Ου γαρ έρχεται μόνο…

Το νέο έτος δεν έφερε καλά μαντάτα στην πλειονότητα των μικρομεσαίων επιχειρηματιών. Τα αποτελέσματα ερευνών του ICAP σχετικά με την ασυνέπεια και την πτώχευση των τελευταίων χρόνων δείχνουν μία αναμφίβολη χειροτέρευση της κατάστασης.

Την περίοδο 2004-2005 οι περιπτώσεις ασυνέπειας αλλά και πτώχευσης μικρομεσαίων επιχειρήσεων αυξήθηκαν. Οι πρωταθλητές αποτυχίας σε αυτήν την πάλη επιβίωσης ήταν οι ατομικές επιχειρήσεις. Δυστυχώς οι ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες ήταν σε καλύτερη κατάσταση. Τα περισσότερα κρούσματα ασυνέπειας παρουσίασαν οι επιχειρήσεις "παιδικής" ηλικίας, μεταξύ 3 και 7 ετών. Στις δε πτωχεύσεις ήταν οι "ενήλικοι", για τους οποίους "χτύπησε το καμπανάκι."

Βιβλιογραφία των οικογενειακών επιχειρήσεων (Ο.Ε.) προσφέρει πολλούς λόγους αποτυχίας. Πρωτοπόροι ανάμεσα στις αιτίες αποτυχίας των Ο.Ε. είναι φυσικά η έλλειψη κεφαλαίων, που οδηγεί αρχικά στην αδυναμία ανταπόκρισης στις άμεσες απαιτήσεις και τελικά στην πτώχευση. Αυτή η διαπίστωση είναι λογική, απλή, πρακτική και δυστυχώς λανθασμένη. Αυτή είναι η απάντηση που δίνει ο ιατροδικαστής, όταν αναγράφει στο πιστοποιητικό θανάτου "αιτία θανάτου μαζική καρδιακή προσβολή". Οι στατιστικές που αναφέραμε παραπάνω είναι τα αποτελέσματα ερευνών των εγγράφων διακοπής της επιχείρησης. Εκείνο που δεν μας λένε είναι τα αίτια που οδήγησαν την επιχείρηση στην αδυναμία ικανοποίησης των χρηματοοικονομικών υποχρεώσεών της.

Τα αίτια αποτυχίας που ανακοινώνονται είναι φυσικά αυτά που φαίνονται και που μπορούν να γίνουν αντιληπτά από τον καθένα μας. Όταν ρωτήσουμε κάποιον "γιατί κόβεις αυτό το δέντρο;", θα μας απαντήσει "γιατί είναι ξηρό". Δεν θα μας πει ότι το δέντρο ξεράθηκε, επειδή αυτός δεν το πότιζε και ατρόφησαν οι ρίζες ή επειδή το έριχνε πολύ νερό και σάπισαν οι ρίζες του. Αυτές οι "έρευνες προς ανακάλυψη των ριζικών αιτιών" πρέπει να γίνουν από έναν τρίτο. Ο ίδιος ο ιδιοκτήτης του δένδρου δεν θα μας πει εθελοντικά τις ριζικές αιτίες, γιατί έτσι θα ομολογήσει ότι δεν ήταν καλός μάνατζερ ή διαχειριστής της ζωής του δένδρου.

Έτσι και με τις επιχειρήσεις. Αδυνατεί να είναι συνεπής ο επιχειρηματίας, είτε επειδή δεν έκανε κάτι που θα έπρεπε να γίνει είτε επειδή έκανε κάτι υπερβολικά, που δεν θα έπρεπε να κάνει. Μία εκδοχή είναι ότι δεν μπορεί να αντεπεξέλθει στις υποχρεώσεις του ο επιχειρηματίας, επειδή δεν επένδυε αρκετά κεφάλαια, για να δημιουργήσει τις ταμειακές ροές από τις πωλήσεις του, που θα τον επέτρεπαν να είναι ταμειακά συνεπής. Το άλλο σενάριο μπορεί να είναι ότι ξόδευε πολλά από τα μετρητά που προέρχονταν από τις πωλήσεις για πράγματα τα οποία δεν δημιουργούσαν επιπρόσθετες πωλήσεις. Ανεξάρτητα από το ποιο σενάριο "παίζεται" το αποτέλεσμα είναι το ίδιο: Το δένδρο, δηλαδή οι ταμειακές εισροές ή οι ρίζες, σταματούν και το δένδρο ή η επιχείρηση ξεδένεται.

Φυσικά η ίδια λογική πρέπει να εκταθεί, για να καλύψει την αναζήτηση των ριζικών αιτιών που δημιούργησαν τις θανατηφόρες αιτίες. Γιατί δεν επένδυε για παράδειγμα ο επιχειρηματίας αρκετά κεφάλαια που θα δημιουργούσαν τις απαραίτητες ταμειακές ροές; Μία πιθανή απάντηση είναι γιατί "δεν μ' άφηνε ο πατέρας, λέει ο γιος ή η κόρη". Ο δε πατέρας δικαιολογεί τη θέση του λέγοντας "…γιατί δεν μ' άφηνε ο παππούς…". Το αποτέλεσμα "Μπλόκαραν τη μεταφορά της 'Χωναίος'", γράφει ο ημερήσιος Τύπος.