Διδακτικά Βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου
ΣΤ' ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΛΕΞΕΩΝ
Στην ενότητα αυτή γίνεται προσπάθεια να επισημανθούν διάφορα λάθη που αφορούν το συντακτικό επίπεδο της γλώσσας, κάποια από τα οποία, επειδή επαναλαμβάνονται συχνά και από πολλούς, τείνουν να γίνουν αποδεκτά και δεν προσκρούουν πια στο γλωσσικό αίσθημα όλων. Τέτοια λάθη είναι: π.χ. η άστοχη χρήση του πληθυντικού αριθμού ορισμένων λέξεων (κυρίως αφηρημένων θηλυκών) εκεί όπου η λογική ζητάει τον ενικό (π.χ. να αλλάζουμε τις δομές του συστήματος αντί τη δομή του συστήματος)· η παράλειψη του οριστικού άρθρου ή η χρήση του αόριστου άρθρου στη θέση του οριστικού (π.χ. ανέλαβε εκστρατεία για μια οριστική λύση του θέματος αντί για την οριστική λύση του θέματος)· η συσσώρευση λέξεων, ιδίως αφηρημένων ουσιαστικών, σε γενική πτώση (π.χ. επέβλεψε των εργασιών αποκαταστάσεως των ζημιών αντί επέβλεψε τις εργασίες για την αποκατάσταση των ζημιών)· η χρήση των αποθετικών ρημάτων με διάθεση παθητική (π.χ. οι όροι της ειρήνης διαπραγματεύτηκαν από τους εμπολέμους αντί τους όρους της ειρήνης διαπραγματεύτηκαν οι εμπόλεμοι)· η αλόγιστη χρήση του "σαν" εκεί όπου περιττεύει ή τίθεται λανθασμένα στη θέση του μορίου "ως" (π.χ. έχει ως στόχο να… αντί έχει στόχο να…)· λάθη στη χρήση κάποιων αντωνυμιών (π.χ. αυτό συμβαίνει σε όλους όσους δεν έχουν υπομονή αντί …σε όλους όσοι δεν έχουν υπομονή )· λάθη στη σύνταξη κάποιων ρημάτων (π.χ. το θέμα αφορά στους συνταξιούχους αντί …τους συνταξιούχους ) και άλλα. Είναι σφαλερή η αντίληψη ότι τη μητρική μας γλώσσα την ξέρουμε και επομένως δε χρειάζεται να αφιερώσουμε χρόνο στη μελέτη της. Η άγνοια και γενικά η μη τήρηση βασικών κανόνων της γραμματικής και του συντακτικού ενέχει τον κίνδυνο να καθιερωθούν τα λανθασμένα, γιατί όλοι γνωρίζουμε τη δύναμη της συνήθειας. Όσοι αγαπούμε τη γλώσσα μας και ενδιαφερόμαστε για την ποιότητά της έχουμε χρέος να τη μελετούμε, να την καλλιεργούμε και να την κατακτούμε σε όλο της τον πλούτο.