Εφημερίδα "Τα Νέα"
Διαστάσεις Μια προσευχή για τη Ζάμπια
Το 1993, η Μποτσουάνα είχε 1,4 εκατομμύρια κατοίκους. Σήμερα, παρά την υποδειγματική οικονομική της ανάπτυξη, ο πληθυσμός της έχει πέσει κάτω από το ένα εκατομμύριο. Σε λίγα χρόνια, ίσως σβηστεί από τον χάρτη.
Στη Ζάμπια. Το μασκώτ Μίστερ Μαξ μοιράζει βιβλία και προφυλακτικά στους συνέδρους μιας διεθνούς διάσκεψης για το AIDS
Η αιτία της καταστροφής είναι φυσικά το AIDS, που θερίζει όχι μόνο τη Μποτσουάνα, αλλά ολόκληρη την Αφρική. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Νέλσον Μαντέλα, η μάστιγα απειλεί έναν στους δέκα κατοίκους του αφρικανικού Νότου. Οι πραγματικοί αριθμοί είναι όμως πολύ μεγαλύτεροι. Στη Ζάμπια, για παράδειγμα, ένας στους πέντε κατοίκους είναι φορέας. Κι αν περιοριστεί κανείς στην ηλικία μεγαλυτέρου κινδύνου - 15 έως 40 ετών - η αναλογία γίνεται ένα προς τρία. Η μόνη διαφορά από τον 14ο αιώνα είναι ότι η πανούκλα σκότωνε τότε πολύ πιο γρήγορα.
Οι ομοφυλόφιλοι στην Αφρική είναι λιγότεροι από ό,τι στην Ευρώπη. Το ίδιο και οι πρεζάκηδες που μοιράζονται τις βελόνες τους. Όσο για τον πρωκτικό έρωτα, ένα από τα κυριότερα κανάλια μετάδοσης του ιού, στην Αφρική είναι απαγορευμένος. Τότε, γιατί το AIDS σαρώνει; Γιατί ο Θεός τα έχει βάλει με αυτήν την ήπειρο; Ο Χιου Ράσελ, ένας συνεργάτης του περιοδικού Σπεκτέιτορ που μένει στη Λουζάκα, έχει τρεις εξηγήσεις. Η πρώτη λέγεται "τελετουργική κάθαρση". Σύμφωνα με τις τοπικές δοξασίες, όταν ο σύζυγος πεθάνει, το φάντασμά του ακολουθεί τη χήρα. Ο μόνος τρόπος που διαθέτει εκείνη για να "καθαρθεί", ώστε να μην τρελαθεί, είναι να κοιμηθεί με ένα στενό συγγενή. Σε ορισμένες περιοχές μάλιστα που ο τοπικός αρχηγός έχει απαγορεύσει αυτό το έθιμο (προφανώς επειδή είναι εκσυγχρονιστής), οι χήρες αναγκάζονται να καταφεύγουν σε άλλες πόλεις, όπου κάνουν έρωτα με τον πρώτο τυχόντα. Έτσι μεταβιβάζουν το φάντασμα και μαζί του, αν υπάρχει, τον ιό του AIDS.
Ο δεύτερος λόγος είναι οι "μυστικές εταιρείες". Αν και επισήμως δεν υπάρχουν, όλοι γνωρίζουν ότι πρόκειται για ομάδες που συγκροτούνται από τα αγόρια μετά την "ωρίμασή" τους (δηλαδή την περιτομή και μερικά τατουάζ) και έχουν ισόβιο χαρακτήρα. Ένας από τους όρκους τιμής που δίνουν είναι ότι, όταν ένα μέλος της ομάδας επισκέπτεται ένα άλλο, δικαιούται να κοιμηθεί με τη γυναίκα του (και να της περάσει ενδεχομένως τον ιό). Το λεγόμενο "ξηρό σεξ" συμπληρώνει το σκηνικό του εγκλήματος: πολλοί Αφρικανοί προτιμούν να κάνουν έρωτα με μια γυναίκα που δεν έχει διεγερθεί ώστε να έχουν την ψευδαίσθηση ότι είναι παρθένα. Εκτός από τον πόνο, η πρακτική αυτή ενέχει και αυξημένους κινδύνους αμυχών και άλλων τραυμάτων που διευκολύνουν τη μετάδοση του ιού του AIDS.
Υπάρχουν λύσεις; Ασφαλώς. Χρειάζονται φάρμακα, χρειάζονται χρήματα, όπως χρειάζονται και εκστρατείες ενημέρωσης. Ο αρθρογράφος προτείνει ακόμη κάτι, στο οποίο οι κάτοικοι της Ζάμπιας, πολίτες μιας αυτοανακηρυχθείσας χριστιανικής χώρας, προσφεύγουν όλο και περισσότερο: να προσευχόμαστε γι'αυτούς.
