικού Σωλήνα Οθόνη Υγρών Κρυστάλλων Οκταδικό Σύστημα Ολίσθηση Ολοκληρωμένο Κύκλωμα Ομαδική Επεξεργασία Ομοαξονικό Καλώδιο Όνομα Αρχείου Οπτική Ίνα Οπτικοί Δίσκοι Οριζόντια Συχνότητα Σάρωσης Ουρά Π Παλμοκωδική Κωδικοποίηση Παραγωγή Κώδικα Παράλληλη θύρα Παράσταση Κινητής Υποδιαστολής Παράσταση Σταθερής Υποδιαστολής Περισσότερο Σημαντικό Ψηφίο Περιφερειακή Μνήμη Πίνακας Αναφορών Πίνακας Συμβόλων Πλαίσιο Πλεκτή Σάρωση Πολυεπεξεργαστές Πολυπρογραμματισμός Πολυυπολογιστές Πρόγραμμα Πρόγραμμα Εφαρμογής Προέκταση Ονόματος Προσαρμοστική - Διαφορική Παλμοκωδική Κωδικοποίηση Προσπέλαση Μνήμης Προστατευμένα Καλώδια Twisted-Pair Προσωπικός Υπολογιστής Προτεραιότητα Πρώτο Επίπεδο Λανθάνουσας Μνήμης Πρωτόκολλο Επικοινωνίας Πρωτόκολλο Επικοινωνίας Διαδρόμου Πύλη Ρ Ρουτίνα Εξυπηρέτησης Διακοπής Ρυθμαπόδοση Ρυθμίσεις του BIOS Ρυθμός Σ Σειριακή Θύρα Σελίδα Σελίδες Ανά Λεπτό Σελιδοποίηση Σελιδοποίηση με Αίτηση Σελιδοποίηση με Πρόβλεψη Σήμα Διακοπής Σημασιολογική Ανάλυση Σηματοφορέας Σκληρός Δίσκος Στατική Κατανομή Στατική Μνήμη Στατική Προτεραιότητα Στρατηγική του Καλύτερου Ταιριάσματος Στρατηγική του Πρώτου Ταιριάσματος Στρατηγική του Χειρότερου Ταιριάσματος Στρογγυλοποίηση Συμβολική Γλώσσα Συμβολομεταφραστής Συμπίεση Σύνολο Ελέγχου Διεργασίας - ΣΕΔ Σύνολο Ελέγχου Νήματος - ΣΕΝ Σύνολο Χαρακτήρων Συντακτική Ανάλυση Συντελεστής Συσσωρευτής Σύστημα Αρχείων Συστοιχία Συστολικές Διατάξεις Συχνότητα Ανανέωσης Πλαισίου Συχνότητα Δειγματοληψίας Σχεδιογράφος Σχεδιογράφος Μελάνης Σχετική Διαδρομή Τ Τάξη Ταυτόχρονο Πρόγραμμα Ταχύτητα Διαδρόμου Ταχύτητα Εκτύπωσης Ταχύτητα Μετάδοσης Τηλεπεξεργασία Τηλεπικοινωνιακός Δορυφόρος Τμήμα Τμήμα Διευθύνσεως Τμήμα Ελέγχου Αρχείου – TEA Τομείς Τοπικός Διάδρομος Τοπικότητα Αναφοράς Τρεμόσβησμα Τρέχουσα Διεργασία Τροχιές Τύμπανο Υ Υλικό Υλικολογισμικό Υπερβαθμωτή Αρχιτεκτονική Υπερυπολογιστής Υπερχείλιση Υποδοχή Επέκτασης Υποκατάλογος Υπολογιστής Μεγάλου Μήκους Λέξης Υπολογιστής Μειωμένου Ρεπερτορίου Εντολών Υπολογιστής Σύνθετου Ρεπερτορίου Εντολών Υπολογιστής Τύπου Von Neumann Υπολογιστικό Σύστημα Φ Φάση Φάση Ανάκλησης Φάση Εκτέλεσης Φωτεινότητα Χ Χαρακτήρας Χαρακτήρες Ανά Δευτερόλεπτο Χαρακτηριστικό Χάρτης Διευθύνσεων Χρονιστής Χρονοδρομολόγηση ΚΜΕ Χρονοδρομολογητής Χρονοδρομολογητής Εργασιών Χρονοδρομολογητής ΚΜΕ Χρόνος Αδράνειας Χρόνος Αναζήτησης Χρόνος Ανακύκλωσης Χρόνος Αναλαμπής Χρόνος Αναμονής Χρόνος Απόκρισης Χρόνος Προσπέλασης Χωρητικότητα Χώρος Απολύτων Διευθύνσεων Χώρος Διευθύνσεων Χώρος Εικονικών Διευθύνσεων Χώρος Πραγματικών Διευθύνσεων Χώρος Φυσικών Διευθύνσεων Ψ Ψευδοεντολή Ψηφίδα Ψύκτρα Γλωσσάρι ΑΓΓΛΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ADA Είναι μία από τις πλέον σύγχρονες και ισχυρές γλώσσες προγραμματισμού υψηλού επιπέδου. Η ανάπτυξά της χρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Εθνικής Άμυνας των ΗΠΑ, με κύριο στόχο την υποστήριξη εφαρμογών πραγματικού χρόνου (δηλ. προγραμμάτων ταχύτατης απόκρισης), στρατιωτικών εφαρμογών, καθώς και προγραμματισμού συστημάτων. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. ASCII Κώδικας παράστασης πληροφοριών που χρησιμοποιεί 7 δυαδικά ψηφία για την κωδικοποίηση 128 αλφαβητικών και αριθμητικών χαρακτήρων, ειδικών συμβόλων και χαρακτήρων ελέγχου. Με τη χρησιμοποίηση ενός όγδοου δυαδικού ψηφίου, μπορούμε να κωδικοποιήσουμε 128 επιπλέον χαρακτήρες ή σύμβολα, όπως π.χ. στον κώδικα ΕΛΟΤ 928. Βλέπε και: Πίνακας χαρακτήρων, ΕΛΟΤ 928. BASIC Δημοφιλής γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου. Αρχικά σχεδιάστηκε για χρήση σε διαλογικά συστήματα, κυρίως για την επεξεργασία αριθμητικών δεδομένων, αλλά στη συνέχεια χρησιμοποιήθηκε ευρέως και στα συστήματα μικροϋπολογιστών. Τα τελευταία χρόνια έχουν αναπτυχθεί νεότερες εκδόσεις που περιλαμβάνουν ισχυρότερα χαρακτηριστικά, όπως επεξεργασία συμβολοσειρών, η υποστήριξη δομημένου προγραμματισμού κλπ. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. C Γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου, που σχεδιάστηκε για την ανάπτυξη μεγαλεπήβολων έργων, όπως η δημιουργία του λειτουργικού συστήματος UNIX. Είναι εξαιρετικά δημοφιλής, επειδή συνδυάζει την ευκολία των γλωσσών υψηλού επιπέδου με την ευελιξία και την ταχύτητα των συμβολικών γλωσσών. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού, Συμβολική γλώσσα. C++ Γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου, που βασίστηκε στη δημοφιλή γλώσσα C. Ανήκει, ωστόσο, στις αντικειμενοστρεφείς (object-oriented) γλώσσες, στις οποίες ο προγραμματιστής βασίζεται σε αντικείμενα. Με τον τρόπο αυτό ο προγραμματιστής μπορεί να ελέγχει καλύτερα το υπό ανάπτυξη πρόγραμμα, ιδίως όταν αυτό έχει εξαιρετικά μεγάλες διαστάσεις. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. DOS Λειτουργικό σύστημα, που επιτρέπει την διαχείριση των αρχείων ενός υπολογιστή. Χρησιμοποιείται κυρίως για προσωπικούς υπολογιστές της IBM (ή συμβατούς), και επιτρέπει την εκτέλεση ενός μόνο προγράμματος κάθε φορά, από ένα μόνο χρήστη (single-user operating system). Βλέπε και: Λειτουργικό σύστημα, Προσωπικός υπολογιστής. FORTRAN Είναι η παλαιότερη γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου. Σχεδιάστηκε κυρίως για την επίλυση μαθηματικών προβλημάτων. Στις σύγχρονες εκδόσεις της υποστηρίζει μαθηματικές πράξεις μεγάλης ακρίβειας, πολύπλοκες μαθηματικές συναρτήσεις, λειτουργίες μιγαδικών αριθμών, καθώς και επεξεργασία πολυδιάστατων πινάκων. Εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, ειδικά για επιστημονικές εφαρμογές. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. LISP Γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου, σχεδιασμένη για την επεξεργασία μη αριθμητικών δεδομένων. Τόσο τα προγράμματα όσο και τα δεδομένα εισόδου/εξόδου είναι λίστες. Ανήκει στην κατηγορία των συναρτησιακών γλωσσών προγραμματισμού, με κύριο πεδίο εφαρμογών την τεχνητή νοημοσύνη. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. LOGO Γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου. Είναι εξαιρετικά απλή και χρησιμοποιείται σήμερα αρκετά συχνά για τη διδασκαλία του προγραμματισμού. Κύριο χαρακτηριστικό της είναι τα γραφικά χελώνας, δηλαδή η σχεδίαση σχημάτων που βασίζεται στην κίνηση μιας χελώνας πάνω στην οθόνη. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. NOVELL Λειτουργικό σύστημα για τοπικά δίκτυα υπολογιστών. Εγκαθίσταται σε όλους τους υπολογιστές του δικτύου και επιτρέπει την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των χρηστών, καθώς και την ασφαλή προσπέλαση σε κοινές συσκευές και αρχεία. Ένας από τους υπολογιστής του δικτύου εκτελεί χρέη διαχειριστή (server) και ελέγχει την όλη λειτουργία του συστήματος. Βλέπε και: Λειτουργικό σύστημα, Ηλεκτρονικός υπολογιστής. PASCAL Γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου. Θεωρείται τυπικός αντιπρόσωπος των δομημένων γλωσσών, τα προγράμματα των οποίων αποτελούνται από σαφώς διαχωρισμένες δομικές μονάδες που συνεργάζονται μεταξύ τους. Η γλώσσα Pascal είναι ιδιαίτερα δημοφιλής σήμερα, χάρη στους πολλούς και αποδοτικούς μεταφραστές που κυκλοφορούν, σχεδόν για κάθε τύπο υπολογιστικού συστήματος. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. PROLOG Γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου, που διαμορφώθηκε για την υποστήριξη εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης. Ανήκει στις γλώσσες λογικού προγραμματισμού και χρησιμοποιείται ευρύτατα για την ανάπτυξη έμπειρων συστημάτων. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. UNIX Λειτουργικό σύστημα που αναπτύχθηκε στα εργαστήρια Bell στις ΗΠΑ στην αρχή της δεκαετίας του 70. Σκοπός του ήταν η δημιουργία ενός ομογενούς περιβάλλοντος που θα υποστηρίζει περιορισμένο αριθμό χρηστών. Η απλότητα και η τυποποίηση του συνέβαλαν στην ευρύτατη εξάπλωσή του, ώστε σήμερα να θεωρείται ως το de-facto πρότυπο για λειτουργικά συστήματα υπολογιστών μεσαίας κλίμακας (workstations). Βλέπε και: Λειτουργικό σύστημα, Ηλεκτρονικός υπολογιστής. ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΟΡΟΙ Αλγόριθμος (Algorithm) Κάθε προδιαγεγραμμένη διαδικασία που μπορεί να ακολουθηθεί για την επίλυση ενός προβλήματος σε πεπερασμένο χρόνο. Ο αλγόριθμος πρέπει να αποτελείται από πεπερασμένο αριθμό βημάτων, κάθε ένα από τα οποία να προσδιορίζει μία σαφή λειτουργία. Βλέπε και: Πρόγραμμα. Ανάπτυξη προγραμμάτων (Software development) Το σύνολο των φάσεων που πρέπει να ακολουθηθούν, προκειμένου να δημιουργηθεί ένα αξιόπιστο και αξιοποιήσιμο πρόγραμμα Η/Υ. Συνήθως αποτελείται από τις φάσεις Ανάλυσης, Σχεδίασης, Κωδικοποίησης και Ελέγχου. Βλέπε και: Φάση ανάλυσης, Φάση σχεδίασης, Φάση κωδικοποίησης, Φάση ελέγχου. Αντικείμενο (Object) Είναι μία ενότητα που περιλαμβάνει ένα σύνολο πληροφοριών, μαζί με την περιγραφή του τρόπου με τον οποίο αυτές μπορεί να επεξεργάζονται. Η επεξεργασία των πληροφοριών προσδιορίζεται μόνο μέσω «μηνυμάτων», τα οποία περιλαμβάνουν την απαιτούμενη ενέργεια που πρέπει να επιτελέσει το αντικείμενο-παραλήπτης πάνω στις πληροφορίες που αυτός περικλείει. Η προσέγγιση αυτή χρησιμοποιείται στις αντικειμενοστρεφείς γλώσσες προγραμματισμού, όπως η Smalltalk και η C++. Βλέπε και: C++, Αντικειμενοστρεφής γλώσσα. Αντικειμενοστρεφής γλώσσα (Object oriented language) Κάθε γλώσσα προγραμματισμού, κατά την οποία οι έννοιες της υπορουτίνας ή διαδικασίας (procedure) και των δεδομένων αντικαθίστανται με τις έννοιες των αντικειμένων (objects) και των μηνυμάτων (messages). Τυπικές αντικειμενοστρεφείς γλώσσες είναι η Smalltalk και η C++. Βλέπε και: Αντικείμενο, C++. Αποτελέσματα εξόδου (Output data) Τα αποτελέσματα που παράγονται από έναν υπολογιστή, ως συνέπεια της εκτέλεσης ενός ή πολλαπλών προγραμμάτων. Βλέπε και: Πρόγραμμα. Αποτίμηση (Evaluation) Η διαδικασία κατά την οποία υπολογίζεται η τιμή μιας μεταβλητής ή μιας εκφράσεως. Το αποτέλεσμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί είτε για τον προσδιορισμό της νέας τιμής μιας μεταβλητής, είτε για τον υπολογισμό μιας συνθήκης (π.χ. για την εκτέλεση μιας εντολής διακλάδωσης υπό συνθήκη). Βλέπε και: Εντολή. Αριθμητική παράσταση (Numerical expression) Οποιαδήποτε ακολουθία αριθμητικών πράξεων, κατά την οποία συνδέονται αριθμοί, μεταβλητές και σταθερές, με αριθμητικούς τελεστές, για την παραγωγή (υπολογισμό) ενός αποτελέσματος. Βλέπε και: Αριθμητική πράξη, Αριθμητικός τελεστής. Αριθμητική πράξη (Numerical operation) Οποιαδήποτε διαδικασία εκτέλεσης κάποιας από τις τέσσερις αριθμητικές πράξεις. Βλέπε και: Πράξη. Αριθμητική σταθερά (Numerical constant) Αριθμητική τιμή που παραμένει σταθερή κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης ενός προγράμματος. Οποιαδήποτε απόπειρα τροποποίησης της τιμής μιας αριθμητικής σταθεράς οδηγεί σε προγραμματιστικό σφάλμα. Αριθμητικός τελεστής (Numerical operator) Κάθε σύμβολο που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό μιας αριθμητικής πράξης. Βλέπε και: Αριθμητική πράξη. Αρχείο (File) Ένα σύνολο δεδομένων οποιουδήποτε τύπου, που φυλάσσονται στο ίδιο μέσο αποθήκευσης και αναφέρονται με ένα όνομα. Κάθε αρχείο μπορεί να περιλαμβάνει είτε εκτελέσιμες εντολές του Η/Υ είτε άλλα δεδομένα (όπως π.χ. κείμενα, μισθοδοτικές καταστάσεις, σχέδια, ψηφιοποιημένες εικόνες, κ.α.). Η δημιουργία και διαγραφή των αρχείων, καθώς και η προσπέλαση σε αυτά (ανάγνωση, προσθήκη, τροποποίηση κλπ.) γίνεται συνήθως μέσω του λειτουργικού συστήματος. Βρόχος (Loop) Ακολουθία από εντολές που εκτελούνται επαναληπτικά είτε για έναν προκαθορισμένο αριθμό φορών, είτε μέχρι να ικανοποιηθεί μια ορισμένη συνθήκη. Βλέπε και: Εντολή. Γεννήτορας προγραμμάτων (Program generator) Προγραμματιστικό εργαλείο, με τη βοήθεια του οποίου κατασκευάζονται προγράμματα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές που δίνει ο χρήστης. Με τους γεννήτορες προγραμμάτων επιδιώκεται η μείωση του κόστους ανάπτυξης, καθώς και η μείωση του χρόνου που απαιτείται για τη δημιουργία μιας εφαρμογής. Μέχρι στιγμής δεν έχουν παρουσιαστεί αξιόλογοι γεννήτορες προγραμμάτων γενικής χρήσης. Βλέπε και: Ανάπτυξη προγραμμάτων, Προγραμματισμός. Γλώσσα γενικού σκοπού (General purpose language) Οποιαδήποτε γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου μπορεί να χρησιμοποιηθεί αποτελεσματικά για την επίλυση υπολογιστικών προβλημάτων από διαφορετικούς τομείς εφαρμογών. Βλέπε και: Γλώσσα προγραμματισμού, Γλώσσα υψηλού επιπέδου. Γλώσσα μηχανής (Machine language) Γλώσσα που περιλαμβάνει εντολές γραμμένες σε μορφή άμεσα κατανοητή από τον επεξεργαστή που τις εκτελεί (εντολές μηχανής). Ο προγραμματισμός σε αυτήν τη γλώσσα είναι πολύ επίπονος, αλλά συνήθως εξασφαλίζει μεγάλη ταχύτητα εκτέλεσης των προγραμμάτων. Κάθε γλώσσα μηχανής ανήκει στην κατηγορία των γλωσσών προγραμματισμού χαμηλού επιπέδου. Βλέπε και: Γλώσσα χαμηλού επιπέδου, Επεξεργαστής. Γλώσσα προγραμματισμού (Programming language) Κάθε τεχνητή γλώσσα που επιτρέπει στον άνθρωπο να επικοινωνεί με τον υπολογιστή και να τον καθοδηγεί στην εκτέλεση των επιθυμητών εργασιών. Βλέπε και: Προγραμματισμός. Γλώσσα χαμηλού επιπέδου (Low level language) Γλώσσα προγραμματισμού σχεδιασμένη έτσι, ώστε να εκμεταλλεύεται, στο μέγιστο δυνατό βαθμό, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της αρχιτεκτονικής ενός συγκεκριμένου υπολογιστή ή οικογένειας υπολογιστών. Βλέπε και: Επεξεργαστής, Γλώσσα μηχανής. Γλώσσα υψηλού επιπέδου (High level language) Κάθε γλώσσα προγραμματισμού που δεν απαιτεί τη γνώση, από την πλευρά του προγραμματιστή, της εσωτερικής οργάνωσης και αρχιτεκτονικής του υπολογιστή. Για την εκτέλεση αυτών των προγραμμάτων, ωστόσο, απαιτείται η χρήση άλλων ειδικών προγραμμάτων (μεταφραστές ή διερμηνείς) που μετατρέπουν κάθε πρόγραμμα σε εντολές γλώσσας μηχανής για τον αντίστοιχο υπολογιστή. Βλέπε και: Γλώσσα προγραμματισμού. Γραμμή προγράμματος (Program line) Κάθε εντολή οποιασδήποτε γλώσσας προγραμματισμού, όπως αυτή εμφανίζεται μέσα σε ένα πρόγραμμα. Βλέπε και: Εντολή. Δεδομένα εισόδου (Input data) Δεδομένα που εισάγονται για επεξεργασία στον υπολογιστή κατά την εκτέλεση ενός προγράμματος. Βλέπε και: Πρόγραμμα. Διερμηνέας (Interpreter) Ειδικό προγραμματιστικό εργαλείο που επιτρέπει την εκτέλεση ενός προγράμματος γλώσσας υψηλού επιπέδου, με την ξεχωριστή μετάφραση και εκτέλεση των εντολών του μία-προς-μία. Είναι συνήθως εύκολος στην κατασκευή, αλλά οι χρόνοι εκτέλεσης των προγραμμάτων είναι εξαιρετικά μεγάλοι (σε σύγκριση με τους μεταφραστές). Βλέπε και: Προγραμματιστικό εργαλείο, Μεταγλωττιστικό πρόγραμμα. Δίκτυο υπολογιστών (Computer network) Σύνολο από γειτονικούς ή γεωγραφικά διασπαρμένους υπολογιστές, οι οποίοι συνδέονται μεταξύ τους και έχουν τη δυνατότητα ανταλλαγής πληροφοριών και εκμετάλλευσης κοινών συσκευών ή λογισμικού. Βλέπε και: Ηλεκτρονικός υπολογιστής, NOVELL. Δισκέτα (Diskette) Είναι από τα πλέον διαδεδομένα και φθηνά μέσα που επιτρέπουν την αποθήκευση και μεταφορά πληροφοριών σε μορφή αρχείων. Αποτελείται από έναν εύκαμπτο πλαστικό δίσκο επιχρισμένο με μαγνητικό υλικό και τοποθετημένο μόνιμα μέσα σε ένα προστατευτικό κάλυμμα. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι δισκετών έχουν διάμετρο 3,5 ή 5,25 ίντσες, ενώ η χωρητικότητά τους κυμαίνεται μεταξύ 360 Kbytes και 1,4 Mbytes. Βλέπε και: Μονάδα δισκέτας. Δρομέας (Cursor) Ένα ειδικό σύμβολο που μετακινείται πάνω στην οθόνη, δείχνοντας κάθε φορά τη θέση στην οποία θα γραφεί ο επόμενος χαρακτήρας ή τη θέση στην οποία μπορεί να γίνει κάποια αλλαγή. Βλέπε και: Οθόνη. Δυαδικό ψηφίο (Bit) Τα σύμβολα (0 ή 1) του δυαδικού αριθμητικού συστήματος. Χρησιμοποιούνται για την παράσταση των πληροφοριών και των εντολών στο εσωτερικό ενός υπολογιστή. Βλέπε και: Ψηφιολέξη. Εκκαθαριστής λαθών (Debugger) Ειδικό προγραμματιστικό εργαλείο, που σχεδιάζεται για την υποβοήθηση του προγραμματιστή στην ανίχνευση, τον εντοπισμό και τη διόρθωση των πιθανών λαθών ενός προγράμματος. Βλέπε και: Προγραμματιστικό εργαλείο, Σφάλμα. ΕΛΟΤ 928 (ELOT 928) Τυποποιημένος πίνακας χαρακτήρων για την κωδικοποίηση 256 χαρακτήρων και συμβόλων, που καλύπτει και το ελληνικό αλφάβητο. Είναι επέκταση του καθιερωμένου διεθνούς κώδικα ASCII. Βλέπε και: Πίνακας χαρακτήρων, ASCII. Εμπορική εφαρμογή (Commercial application) Οποιαδήποτε υπολογιστική εφαρμογή περιλαμβάνει την επεξεργασία δεδομένων που σχετίζονται με εμπορικές ή επιχειρηματικές δραστηριότητες (π.χ. διαχείριση αποθήκης, παρακολούθηση παραγγελιών, μισθοδοσία, κ.α.). Βλέπε και: COBOL. Εντολή (Statement) Η συμβολική περιγραφή μιας ή περισσότερων προς εκτέλεση λειτουργιών σε μία γλώσσα προγραμματισμού ή σε ένα λειτουργικό σύστημα. Βλέπε και: Πρόγραμμα. Εντολή εκχώρησης (Assignment statement) Εντολή κατά την οποία αποδίδεται μια νέα τιμή σε μία μεταβλητή. Συνήθως η νέα τιμή είναι το αποτέλεσμα του υπολογισμού μιας αριθμητικής παράτασης. Εντολή COBOL, COBOL Γλώσσα προγραμματισμού υψηλού επιπέδου, που προορίζεται κυρίως σε επιχειρηματικές εφαρμογές, με εξαιρετικές δυνατότητες επεξεργασίας αρχείων. Παρά τον έντονο ανταγωνισμό από πιο σύγχρονες γλώσσες προγραμματισμού, η COBOL εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρύτατα σε εμπορικές εφαρμογές. Βλέπε και: Προγραμματισμός, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα προγραμματισμού. Επεξεργασία αρχείων (File processing) Το σύνολο των λειτουργιών, με τις οποίες τα δεδομένα αποθηκεύονται και ανακτώνται από τα αρχεία ενός συστήματος. Οι λειτουργίες αυτές οργανώνονται έτσι ώστε να διευκολύνεται η ταχεία προσπέλαση στα δεδομένα και να προστατεύεται η ακεραιότητα (ασφάλεια) των αρχείων. Επεξεργασία κειμένου (Text processing) Η διαδικασία της εισαγωγής, επιμέλειας, μορφοποίησης και εκτύπωσης κειμένων, με τη βοήθεια ειδικού προγράμματος (επεξεργαστής κειμένου). Πολλοί σύγχρονοι επεξεργαστές κειμένου προσφέρουν και άλλες προηγμένες υπηρεσίες, όπως π.χ. διόρθωση ορθογραφικών σφαλμάτων, έλεγχος συντακτικής ορθότητας κ.α. Επεξεργαστής (Processor) Το υλικό τμήμα του υπολογιστή, το οποίο αποκωδικοποιεί και εκτελεί τις εντολές της γλώσσας μηχανής. Στον επεξεργαστή υπάρχουν όλα τα απαραίτητα ηλεκτρονικά κυκλώματα για την εκτέλεση των εντολών, καθώς και για το γενικό έλεγχο των υπόλοιπων μονάδων του υπολογιστή. Βλέπε και: Ηλεκτρονικός υπολογιστής, Γλώσσα μηχανής. Ετικέτα (Label) Κάθε ένδειξη που μπορεί να τεθεί στην αρχή μιας εντολής και να χρησιμοποιηθεί από άλλες εντολές ή προγράμματα για την αναφορά τους στη συγκεκριμένη εντολή. Βλέπε και: Εντολή. Ηλεκτρονικός υπολογιστής (Computer) Κάθε συσκευή ή σύστημα που έχει τη δυνατότητα να εκτελεί αυτομάτως μία ακολουθία σαφώς προδιαγεγραμμένων λειτουργιών (εντολών). Οι λειτουργίες περιλαμβάνουν υπολογισμούς, ελέγχους στοιχείων, καθώς και είσοδο δεδομένων. Ένας υπολογιστής συνήθως αποτελείται από τον επεξεργαστή, τη μονάδα κύριας μνήμης, καθώς και ορισμένες συσκευές για τη μόνιμη αποθήκευση δεδομένων και για είσοδο/έξοδο δεδομένων. Βλέπε και: Επεξεργαστής, Μνήμη. Ιεραρχία καταλόγων (Directory hierarchy) Τρόπος οργάνωσης των αρχείων ενός υπολογιστή, κατά τον οποίο τα αρχεία οργανώνονται σε ομάδες, και κάθε ομάδα αρχείων τοποθετείται σε έναν «κατάλογο». Ένας κατάλογος, όμως, μπορεί να περιέχει (εκτός από αρχεία) και άλλους καταλόγους, επιτρέποντας έτσι τη δημιουργία μιας ιεραρχίας αρχείων. Η οργάνωση αυτή είναι πολύ βολική, και χρησιμοποιείται στα περισσότερα σύγχρονα λειτουργικά συστήματα. Βλέπε και: Αρχείο, Κατάλογος. Κατάλογος (Directory) Είναι ένα ειδικό αρχείο, το οποίο μπορεί μόνο να «περιλαμβάνει» άλλα αρχεία. Περιέχει τις πληροφορίες που είναι απαραίτητες για τον εντοπισμό αυτών των αρχείων. Χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ιεραρχίας καταλόγων (αρχείων). Βλέπε και: Ιεραρχία καταλόγων. Κατάλογος ρίζας (Root directory) Είναι ένας ειδικός κατάλογος για κάθε μονάδα σκληρού δίσκου ή δισκέτας. Περιλαμβάνει τα αρχεία και τους καταλόγους που πρωτοδημιουργούνται στην αντίστοιχη μονάδα και δεν ανήκουν σε κανέναν άλλο κατάλογο. Βλέπε και: Κατάλογος, Ιεραρχία καταλόγων. Κύρια μνήμη (Main memory) Εκείνο το μέρος της μνήμης, το οποίο παρέχει τη δυνατότητα άμεσης προσπέλασης στα αποθηκευμένα δεδομένα (λέξεις). Διακρίνουμε τις μνήμες μόνο ανάγνωσης (ROM), για τη μόνιμη αποθήκευση πληροφοριών, καθώς και τις μνήμες ανάγνωσης/εγγραφής (RAM), για την προσωρινή αποθήκευση δεδομένων ή προγραμμάτων. Βλέπε και: Μνήμη. Λειτουργικό σύστημα (Operating system) Το σύνολο των προγραμμάτων ενός υπολογιστή που ελέγχουν τη χρήση και λειτουργία των μονάδων του συστήματος (επεξεργαστής, μνήμη, συσκευές κ.α.), καθώς και των προγραμμάτων που εκτελούνται στο σύστημα (διεργασίες). Επί πλέον, το λειτουργικό σύστημα φροντίζει για τη διευκόλυνση της επικοινωνίας του χρήστη με τη μηχανή. Βλέπε και: Ηλεκτρονικός υπολογιστής, Πρόγραμμα, UNIX, DOS. Λογικά δεδομένα (Logical data) Οποιαδήποτε δεδομένα μπορούν να λάβουν μία από δύο τιμές (π.χ. Αληθής-Ψευδής ή 1 - 0) Λογική πράξη (Logical operation) Οποιαδήποτε πράξη εφαρμόζεται πάνω σε λογικά δεδομένα και δημιουργεί ένα λογικό αποτέλεσμα. Οι πλέον συνήθεις λογικές πράξεις είναι οι: Η (OR), ΚΑΙ (AND), ΟΧΙ (NOT). Βλέπε και: Λογικά δεδομένα, Λογικός τελεστής. Λογικός τελεστής (Logical operator) Κάθε σύμβολο ή λέξη που προσδιορίζει την εκτέλεση μιας λογικής πράξης (π.χ. ΚΑΙ, Η, ΟΧΙ). Βλέπε και: Λογικά δεδομένα, Λογική πράξη. Λογική παράσταση (Logical expression) Οποιαδήποτε έκφραση, η αποτίμηση της οποίας δίδει ως αποτέλεσμα μία λογική τιμή («Αληθής» - «Ψευδής»). Συνήθως περιλαμβάνει λογικά/αριθμητικά δεδομένα και λογικούς τελεστές. Βλέπε και: Λογικά δεδομένα, Λογικός τελεστής, Λογική πράξη. Μαθηματική συνάρτηση (Mathematical function) Έτοιμα προγράμματα που χρησιμοποιούνται για την υλοποίηση τυπικών μαθηματικών πράξεων (όπως π.χ. συνημίτονο, τετραγωνική ρίζα, φυσικός λογάριθμος κ.α.). Καλούνται (και εκτελούνται) απλώς δίδοντας το όνομά τους και την παράμετρο (όρισμα). Επιστρέφουν το αποτέλεσμα (τιμή) της συνάρτησης για το εκάστοτε όρισμα. Βλέπε και: Συνάρτηση, Παράμετρος. Μεταβλητή (Variable) Κάθε χαρακτήρας ή ακολουθία χαρακτήρων που αναφέρεται σε κάποια τιμή που είναι αποθηκευμένη στον υπολογιστή. Μία μεταβλητή σε ένα πρόγραμμα δεσμεύει μία ή περισσότερες θέσεις μνήμης και μπορεί να αλλάζει τιμή κατά τη διάρκεια της εκτέλεσής του. Βλέπε και: Πρόγραμμα, Όνομα μεταβλητής, Περιεχόμενο μεταβλητής. Μεταγλωττιστικό πρόγραμμα (Translating program) Οποιοδήποτε προγραμματιστικό εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την εκτέλεση ενός προγράμματος που είναι γραμμένο σε γλώσσα υψηλού επιπέδου. Οι δύο βασικές κατηγορίες μεταγλωττιστικών προγραμμάτων είναι οι μεταφραστές και οι διερμηνείς. Βλέπε και: Μεταφραστής, Διερμηνέας. Μεταφραστής (Compiler) Προγραμματιστικό εργαλείο που χρησιμοποιείται για τη μετάφραση ενός προγράμματος από μία γλώσσα υψηλού επιπέδου σε (εκτελέσιμες) εντολές γλώσσας μηχανής. Βλέπε και: Προγραμματιστικό εργαλείο, Μεταγλωττιστικό πρόγραμμα, Γλώσσα υψηλού επιπέδου, Γλώσσα μηχανής. Μήκος συμβολοσειράς (String length) Είναι το πλήθος των χαρακτήρων (ακέραιος αριθμός), από τους οποίους αποτελείται μία συμβολοσειρά. Βλέπε και: Συμβολοσειρά. Μικροϋπολογιστής (Microcomputer) Οποιοσδήποτε ηλεκτρονικός υπολογιστής χρησιμοποιεί ως επεξεργαστή ένα μικροεπεξεργαστή. Ο μικροεπεξεργαστής έχει το χαρακτηριστικό ότι αποτελεί έναν πλήρη επεξεργαστή και υλοποιείται σε ένα μόνο ολοκληρωμένο κύκλωμα. Βλέπε και: Ηλεκτρονικός υπολογιστής. Μνήμη (Memory) Οποιαδήποτε συσκευή έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει δυαδικές πληροφορίες και να επιτρέπει την ασφαλή ανάκτησή τους. Συνήθως διακρίνουμε την κύρια μνήμη (που ορισμένες φορές αναφέρεται και ως «μνήμη»), καθώς και την περιφερειακή μνήμη. Βλέπε και: Κύρια μνήμη, Περιφερειακή μνήμη. Μονάδα (Drive) Οποιαδήποτε (πραγματική ή εικονική) συσκευή περιφερειακής μνήμης. Κάθε μονάδα έχει ένα όνομα, με το οποίο μπορεί να προσπελασθεί από τους χρήστες και τα προγράμματα. Οι κυριότερες μονάδες των προσωπικών υπολογιστών είναι οι μονάδες δισκέτας και οι μονάδες σκληρού δίσκου. Βλέπε και: Μονάδα δισκέτας, Μονάδα σκληρού δίσκου. Μονάδα δισκέτας (Disk drive) Η συσκευή που εξυπηρετεί εύκαμπτους μαγνητικούς δίσκους (δισκέτες). Επιτρέπει τη δημιουργία, ανάγνωση, τροποποίηση και διαγραφή αρχείων σε κάθε δισκέτα. Βλέπε και: Μονάδα, Δισκέτα, Μορφοποίηση. Μονάδα σκληρού δίσκου (Hard disk drive) Κάθε συσκευή περιφερειακής μνήμης που περιλαμβάνει μαγνητικά μέσα για τη μόνιμη αποθήκευση πληροφοριών, καθώς και κατάλληλα ηλεκτρομηχανικά μέρη που επιτρέπουν την ταχεία προσπέλαση στα αποθηκευμένα δεδομένα. Ορισμένες φορές είναι δυνατή η λογική διαίρεση ενός σκληρού δίσκου, έτσι ώστε το λειτουργικό σύστημα να τον «βλέπει» σαν περισσότερες μονάδες σκληρού δίσκου, αν και η φυσική μονάδα είναι μία. Βλέπε και: Μονάδα, Σκληρός δίσκος, Μορφοποίηση. Μήνυμα σφάλματος (Error message) Μήνυμα που παράγεται από ένα μεταφραστή, διερμηνέα ή λειτουργικό σύστημα, όταν αναγνωρίζεται κάποιο σφάλμα στο πρόγραμμα. Βλέπε και: Σφάλμα. Μορφοποίηση (Format) Η διαδικασία κατά την οποία μετασχηματίζεται το μαγνητικό υλικό μιας μονάδας, έτσι ώστε αυτό να μπορεί να καταγράψει δεδομένα, σύμφωνα με τις προδιαγραφές του υπολογιστή και του λειτουργικού συστήματος. Μετά τη μορφοποίηση ενός δίσκου διαμορφώνονται τα ίχνη (και οι τομείς των ιχνών), κατά μήκος των οποίων μπορούν να αποθηκευθούν δεδομένα. Βλέπε και: Μονάδα δισκέτας, Μονάδα σκληρού δίσκου. Οθόνη (Screen) Μονάδα απεικόνισης, στην οποία μπορεί ο υπολογιστής να εμφανίσει κείμενα, γραφικά κ.α. Ολοκληρωμένο περιβάλλον (Integrated environment) Ένα πλήρες σύνολο προγραμματιστικών εργαλείων, με τη βοήθεια των οποίων μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει όλες τις φάσεις ανάπτυξης μιας υπολογιστικής εφαρμογής. Συνήθως περιλαμβάνει: συντάκτη κειμένου, μεταγλωττιστικό πρόγραμμα, συνδέτη και εκκαθαριστή λαθών. Βλέπε και: Συντάκτης κειμένου, Μεταγλωττιστικό πρόγραμμα, Συνδέτης, Εκκαθαριστής λαθών, Προγραμματιστικό εργαλείο. Όνομα μεταβλητής (Variable name) Ένας ή περισσότεροι χαρακτήρες, που χρησιμοποιούνται για να προσδιορίζουν μία τιμή που είναι αποθηκευμένη στον υπολογιστή. Η εκάστοτε τιμή της μεταβλητής είναι το περιεχόμενό της, που μπορεί να μεταβάλλεται κατά την εκτέλεση του προγράμματος, ενώ το όνομα της μεταβλητής παραμένει αναλλοίωτο. Βλέπε και: Μεταβλητή, Περιεχόμενο μεταβλητής. Παράμετρος (Parameter) Η τιμή που χρησιμοποιείται από μία μαθηματική συνάρτηση (όπως π.χ. το Χ στη συνάρτηση ΣΥΝ(Χ)), προκειμένου να γίνει ο υπολογισμός της τιμής της συνάρτησης. Η παράμετρος μπορεί να είναι οποιαδήποτε αριθμητική παράσταση (σταθερά ή μεταβλητή). Βλέπε και: Αριθμητική παράσταση, Μεταβλητή, Σταθερά. Περιεχόμενο μεταβλητής (Variable content) Κάθε χώρος στον οποίο μπορεί να κρατηθεί μία τιμή λέγεται μεταβλητή. Η εκάστοτε τιμή της μεταβλητής λέγεται περιεχόμενο μεταβλητής. Βλέπε και: Μεταβλητή, Όνομα μεταβλητής. Περίπτωση ελέγχου (Test case) Κατά τη φάση ελέγχου ενός προγράμματος καταρτίζονται ορισμένες αντιπροσωπευτικές «περιπτώσεις ελέγχου» που περιλαμβάνουν ζεύγη (δεδομένα εισόδου -αναμενόμενα αποτελέσματα). Εάν τα πραγματικά αποτελέσματα διαφέρουν από τα αναμενόμενα αποτελέσματα, τότε γίνεται έλεγχος για τον εντοπισμό και την απαλοιφή των προγραμματιστικών σφαλμάτων. Βλέπε και: Φάση ελέγχου, Σφάλμα. Περιφερειακή μνήμη (Secondary memory) Εκείνο το μέρος της μνήμης που υλοποιείται από συσκευές που δεν επιτρέπουν άμεση προσπέλαση στα αποθηκευμένα δεδομένα κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης ενός προγράμματος (όπως συμβαίνει στην κύρια μνήμη). Στην περίπτωση της περιφερειακής μνήμης, η προσπέλαση στα δεδομένα (για ανάγνωση ή εγγραφή) γίνεται μόνο κατά ενότητες (του 1 Kbyte ή παραπάνω) και μόνο μέσω του λειτουργικού συστήματος. Βλέπε και: Κύρια μνήμη, Μνήμη. Πίνακας χαρακτήρων (Character set) Ο πίνακας που περιέχει την αντιστοίχηση όλων των συμβόλων που αποδέχεται ένας υπολογιστής, σε κατάλληλους συνδυασμούς δυαδικών ψηφίων. Οι τυποποιημένοι πίνακες χαρακτήρων είναι απολύτως απαραίτητοι, διότι εξασφαλίζουν τη μεταφερσιμότητα των δεδομένων από υπολογιστή σε υπολογιστή. Ο ASCII είναι ο πλέον διαδεδομένος πίνακας χαρακτήρων (7 bits, για 128 σύμβολα). Επέκταση του ASCII για το ελληνικό αλφάβητο είναι ο ΕΛΟΤ 928 (8 bits, για 256 σύμβολα). Βλέπε και: ASCII, ΕΛΟΤ 928. Πράξη (Operation) Οποιαδήποτε λειτουργία εμπεριέχει την επεξεργασία αριθμητικών ή λογικών δεδομένων ή συμβολοσειρών. Βλέπε και: Αριθμητική πράξη, Λογική πράξη, Συμβολοσειρά. Πρόγραμμα (Program) Ακολουθία από εντολές που κατευθύνουν τον υπολογιστή στην εκτέλεση των επιθυμητών εργασιών. Γράφεται σε μία γλώσσα προγραμματισμού, που διέπεται από συγκεκριμένους συντακτικούς και σημασιολογικούς κανόνες. Βλέπε και: Γλώσσα προγραμματισμού, Προγραμματισμός. Προγραμματισμός (Programming) Η διαδικασία της σχεδίασης, κωδικοποίησης, δοκιμασίας και διόρθωσης των προγραμμάτων που απαιτούνται για την επίλυση υπολογιστικών προβλημάτων. Βλέπε και: Πρόγραμμα, Ανάπτυξη προγραμμάτων. Προγραμματιστικό εργαλείο (Programming tool) Οποιαδήποτε έτοιμα προγράμματα διατίθενται και χρησιμοποιούνται για να υποβοηθήσουν το έργο της ανάπτυξης νέων προγραμμάτων για την επίλυση υπολογιστικών προβλημάτων. Περιλαμβάνουν τους μεταφραστές, διερμηνείς, συντάκτες κειμένου, συνδέτες και εκκαθαριστές λαθών. Βλέπε και: Μεταγλωττιστικό πρόγραμμα, Συντάκτης κειμένου, Εκκαθαριστής λαθών, Ολοκληρωμένο περιβάλλον. Προσομοίωση (Simulation) Η αναπαράσταση των χαρακτηριστικών και της συμπεριφοράς ενός συστήματος με τη βοήθεια ενός άλλου συστήματος, όπως π.χ. η αναπαράσταση μιας πτήσης στην οθόνη ενός υπολογιστή. Οι υπολογιστές προσφέρουν ένα ιδανικό μέσο για την ταχεία και οικονομική προσομοίωση πολλών πραγματικών συστημάτων, όπως π.χ. βιομηχανικές διαδικασίες, βιολογικές λειτουργίες, εκπαίδευση οδηγών κ.α. Προσωπικός υπολογιστής (Personal Computer) Κατηγορία συστημάτων μικροϋπολογιστών χαμηλού κόστους με δυνατότητα εξυπηρέτησης ενός μόνο χρήστη. Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται διάφοροι τύποι υπολογιστών, από τους απλούς οικιακούς μέχρι και εκείνους που καλύπτουν τις ανάγκες μιας μικρής επιχείρησης. Βλέπε και: Μικροϋπολογιστής. Προτροπή (Prompt) Το σύμβολο που εμφανίζεται στην οθόνη του υπολογιστή από το λειτουργικό σύστημα ή από κάποιο άλλο πρόγραμμα (π.χ. επεξεργαστή κειμένου) και δηλώνει στο χρήστη ότι ο υπολογιστής είναι έτοιμος να δεχτεί εντολές ή δεδομένα. Βλέπε και: Οθόνη. Ροή εκτέλεσης (Execution flow) Η σειρά με την οποία εκτελούνται οι εντολές ενός προγράμματος. Βλέπε και: Πρόγραμμα, Εντολή. Ρουτίνα (Routine) Πρόγραμμα ή τμήμα προγράμματος που επιτελεί μία τυποποιημένη και συχνά χρησιμοποιούμενη εργασία. Βλέπε και: Πρόγραμμα. Σκληρός δίσκος (Hard disk) Τύπος συσκευής περιφερειακής μνήμης, όπου οι πληροφορίες καταγράφονται στην επιφάνεια άκαμπτων δίσκων που είναι επιχρισμένοι με μαγνητικό υλικό. Η ανάγνωση και εγγραφή των δεδομένων γίνεται μέσω ειδικών κεφαλών που μετακινούνται έτσι ώστε να μπορούν να «σαρώσουν» οποιοδήποτε τμήμα (ίχνος) της επιφάνειας των δίσκων. Βλέπε και: Περιφερειακή μνήμη, Μονάδα σκληρού δίσκου. Σταθερά (Constant) Στοιχείο δεδομένων με σταθερή τιμή, που παραμένει αμετάβλητη κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης ενός προγράμματος. Σταθερή συμβολοσειρά (String constant) Στοιχείο δεδομένων που περιέχει ως τιμή μία συμβολοσειρά και παραμένει αμετάβλητη κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης ενός προγράμματος. Βλέπε και: Σταθερά Συμβολοσειρά (String) Τύπος σταθεράς ή μεταβλητής, που έχει ως περιεχόμενο ένα σύνολο χαρακτήρες ή σύμβολα που είναι διατεταγμένα με συγκεκριμένο τρόπο και αναφέρονται με ένα όνομα. Το μήκος μιας συμβολοσειράς μπορεί να είναι μεταβαλλόμενο. Βλέπε και: Σταθερή συμβολοσειρά, Μήκος συμβολοσειράς. Συμβολομεταφραστής (Assembler) Προγραμματιστικό εργαλείο που χρησιμοποιείται για τη μετάφραση προγραμμάτων συμβολικής γλώσσας σε προγράμματα γλώσσας μηχανής. Βλέπε και: Συμβολική γλώσσα, Γλώσσα μηχανής. Συναρτησιακός προγραμματισμός (Functional programming) Η διαδικασία του προγραμματισμού με τη χρήση γλωσσών υψηλού επιπέδου που έχουν ως βασικά δομικά στοιχεία τις μαθηματικές συναρτήσεις, αντί των συμβατικών εντολών εκχώρησης τιμών σε μεταβλητές. Ένα συναρτησιακό πρόγραμμα είναι ουσιαστικά μία συνάρτηση, τα ορίσματα της οποίας είναι τα δεδομένα εισόδου, ενώ η τιμή της συνάρτησης αντιπροσωπεύει τα δεδομένα εξόδου. Η πιο διαδεδομένη γλώσσα συναρτησιακού προγραμματισμού είναι η LISP. Βλέπε και: Μαθηματική συνάρτηση, LISP. Σύγκριση (Comparison) Λειτουργία κατά την οποία συγκρίνονται δύο τιμές ή παραστάσεις. Το αποτέλεσμα της σύγκρισης (που μπορεί να είναι είτε «Αληθές» είτε «Ψευδές») καθοδηγεί την εκτέλεση κάποιων άλλων πράξεων ή εντολών. Βλέπε και: Αριθμητική παράσταση, Λογική παράσταση, Εντολή, Πράξη. Συμβολική γλώσσα (Assembly language) Γλώσσα προγραμματισμού χαμηλού επιπέδου, αποτελούμενη από ένα σύνολο μνημονικών που αντιστοιχούν, ένα-προς-ένα, στις εντολές της γλώσσας μηχανής. Κάθε συμβολική γλώσσα ανήκει αποκλειστικά σε ένα συγκεκριμένο επεξεργαστή ή σε μια οικογένεια επεξεργαστών. Βλέπε και: Γλώσσα χαμηλού επιπέδου, Γλώσσα μηχανής, Συμβολομεταφραστής. Συνάρτηση (Function) Ρουτίνα που δέχεται παραμέτρους εισόδου και υπολογίζει την τιμή της αντίστοιχης συνάρτησης (π.χ. ημίτονο, τετραγωνική ρίζα κ.α.). Μία συνάρτηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί χωρίς να είναι απαραιτήτως γνωστός ο ακριβής τρόπος της εσωτερικής λειτουργίας της. Βλέπε και: Ρουτίνα, Μαθηματική συνάρτηση. Συνένωση (Concatenation) Η πράξη κατά την οποία δύο συμβολοσειρές ενώνονται και σχηματίζουν μία νέα, η οποία περιλαμβάνει τα περιεχόμενα των δύο πρώτων, το ένα μετά το άλλο. Βλέπε και: Συμβολοσειρά. Συνθήκη (Condition) Λογική παράσταση η οποία αποτιμάται στο πλαίσιο μιας εντολής, προκειμένου να αποφασιστεί εάν θα εκτελεστεί κάποια πράξη ή εντολή. Βλέπε και: Λογική παράσταση. Συνδέτης (Linker) Ειδικό προγραμματιστικό εργαλείο που συνδυάζει ρουτίνες που έχουν μεταφρασθεί ανεξάρτητα, σε ένα νέο πρόγραμμα γλώσσας μηχανής. Βλέπε και: Προγραμματιστικό εργαλείο, Ολοκληρωμένο περιβάλλον. Συντάκτης κειμένου (Text editor) Ειδικό πρόγραμμα λεκτικής επεξεργασίας που χρησιμοποιείται κυρίως για την προετοιμασία και διόρθωση κειμένων προγραμμάτων. Συνήθως αποτελεί τμήμα ενός ολοκληρωμένου περιβάλλοντος. Βλέπε και: Προγραμματιστικό εργαλείο, Ολοκληρωμένο περιβάλλον. Σφάλμα (Error) Η απόκλιση του αποτελέσματος ενός υπολογισμού ή ενός προγράμματος από την αναμενόμενη (σωστή) τιμή. Όταν το σφάλμα εντοπίζεται από τον υπολογιστή, τότε παράγεται ένα σχετικό μήνυμα σφάλματος και διακόπτεται η εκτέλεση του προγράμματος. Βλέπε και: Μήνυμα σφάλματος. Σχόλιο (Comment) Κάθε σημείωση που συμπεριλαμβάνεται στο κείμενο ενός προγράμματος, με σκοπό τη διευκόλυνση της κατανόησης του τρόπου λειτουργίας του. Οι πληροφορίες αυτές αγνοούνται από τα μεταγλωττιστικά προγράμματα και δεν επηρεάζουν τον τελικό κώδικα της γλώσσας μηχανής. Βλέπε και: Πρόγραμμα. Τύπος δεδομένων (Data type) Σύνολο δεδομένων που χαρακτηρίζεται και διαφοροποιείται από άλλα σύνολα δεδομένων με βάση τον τρόπο παράστασής τους και τις πράξεις που μπορούν να εκτελεστούν με αυτά. Κοινοί τύποι δεδομένων είναι οι ακέραιοι αριθμοί, οι χαρακτήρες κλπ. Βλέπε και: Τύπος μεταβλητής, Τύπος σταθεράς. Τύπος μεταβλητής (Variable type) Ο τύπος δεδομένων στον οποίο ανήκει μία μεταβλητή. Βλέπε και: Τύπος δεδομένων. Τύπος σταθεράς (Constant type) Ο τύπος δεδομένων στον οποίο ανήκει μία σταθερά. Βλέπε και: Τύπος δεδομένων. Υλικό (Hardware) Ο φυσικός εξοπλισμός ενός υπολογιστή (δηλ. τα μηχανικά, ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά του μέρη). Βλέπε και: Ηλεκτρονικός υπολογιστής. Υποκατάλογος (Sub-directory) Ένας κατάλογος που περιέχεται σε κάποιον άλλο κατάλογο, στην περίπτωση της ιεραρχίας καταλόγων. Βλέπε και: Κατάλογος, Ιεραρχία καταλόγων. Υπορουτίνα (Subroutine) Σύνολο εντολών που επιτελούν μία συγκεκριμένη εργασία. Μπορεί να κληθεί με το όνομα της από οποιοδήποτε σημείο του προγράμματος. Βλέπε και: Ρουτίνα, Πρόγραμμα. Φάση ανάλυσης (Phase of analysis) Είναι η πρώτη φάση της διαδικασίας ανάπτυξης ενός προγράμματος, όπου διατυπώνεται με αυστηρό και σαφή τρόπο το πρόβλημα και προσδιορίζεται τι ακριβώς πρέπει να κάνει το πρόγραμμα. Βλέπε και: Φάση σχεδίασης, Φάση κωδικοποίησης, Φάση ελέγχου. Φάση ελέγχου (Phase of testing) Είναι η τελευταία φάση της διαδικασίας ανάπτυξης ενός προγράμματος, όπου διαπιστώνεται εάν το πρόγραμμα κάνει σωστά το έργο για το οποίο έχει προετοιμαστεί. Εάν παρατηρηθούν αποκλίσεις, τότε εκτελούνται οι απαραίτητες διορθώσεις και επαναλαμβάνεται η φάση ελέγχου. Βλέπε και: Σφάλμα, Φάση ανάλυσης, Φάση σχεδίασης, Φάση κωδικοποίησης. Φάση κωδικοποίησης (Phase of coding) Είναι η τρίτη φάση στη διαδικασία ανάπτυξης ενός προγράμματος, κατά την οποία γράφεται ο κώδικας του προγράμματος σε κάποια γλώσσα υψηλού επιπέδου. Βλέπε και: Πρόγραμμα, Φάση ανάλυσης, Φάση σχεδίασης, Φάση ελέγχου. Φάση σχεδίασης (Phase of design) Είναι η δεύτερη φάση στη διαδικασία ανάπτυξης ενός προγράμματος, όπου προσδιορίζεται ο αλγόριθμος που θα ακολουθηθεί για την επίλυση του προβλήματος. Βλέπε και: Αλγόριθμος, Φάση ανάλυσης, Φάση κωδικοποίησης, Φάση ελέγχου. Χαρακτήρας (Character) Τύπος δεδομένων που περιλαμβάνει κάθε στοιχείο του πίνακα χαρακτήρων. Ορισμένες φορές αναφέρεται και ως ψηφιολέξη (byte). Βλέπε και: Πίνακας χαρακτήρων, Ψηφιολέξη, Τύπος δεδομένων. Ψηφίδα (Pixel) Η ελάχιστη ορθογώνια επιφάνεια στην οποία αναλύεται μία ψηφιοποιημένη εικόνα. Ψηφιολέξη (Byte) Μονάδα παράστασης πληροφοριών, που αποτελείται από 8 δυαδικά ψηφία (bits). Βλέπε και: Δυαδικό ψηφίο.