Οι Βησιγότθοι.

Οι Βησιγότθοι ανήκουν στο δυτικό κλάδο των Γότθων. Τον 3ο αι. μ.Χ. τους βρίσκουμε εγκαταστημένους σε περιοχές μεταξύ του Δνείστερου και του Προύθου ποταμού. Όταν άρχισε η προέλαση των Ούνων προς το Δούναβη, τότε ένα μεγάλο μέρος των Βησιγότθων, που η γραπτή παράδοση το υπολογίζει σε διακόσιες χιλιάδες, ζήτησε από τον αυτοκράτορα του ανατολικού τμήματος να τους επιτρέψει την είσοδο και την εγκατάσταση σε εδάφη της αυτοκρατορίας (376 μ.Χ.). Το αίτημα τους έγινε δεκτό. Τους δόθηκε η άδεια να περάσουν το Δούναβη και να εγκατασταθούν στην περιοχή της σημερινής Β. Βουλγαρίας. Όμως η κακή συμπεριφορά των κρατικών υπαλλήλων της αυτοκρατορίας και οι καταχρήσεις σε βάρος τους οδήγησαν τους Βησιγότθους σε εξεγέρσεις και τους έστρεψαν σε επιδρομές που απείλησαν την ίδια την πρωτεύουσα. Ο Μ. Θεοδόσιος ανέτρεψε τα σχέδια τους αλλά παράλληλα ακολούθησε συμφιλιωτική πολιτική. Τους επέτρεψε να εγκατασταθούν στην περιοχή της σημερινής ΒΑ Βουλγαρίας. Θεωρούνταν Ρωμαίοι υπήκοοι και είχαν αρκετά προνόμια, έπρεπε όμως σε αντάλλαγμα να συμμετέχουν στην άμυνα των συνόρων και να αποκρούουν κάθε εχθρική επιδρομή στην περιοχή τους. Η φιλογοτθική πολιτική του Μ. Θεοδοσίου, ωστόσο, είχε και αρνητικά αποτελέσματα, εφόσον άφησε το περιθώριο σε πολλούς από τους αρχηγούς των Γότθων να διεισδύσουν στην κρατική μηχανή και στο ρωμαϊκό στρατό. Μεγαλύτερο πρόβλημα προξένησαν οι συγκρούσεις μεταξύ των ηγετών τους, γιατί οδήγησαν σε λεηλασίες και σε καταστροφές περιοχών της αυτοκρατορίας.

ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΚΡΑΤΗ ΣΤΗ ΔΥΣΗ 6ου αι. μ.Χ.)

Ανάλογη κατάσταση διαμορφώθηκε από την επανάσταση και τις επιδρομές των Βησιγότθων με αρχηγό τον Αλάριχο στα τέλη του 4ου αιώνα. Οι επιδρομές αυτές προχώρησαν μέχρι την Πελοπόννησο και αντιμετωπίστηκαν από τον Στιλίχωνα, άλλο βάρβαρο στρατιωτικό ηγέτη που έστειλε το Δυτικό Ρωμαϊκό κράτος. Στη συνέχεια ο Αλάριχος στράφηκε στην Ιταλία, όπου προς στιγμή αποκρούστηκε από άλλα γερμανικά φύλα, που τα χρησιμοποιούσε το Δυτικό κράτος ως φύλακες των συνόρων. Έτσι, στις πρώτες δεκαετίες του 5ου αιώνα το δυτικό τμήμα της αυτοκρατορίας βρισκόταν σε συνεχή αναταραχή εξαιτίας των μετακινήσεων λαών που έρχονταν σε εξοντωτικές συγκρούσεις μεταξύ τους. Την περίοδο αυτή των μετακινήσεων αξιοσημείωτο επεισόδιο ήταν η άλωση και η λεηλασία της ίδιας της Ρώμης από τους Βησιγότθους με αρχηγό τον Αλάριχο (410 μ.Χ.)9.0 θάνατος του την ίδια χρονιά στάθηκε η αιτία της μετακίνησης τους αρχικά στη Ν. Γαλατία και στη συνέχεια στην Ισπανία, όπου ίδρυσαν κράτος.

Υπατικό δίπτυχο από ελεφαντοστό. Στη μία πλευρά του εικονίζεται ο Στιλίχων, βανδαλικής καταγωγής στρατιωτικός ηγέτης του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους, ο οποίος στάλθηκε στην Πελοπόννησο για την αντιμετώπιση του Αλάριχου. (Monza, Καθεδρικός ναός)

9. Η πολιτική του Ανατ. Ρωμαϊκού κράτους απέναντι στους Βησιγότθους Στις περιοχές εκείνες των Βαλκανίων που ελέγχονταν από την Κωνσταντινούπολη, το μάθημα που είχαν δεχτεί οι Ρωμαίοι στρατιωτικοί τον 4ο αιώνα εφαρμόστηκε με επιτυχία. Ένας μελετημένος συνδυασμός ισχύος, προσαρμοστικότητας και εξαγοράς με χρήμα εξουδετέρωσαν τις συνέπειες της βησιγοτθικής μετανάστευσης. Η πολεμική αριστοκρατία των Βησιγότθων «αφομοιώθηκε» με την προσφορά θέσεων στη στρατιωτική ηγεσία ή με την ανάθεση αποστολών προς όφελος της ανατολικής ρωμαϊκής διπλωματίας. Όταν όμως ο Αλάριχος κινήθηκε από τα Βαλκάνια προς τη Δύση, αντιμετώπισε μια κοινωνία που της έλειπε η αντίστοιχη δύναμη και επιτηδειότητα. Οι συγκλητικοί είχαν αφήσει απλήρωτους τους φόρους τους και είχαν παραμελήσει την επάνδρωση του ρωμαϊκού στρατού· ωστόσο όταν τους ζητήθηκε, το 408, να πληρώσουν τον Αλάριχο για να καλύψουν τις στρατιωτικές αδυναμίες τους, η σύγκλητος απέρριψε την πρόταση ως πολύ ενδοτική προς τον μισητό βάρβαρο: «Αυτό είναι δουλικό συμβόλαιο, όχι εισφορά». Περήφανα λόγια, αλλά δύο χρόνια αργότερα αυτοί οι πατριώτες θα εξαναγκάζονταν σε τριπλάσια εισφορά απ' αυτήν που τους είχε ζητηθεί αρχικά, για να λυτρώσουν την ίδια την πόλη τους από το βασιλιά των Βησιγότθων. Ο στείρος σοβινισμός και η άρνηση να διαπραγματευτούν με τους βαρβάρους οδήγησαν στην άλωση της Ρώμης από τον Αλάριχο το 410. Ήταν ένα δυσοίωνο ξεκίνημα για τις ρωμαιοβαρβαρικές σχέσεις του ερχόμενου αιώνα. P. Brown, ό.π., σ. 131-132.