Μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες, το ναρκωτικό ριταλίνη εισβάλλει πλέον και στα σχολεία της Ευρώπης

Στα στέκια της "κόκας των μικρών"

Η κορυφή ενός παγόβουνου που μόλις άρχισε να φαίνεται

Είναι ώρα διαλείμματος. Το περιβάλλον στις τουαλέτες του σχολείου, κάπου στη Βόρεια Αγγλία, είναι ψυχρό. Μία ομάδα παιδιών συγκεντρώνεται γύρω από τη λεπτοκαμωμένη 14χρονη. Βάζει το χέρι στην τσάντα της και τραβάει μια ασημί πλακέτα με μικρά, λευκά δισκία. Ακούγονται ψίθυροι, νευρικά γελάκια. Κάποια νομίσματα αλλάζουν χέρια. Χτυπάει το κουδούνι και τα παιδιά διαλύονται.

Κακό παράδειγμα. Τα παιδιά στη Βρετανία ακολουθούν τις τάσεις των μικρών Αμερικανών και μαζί τη "μόδα" της ριταλίνης

Ελάχιστοι ενήλικοι θα μάντευαν τη συναλλαγή που έγινε πριν από ελάχιστα λεπτά σε αυτό το ευυπόληπτο σχολείο. Οι περισσότεροι γονείς θα έμεναν με το στόμα ανοιχτό αν μάθαιναν από πού αντλούν τα παιδιά τους την ανεξάντλητη ζωντάνια τους. Δεν είναι κάτι που έχει να κάνει με το αλκοόλ, ούτε με την κάνναβη. Ονομάζεται ροταλίνη, και πρόκειται για ένα αμφιλεγόμενο, για πολλούς, φαρμακευτικό σκεύασμα που χορηγείται για τη θεραπεία της "διαταραχής της προσοχής και της υπερκινητικότητας" - όπως αναφέρεται σήμερα από τους ειδικούς το σύνδρομο της υπερκινητικότητας.

Τα ερωτήματα. Πώς όμως μπορεί να γίνει αυτό; Πώς είναι δυνατόν, ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται για να ηρεμεί κάποια παιδιά να ενεργοποιεί υπερβολικά κάποια άλλα; Και πώς το ξέρουν τα ίδια τα παιδιά; Η απάντηση είναι ότι η ριταλίνη, γνωστή και ως μεθυλοφαινιδάτη, είναι μια αμφεταμίνη, ένα είδος φαρμάκου που επενεργεί στο κεντρικό νευρικό σύστημα - σε ένα παιδί που δεν υποφέρει από το σύνδρομο επιδρά στον οργανισμό του όπως η κοκαΐνη.

Στους δρόμους, το "κύρος" του μεταξύ των εμπόρων ναρκωτικών είναι εγγυημένο. "Η κόκα των μικρών", έτσι το αποκαλούν και η τιμή του κυμαίνεται από 1 έως 15 στερλίνες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το πρόβλημα της διάδοσης της ουσίας αυτής στις μικρές ηλικίες είναι γνωστό εδώ και χρόνια. Και όπως συμβαίνει συνήθως με τις περισσότερες τάσεις, η Βρετανία ακολουθεί το κακό παράδειγμα. Αν και η κατάχρηση της ριταλίνης εκεί βρίσκεται ακόμη στην αρχή, αστυνομία και ειδικοί του τομέα της υγείας του παιδιού πιστεύουν ότι, αν δεν ληφθούν επείγοντα μέτρα, το πρόβλημα μπορεί να γίνει καταστροφικό.

Πριν από 10 χρόνια, οι ιατρικές συνταγές για χορήγηση ριταλίνης στη Βρετανία υπολογίζονταν σε 3.000 ετησίως. Πέρυσι, ξεπέρασαν τις 220.000. Συχνά, οι γονείς αγοράζουν συνολικά τις προμήθειες του χρόνου, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν και 1.000 δισκία σε ένα σπίτι κάποια δεδομένη στιγμή. Αρκεί το παιδί να τα κλέψει από το φαρμακείο του σπιτιού, ή το συρτάρι του δασκάλου στο σχολείο, ή να θελήσει να πουλήσει τη συνταγή του γιατρού και… η βιομηχανία στήθηκε. Αυτό συνέβη και στο παραπάνω σχολείο. Την περασμένη εβδομάδα, τρία παιδιά, 14 ετών και μικρότερα, δέχθηκαν συστάσεις από τη διεύθυνση αφού παραδέχθηκαν ότι συμμετείχαν σε συναλλαγές με ριταλίνη. Η αστυνομία ενημερώθηκε και τα δακτυλικά τους αποτυπώματα βρίσκονται στα χέρια της. Όλα αποκαλύφθηκαν όταν η μεγαλύτερη αδελφή ενός μαθητή άκουσε τι συνέβαινε στο σχολείο και ενημέρωσε τον πατέρα της. Το όνομα του σχολείου δεν δόθηκε στη δημοσιότητα, ούτε τα ονόματα των παιδιών. Και οι τρεις οικογένειες όμως δέχθηκαν να μιλήσουν στην εφημερίδα, με στόχο την αφύπνιση των πολιτών. Κανένα από τα παιδιά δεν γνώριζε τους πραγματικούς κινδύνους, και όπως είπαν, υπέθεταν ότι αφού ο γιατρός το έδινε σε έναν συνομήλικό τους, θα ήταν ασφαλές για όλους. "Δεν μπορούσα να το πιστέψω", λέει μια μητέρα πανικόβλητη λίγο μετά αφότου έμαθε ότι η κόρη της μεσολαβούσε για την πώληση ριταλίνης. "Προφανώς κάποια παιδιά τα έπιναν με αλκοόλ, πριν από το σχολείο. Δεν μπορώ να πιστέψω πως ξέρουν για όλα αυτά, ούτε η ίδια γνώριζα τι είναι η ριταλίνη. Λένε ότι όταν την παίρνουν, νιώθουν άνετα, τους δίνει κύρος…". Η κόρη της, ένα χαριτωμένο κορίτσι, φαίνεται περισσότερο ψύχραιμη, αν και πλέον ορκίζεται ότι δεν θα ξαναπάρει ριταλίνη: "Κάποια κορίτσια είπαν ότι τα έκανε να γελούν συνέχεια, εμένα όμως μου προκάλεσε ένα αίσθημα φόβου. Το παίρνεις για να νιώθεις άνετα, γιατί όλοι το κάνουν".

Το θέμα όμως δεν είναι αν η ριταλίνη είναι καλή ή κακή. Χιλιάδες γονείς παιδιών με υπερκινητικότητα υποστηρίζουν ότι άλλαξε τη ζωή του παιδιού τους και τη δική τους, ενώ άλλοι δεν θέλουν ούτε να το ακούσουν. Το θέμα είναι αν γίνεται σωστά η χρήση του, αν ελέγχεται η διάθεσή του είτε στο σπίτι είτε στο σχολείο και αν οι γιατροί ενημερώνουν σωστά για τους πιθανούς κινδύνους. Η υπερβολική χρήση μπορεί να οδηγήσει σε ψυχωσικά επεισόδια, ταχυπαλμία, μεταβολές στη διάθεση και, σε ακραίες περιπτώσεις, ακόμη και σε προβλήματα στο συκώτι.

Τα κρούσματα. Η Τζένις Χιλ, επικεφαλής της οργάνωσης Overload Network, που παρέχει συμβουλές για ναρκωτικά, πήγε πρόσφατα στο Εδιμβούργο, όπου επίσης αναφέρθηκαν κρούσματα παράνομης διακίνησης ριταλίνης. Μέσα σε μία ώρα της προσέφεραν ένα δισκίο αντί 2 στερλινών. "Στην Αμερική τα παιδιά προτιμούν τη ριταλίνη από την κοκαΐνη", αποκαλύπτει. Τα παιδιά πρέπει να σταματήσουν να παίρνουν αυτό το φάρμακο στο σχολείο. Τα σχολεία πρέπει να το αποθηκεύουν σε κλειδωμένους χώρους. "Πρόκειται για συνθετική κοκαΐνη", λέει ο Μπρους Ντέιβις, αξιωματικός της αστυνομίας, ειδικός σε θέματα χημικών ουσιών. "Και υπάρχουν πολλά παιδιά που επί χρόνια έπαιρναν ριταλίνη. Θα ενηλικιωθούν και ίσως, ύστερα από αυτήν την εμπειρία, να στραφούν σε ισχυρότερα ναρκωτικά". Πολλοί στη Βρετανία μιλούν ήδη για την κορυφή ενός παγόβουνου που μόλις άρχισε να φαίνεται…