Δρόμοι

ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ

Ο Ναπολέων…

… δικάζεται αύριο 8 Μαρτίου στη Βενετία. Η δίκη του οργανώνεται από έναν σύλλογο Βενετών που θέλουν να πάρουν έτσι την εκδίκησή τους για το 1797, όταν ο Ναπολέων εισέβαλε στην πόλη τους τερματίζοντας τη χιλιετή ιστορία τής Γαληνοτάτης Δημοκρατίας. Την αφορμή για τη δίκη έδωσε ένα άγαλμα του αυτοκράτορα - όχι από τα καλύτερα - που κατέφτασε στη Βενετία στις 23 Ιανουαρίου υπό ισχυρή αστυνομική συνοδεία και μέσα στα άγρια μεσάνυχτα για να αποφευχθούν επεισόδια. Τώρα στέκεται σε μια πτέρυγα της πλατείας του Αγίου Μάρκου που χτίστηκε από τον Ναπολέοντα.

Το άγαλμα…

… αγοράστηκε σε δημοπρασία του Σόθμπις. Είχε παραγγελθεί το 1811 από το εμπορικό επιμελητήριο, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον αυτοκράτορα που είχε κάνει τη Βενετία ελεύθερο λιμάνι. Όμως είχε εξαφανιστεί με την πτώση του Ναπολέοντα. Στη δίκη, ο Ναπολεονικός Σύλλογος της Ιταλίας θα αναλάβει την υπεράσπιση και ο Σύλλογος Ελεύθερη Βενετία θα αναλάβει την πολιτική αγωγή. Στο μεταξύ, όπως μας πληροφορεί η "Εφημερίδα της Τέχνης", όσο οι Βενετσιάνοι θυμούνται το παρελθόν, τουλάχιστον είκοσι κολοσσιαία αγάλματα από το μέλλον, όχι απαραιτήτως πιο καλόγουστα από τον ανδριάντα του αυτοκράτορα, ετοιμάζονται να εισβάλουν στην πόλη και να "αναπτυχθούν" σε επίκαιρα σημεία. Για την ώρα δεν έχει προβληθεί καμιά αντίσταση. Απασχολημένοι με την ιστορική μνήμη, άθελά τους οι Βενετσιάνοι άνοιξαν μια κερκόπορτα για να μπουν οι εισβολείς. Θα ήταν προτιμότερη η αμνησία;

Η αμνησία…

… η εθνική αμνησία, γοήτευε πάντα τον Σέμπαλντ, που τον χάσαμε πρόωρα πρόπερσι σε δυστύχημα. Έγραψε "Για τη φυσική ιστορία της καταστροφής", δηλαδή για την ηθελημένη εθνική αμνησία των Γερμανών, που "παρέλειψαν" συστηματικά να αντιδράσουν στις δηώσεις που υπέστησαν από τους συμμάχους. Με δυο εξαιρέσεις. Τον Χάινριχ Μπελ και τον Γκίντερ Γκρας. Και τον Βίνφριντ Γκέοργκ Σέμπαλντ, τρεις. Στους βομβαρδισμούς, που τους διηύθυνε ο Σερ Άρθουρ Χάρις ο "Βομβιστής" και τους ενέκρινε, έστω και κάπως απρόθυμα, ο Τσόρτσιλ, έπεσαν ένα εκατομμύριο τόνοι βόμβες σε 131 γερμανικές πόλεις και κωμοπόλεις. Περισσότεροι από 600.000 άμαχοι βρήκαν τον θάνατο στην "Επιχείρηση Γόμορρα". Αυτό ακριβώς είναι το θέμα τού Σέμπαλντ: η αίσθηση μιας πρωτοφανούς εθνικής ταπείνωσης που δεν εκφράστηκε ποτέ και που όσοι την ένιωσαν ούτε τη μοιράστηκαν με τους άλλους ούτε την παρέδωσαν στις επόμενες γενιές, σαν να μην ήταν, ας πούμε, η ερήμωση της Φρανκφούρτης παρά μια ευκαιρία για να χτιστεί πάνω στα ερείπια μια καλύτερη πόλη, ένα μνημείο στο γερμανικό "οικονομικό θαύμα".

Με την υπόσχεση…

… ενός τέτοιου "θαύματος", η τουρκική και η αμερικανική κυβέρνηση προσπαθούν να πείσουν τον τουρκικό λαό να βομβαρδίσει τους Κούρδους και μουσουλμάνους αδελφούς του στο Ιράκ. Μα θα μπορέσει κατόπιν η Ιστορία να συνεχίσει τον δρόμο της ανενόχλητη, σαν να μη συνέβη τίποτα; Θα φτάσει η αμνησία;