Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
2.7. Ένταση ηλεκτροστατικού πεδίου
Α. Γενικά
Ας ανακαλέσουμε στη μνήμη μας μερικά στοιχεία από την πείρα και τις γνώσεις μας.
1. Γνωρίζετε ότι αν κοντά σε ένα μαγνήτη φέρουμε ρινίσματα σιδήρου ή μικρές καρφίτσες, ο μαγνήτης θα τα "τραβήξει", και αυτά θα κολλήσουν πάνω του. Ο μαγνήτης τους ασκεί ελκτικές δυνάμεις. Στην περίπτωση αυτή λέμε ότι ο χώρος γύρω από το μαγνήτη είναι μαγνητικό πεδίο. Την ιδιότητα αυτή την έδωσε στο χώρο η παρουσία του μαγνήτη. Η παρουσία ενός μαγνήτη, λοιπόν, κάνει το χώρο γύρω του μαγνητικό πεδίο.
2. Γνωρίζετε ότι αν αφήσουμε ένα σώμα από κάποιο ύψος από την επιφάνεια της γης, το σώμα κινείται προς τη γη. Αυτό συμβαίνει επειδή η γη ασκεί στο σώμα μια δύναμη που, όπως γνωρίζετε, ονομάζουμε βάρος του σώματος. Λέμε ότι ο χώρος γύρω από τη γη είναι βαρυτικό πεδίο. Την ιδιότητα αυτή την έδωσε στο χώρο η παρουσία της γης. Η ύπαρξη, λοιπόν, της μάζας της γης κάνει το χώρο γύρω της βαρυτικό πεδίο.
Η παρουσία οποιασδήποτε μάζας κάνει το χώρο γύρα) της βαρυτικό πεδίο. Εσείς οι ίδιοι, λόγο) της μάζας σας, δημιουργείτε γύρα) σας τα δικά σας βαρυτικά πεδία. Ακόμα και ένα ηλεκτρόνιο δημιουργεί γύρα) του το δικό του βαρυτικό πεδίο. Η διαφορά είναι ότι το δικό σας βαρυτικό πεδίο και το βαρυτικό πεδίο του ηλεκτρονίου είναι ασήμαντα σε σχέση με το βαρυτικό πεδίο της γης, διότι η μάζα σας και η μάζα του ηλεκτρονίου είναι εξαιρετικά μικρές σε σύγκριση με τη μάζα της γης.
Δυναμικό πεδίο είναι ο χώρος ο οποίος έχει την ιδιότητα να ασκεί δύναμη σε κάθε υπόθεμα που τοποθετείται σε αυτόν.
Ηλεκτρικό πεδίο είναι ο χώρος ο οποίος έχει την ιδιότητα να ασκεί δύναμη σε κάθε ηλεκτρικό φορτίο που τοποθετείται σε αυτόν.
Ας μείνουμε λίγο στη λέξη υπόθεμα. Το υπόθεμα είναι εκείνο το "αντικείμενο" το οποίο "αισθάνεται" δύναμη από το αντίστοιχο δυναμικό πεδίο. Έτσι, θα έχουμε την επόμενη αντιστοίχηση:
ΠΕΔΙΟ - ΥΠΟΘΕΜΑ Βαρυτικό – Μάζα Ηλεκτρικό - Ηλεκτρικό φορτίο
Να σημειώσετε ότι η δράση των τριών παραπάνω πεδίων, θεωρητικά, εκτείνεται μέχρι το "άπειρο"