ΕΠΙΛΟΓΕΣ
Βιβλιογραφία
Ιδιωματικά Λεξικά και Γλωσσάρια
Συνοπτική Παρουσίαση, Βιβλιογραφικά Στοιχεία και Αναλυτική Παρουσίαση
ΚΕΡΚΥΡΑΪΚΟ ΓΛΩΣΣΑΡΙ
ακατάγραφες και δίσημες λέξεις
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΙΔΙΩΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
1. ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ
Γεράσιμος Χυτήρης, Κερκυραϊκό Γλωσσάρι (ακατάγραφες και δίσημες λέξεις). Επίμετρο Γραμματικά Στοιχεία του Γλωσσικού Ιδιώματος της Κέρκυρας, Έκδοση Δεύτερη (Με Συμπλήρωμα), Κέρκυρα 1992, Εκδότης, Εταιρεία Κερκυραϊκών Σπουδών, Αρσενίου Γ΄ Πάροδος, Κέρκυρα. Φωτοστοιχειθεσία-Εκτύπωση: Εκδοτική Εστία, Σταδίου 48, Αθήνα. Παράρτημα (Β΄έκδοση), Αλεξ. Ράλλης, Καββαθά 62 (Γουδί). Πρώτη Έκδοση Κέρκυρα, 1987, Εκδότης, Κερκυραϊκά Χρονικά, Σωτήρα 10, Κέρκυρα. Φωτοστοιχειθεσία-Εκτύπωση: Εκδοτική Εστία, Σταδίου 48, Αθήνα. Η παρούσα περιγραφή στηρίζεται στη Δεύτερη Έκδοση του 1992.
2. ΤO ΛΕΞΙΚΟ
Το Γλωσσάρι περιλαμβάνει 290 σελίδες. Ξεκινά με μία σελίδα όπου αναφέρεται ο τίτλος «Κερκυραϊκό Γλωσσάρι». Ακολουθεί μία λευκή σελίδα και έπεται μία σελίδα με το όνομα του συγγραφέα, τον πλήρη τίτλο και λοιπά συνοδευτικά στοιχεία, τον τόπο και τον χρόνο της πρώτης έκδοσης.
Στις σελίδες 5-8 υπάρχει το Εισαγωγικό Σημείωμα του συγγραφέα, όπου αναφέρονται τα σχετικά με τον τρόπο και τους λόγους διαμόρφωσης του ιδιώματος. Αυτό οφείλεται κατά πρώτον σε πολιτικούς και κοινωνικούς λόγους (η Κέρκυρα από το 13ο ως το 19ο αι. παρέμενε κάτω από δυτικούς κυρίαρχους), το χάσμα ανάμεσα στο λαό και στους άρχοντες, αλλοδαπούς και εγχώριους, και η αλαζονεία τους επέτρεψαν στο λαό να διατηρήσει τη γλώσσα του. Η βενετσιάνικη κυριαρχία απέτρεψε τους Τούρκους και την εισχώρηση τούρκικων λέξεων στο ιδίωμα, όσες υπάρχουν εισχώρησαν μετά την ένωση με την Ελλάδα. Εισχώρησαν ελάχιστες αλβανικές λέξεις, κυρίως σχετικές με την κτηνοτροφία, αρκετές όμως βενετσιάνικες και ιταλικές, με τις οποίες εκφράζονται οι σχέσεις αγροτών-γεοκτημόνων, οι οικονομικές σχέσεις και συναλλαγές στην πόλη ή νεοφανή αντικείμενα, καταστάσεις, όροι κ.λ.π. Η Ιταλική άλλωστε ως επίσημη γλώσσα δεν περιορίστηκε μόνο στη βενετσιάνικη περίοδο αλλά διατηρήθηκε και την περίοδο της Γαλλοκρατίας, της Ρωσικής αυτόνομης Πολιτείας και Αγγλοκρατίας, απωθήθηκε, όταν η εντόπια αστική τάξη άρχισε να διεκδικεί τοπική εξουσία, και μειώθηκε μετά την ένωση με την Ελλάδα.
Στη συνέχεια ο συγγραφέας καθορίζει τις αρχές λημματογράφησης. Στο Γλωσσάρι περιλαμβάνονται αθησαύριστες λέξεις και όχι όσες έχουν ήδη περάσει στη κοινή ελληνική και έχουν καταγραφεί, εκτός αν έχουν διάφορο ή πρόσθετο νόημα. Βασική προϋπόθεση να βρίσκονται ακόμα σε χρήση έστω και περιορισμένη. Περιλαμβάνονται και ξένες ή ξενικής προέλευσης λέξεις που έχουν ενταχτεί στο κλιτικό σύστημα της νέας ελληνικής και φθογγικά έχουν προσαρμοστεί σ΄ αυτή. Και τονίζει ότι για την τεκμηρίωση των σημασιών παραθέτονται παραδείγματα από την καθημερινού λόγου, παροιμίες, τραγούδια, χαρακτηριστικές φράσεις κ.λ.π. του κερκυραϊκού λαού.
Και κλείνει αναφέροντας ότι το ιδίωμα ανήκει στα νότια ιδιώματα και ως προς την προφορά στα μεσημβρινά, αναφέροντας τα χαρακτηριστικά των φωνητικών και γραμματικών του φαινομένων και ότι είναι εμφανής η παρουσία της αρχαίας ελληνικής στο ιδίωμα.
Το κύριο σώμα του Γλωσσαρίου περιλαμβάνεται στις σελ. 9-211. Τα λήμματα καταγράφονται με αλφαβητική σειρά και στοιχειοθετούνται με άτονη όρθια γραφή με κενό διάστημα μεταξύ των γραμμάτων.
Ακολουθεί το Επίμετρο Το Γλωσσικό Ιδίωμα της Κέρκυρας Γραμματικά Στοιχεία στις σελ.213 - 253 (Φωνητικό-Παθήσεις γραμμάτων-Τυπικό-Παραγωγή). Έπονται Ιδιάζουσες Εκφράσεις (από την καθημερινή ζωή και με εκκλησιαστική προέλευση) στις σελ. 254 - 258. Στις σελίδες 258-285 παρατίθεται το Συμπλήρωμα στη Δεύτερη Έκδοση με προσθήκες νέων άρθρων ή συμπληρώσεις σε υπάρχοντα άρθρα. Στη σελ. 286 στο «Ένα άλλο Ιδίωμα» διασαφηνίζει ότι στη γεωγραφική περιοχή του ν. Κερκύρας παρατηρείται μια ιδιάζουσα και ποικίλη κατά την εκφορά του λόγου διαβάθμιση της φωνής σε χρόνο, ύφος, ύψος και χροιά που είναι ένα άλλο, ευρύτερο ιδίωμα, που ο γραπτός λόγος δεν μπορεί να αποδώσει και οφείλεται στη διάφορη αφετηρία των διάφορων επήλυδων που κατά καιρούς εγκαταστάθηκαν στην Κέρκυρα. Καταγράφονται τα Άναρθρα Επιφωνήματα (σελ. 287), άναρθροι φθόγγοι που χρησιμοποιούνται σε συζητήσεις και εκφράζουν την ψυχοπνευματική κατάσταση και τα συναισθήματα των συζητητών. Ακολουθεί το Σημείωμα προς το Ειδήμονα αναγνώστη, όπου ζητείται η επιείκειά του για τα τυχόν ετυμολογικά αμαρτήματα που θα επισημάνει.
Έπονται στη σελ. 287 τα Περιεχόμενα και κλείνει με εκδοτικές και τυπογραφικές πληροφορίες (σελ. 288). Οι δύο τελευταίες σελίδες είναι εντελώς λευκές.
3. ΜΑΚΡΟΔΟΜΗ
Στο γλωσσάρι περιλαμβάνονται αθησαύριστες λέξεις του ιδιώματος που βρίσκονται ακόμα σε χρήση έστω και περιορισμένη σε άτομα κάποιας ηλικίας ή που επιχωριάζουν σε ένα ή περισσότερους γειτονικούς τόπους. Δεν συγκαταλέγονται λέξεις που έχουν ήδη περάσει στη νέα ελληνική και έχουν καταγραφεί, εκτός και αν παρουσιάζουν διάφορο ή πρόσθετο νόημα π.χ βάφω, κατέχω, μένω, όπως και λέξεις (συνήθως ξενικές) που ήταν σε χρήση ως τις αρχές του αιώνα και σήμερα τις συναντάμε μόνο σε έγγραφα των περασμένων αιώνων. Καταγράφονται 5250 λέξεις από τις οποίες σχεδόν το ένα τέταρτο είναι ξενικές ή με ξένη ρίζα που έχουν όμως προσαρμοστεί στο κλιτικό σύστημα της νέας ελληνικής, δίνουν παράγωγα σύμφωνα με τους νόμους της και φθογγικά έχουν επίσης προσαρμοστεί σ' αυτή.
Τα άρθρα έχουν συνήθως τρία τμήματα, τυπολογικό, ετυμολογικό και σημασιολογικό, σε αρκετές όμως περιπτώσεις λείπει το ετυμολογικό μέρος και σε κάποιες και το σημασιολογικό π.χ. ανασκύντια, άναψη, ανίδιος, ασκόλασμα, ασμίλαγκας, κούτουλας, κουτουπώνω, μπατσίνα, ντάσκα, παγκάλινος.
Οι λημματικές λέξεις καταγράφονται με αλφαβητική σειρά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, και στοιχειοθετούνται με άτονη όρθια γραφή με κενό διάστημα μεταξύ των γραμμάτων. Δεν υπάρχουν στήλες ούτε κεφαλίδες στις σελίδες, τα άρθρα εκτείνονται και καταλαμβάνουν ολόκληρη τη σελίδα σε πλήρη στοίχιση. Κάθε γράμμα αρχίζει πάντα σε καινούργια σελίδα και στοιχειοθετείται με έντονα κεφαλαία γράμματα στο κέντρο της σελίδας.
Τα ουσιαστικά που παράγονται από ρήματα καταγράφονται συνήθως ως χωριστά λήμματα χωρίς ετυμολογικό και σημασιολογικό τμήμα π.χ. ανασκάμνισμα, ασκόλασμα, ασκοφαντιά, μουσμούτεμα, προπόδιασμα, στρώνισμα. Αυτές, όπως και αρκετές άλλες λέξεις, καταγράφονται απλά ως λήμματα και οδηγούν για το ετυμολογικό ή για το σημασιολογικό τους τμήμα σε άλλα άρθρα, συνήθως ομόρριζα συνώνυμά τους π.χ. αγριότοπος, αμούσα, αμμουσόγιας, απότρυγο, αφόντας, κάλυβας, μελέτημα, τσουρλωτά φουβός. Συχνά οι μετοχές, κυρίως όταν έχουν ιδιαίτερη σημασία ή χρήση, αποτελούν λήμματα, χωρίς τις περισσότερες φορές να υπάρχουν ως λήμματα τα αντίστοιχα ρήματα π.χ. βαλημένος, βροχάμενη, γινώμενο ή καταγράφονται ως απλά επίθετα π.χ. βαμμένος, βαραμένος, γνωριζάμενος.
Παρατηρούνται αρκετά λήμματα καταλήξεων και καταληκτικών επιθημάτων π.χ. -ας, -έλικος, -ικί, ίλιας, -ίτσι και κάποια ιδιάζουσας μορφής παραπεμπτικά λήμματα π.χ. απολέρνω, κομιντόρο, τσαπιστής και ελάχιστα όπου η λημματική λέξη είναι φράση ή έκφραση π.χ. ανάστα ο θεός, κάμαρα νταβίτσιλε, κόντε πεινάος. Λέξεις που θα μπορούσαν ίσως να αποτελούν τύπους τοι ίδιου λήμματος καταγράφονται ως χωριστά λήμματα π.χ. ακλέρια, ακλεριά, φουβός, φουγός. Σπάνια μέσα στο ίδιο άρθρο καταγράφονται δύο λημματικές λέξεις με παρόμοια σημασία π.χ. φλίβερος.
Τα επιρρήματα που προέρχονται από επίθετα αποτελούν χωριστά λήμματα π.χ. ανόρπιστα. Παρατηρούνται επίσης και λήμματα τριτοπρόσωπων ρημάτων π.χ. συγνέφει καθώς και λήμματα απαρεμφάτων ή ουσιαστικοποιημένων απαρεμφάτων και προστακτικών π.χ. ιδεί, φυγεί, πάει το, κάτσε το, τρέξε το.
Σε αρκετές περιπτώσεις τα ρήματα καταγράφονται ως χωριστά λήμματα στην ενεργητική και μέση φωνή χωρίς απαραίτητα να έχουν διαφορετική σημασία π.χ. αλικουρνίζομαι, αλικουρνίζω, αναγκεύομαι, αναγκεύω, ζυγαρίζομαι, ζυγαρίζω, τεταρτιάζομαι, τεταρτιάζω. Μερικά άρθρα στοιχειοθετούνται σχεδόν ολόκληρα όπως η λημματική λέξη π.χ. γεγλεντιστής, γνεσούλης, γνωριζάμενος, γοδέμπελος.
Η γλώσσα καταγραφής των λημμάτων είναι η ιδιωματική κερκυραϊκή χωρίς μεταγραφή φωνητική ή τη χρήση φωνητικών συμβόλων για την απόδοση της προφοράς. Η γλώσσα απόδοσης των σημασιών και των άλλων πληροφοριών είναι η κοινή νεοελληνική με χρήση πολυτονικού συστήματος.
4. ΜΙΚΡΟΔΟΜΗ
Κάθε λήμμα καταγράφεται αλφαβητικά, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων που παρατηρείται μικρή παραβίαση της αλφαβητικής σειρά π.χ. -ίδι, ιδεί, προσιδείς, προσιδή, προσιδείματα. Στοιχειοθετούνται με όρθια άτονη γραφή με κενό διάστημα ανάμεσα στα γράμματα και εξέχουν κατά δύο χαρακτήρες από το υπόλοιπο άρθρο. Δεν χρησιμοποιούνται ειδικά φωνητικά σύμβολα για την απόδοση της ιδιωματικής προφοράς των λέξεων ούτε υπάρχει φωνητική μεταγραφή τους, σπάνια αναφέρεται ό τρόπος προφοράς π.χ. στοιχειώνω, ωφέλεια.
Μερικές φορές η λημματική λέξη παρουσιάζεται συνήθως με ένα γράμμα μέσα σε παρένθεση π.χ. (α)μορόζος, κο(υ)μαντατόρος, στ(ρ)ουδάρω. Και ελάχιστες φορές παραθέτονται μαζί με τη λημματική λέξη μέσα σε παρένθεση όπως αυτή ή με απλή γραφή χωρίς κενά ανάμεσα στα γράμματα και άλλοι ιδιωματικοί τύποι π.χ. αμολέρνω, ανασκαμνούρα, γούζο, ρδίνι ή δίνονται πληροφορίες για τον τρόπο εκφοράς του λήμματος π.χ. τιόρεις, ωφέλεια.
Μετά το λήμμα αναφέρεται η γραμματική κατηγορία (επίθ., επίρρ. κ.λ.π.), στα ουσιαστικά παρατίθεται το άρθρο τους, τα επίθετα καταγράφονται στο αρσενικό γένος, ακολουθεί το άρθρο του αρσενικού και έπεται η ένδειξη επίθ., σπάνια καταγράφεται στο θηλυκό ή αναφέρεται και το θηλυκό, το άρθρο στοιχειοθετείται όπως το λήμμα π.χ. αβάντσο, άβυσσος, αβούλητος, ανακατώστρα, αμειπώς, αμπωτά, ασκοφαντιστής. Ελάχιστες φορές αν στα επίθετα κάποιο γένος έχει ιδιαίτερη χρήση, αυτό καταγράφεται ως χωριστό λήμμα. Π.χ. χρειαστός, χρειαστό το. Σε ελάχιστες περιπτώσεις μετά το λήμμα, μέσα σε παρένθεση, αναφέρεται κάποιος ιδιότυπος γραμματικός σχηματισμός π.χ. βγαίνω, δίνω ή μετά το ετυμολογικό σημειώνεται η χρήση του λήμματος μόνο σε κάποιο συγκριμένο τύπο π.χ. γνάφω.
Μετά το τυπολογικό συνήθως ακολουθεί το ετυμολογικό μέρος των άρθρων (σε όσα υπάρχει). Αυτό παρουσιάζεται είτε μέσα σε παρένθεση, όπου αναφέρεται η ελληνική ή ξένη λέξη ή λέξεις από τις οποίες προέρχεται το λήμμα π.χ. βάτει, βατσέλα, βγαρμός, λαντσέρα, λασιά τσιλίχουρδα, είτε παρουσιάζεται με το σύμβολο της παραγωγής (<) και ακολουθεί η λέξη από την οποία παράγεται π.χ. απελάω, γκόκλα. Και άλλοτε καταγράφεται εξελικτικά ετυμολογικά ή φωνολογικά η πορεία της λέξης π.χ.αρθούνι, έγκαψη, κορύτας, μόστερας, ντιχάλα, σμίχτης τσιρώνω, τσούτσα, χλιέμαι ή η ετυμολογία γίνεται αναλογικά π.χ. ασκημάδα, έξατο ή εμπλέκεται το τυπολογικό με το ετυμολογικό π.χ. γούζο.
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που το ετυμολογικό τμήμα των άρθρων βρίσκεται στο τέλος του άρθρου π.χ. αβούλητος, άχαλο, γοδέμπελος, κατουροκάνατο, λωλάδελφα. Σε ελάχιστες περιπτώσεις δίνονται πληροφορίες για την πρωτότυπη λέξη με αναφορά σε παλιότερους συγγραφείς π.χ. γκόγκλα, έγκαψη ή παρατηρούνται λήμματα στα οποία ίσως δίνονται δύο διαφορετικές ετυμολογικές προτάσεις και κατά συνέπεια και διαφορετικές σημασίες π.χ. λάντσο, μονιάζω.
Έπεται το σημασιολογικό τμήμα των άρθρων. Αυτό παρουσιάζεται μετά από ένα ίσον (=). Τα ερμηνεύματα αποδίδονται με λεξικολογικούς ορισμούς ή με συνώνυμα της νέας ελληνικής ή με συνδυασμό και στοιχειοθετούνται με άτονη όρθια γραφή. Αν οι σημασίες είναι περισσότερες από μία τότε αριθμούνται συνήθως με τους αραβικούς αριθμούς 1, 2, 3… ή 1), 2), 3)… αλλά και με γράμματα α), β), γ)… Προηγούνται οι κυριολεκτικές και οι πιο συνηθισμένες και έπονται οι μεταφορικές και οι ιδιαίτερες χρήσεις της λέξης π.χ. άσκωμα, αφήνω, γύρα, ίσιο, καλό, κουλούκι, κουρούπα. Η ίδια αρίθμηση χρησιμοποιείται και σε περιπτώσεις που οι παραδειγματικές φράσεις τεκμηρίωσης των σημασιών έχουν περισσότερες από μία σημασία π.χ. μάτια, μένω, αν όμως σ' αυτή την περίπτωση υπάρχουν υποσημασίες, τότε χρησιμοποιείται η αρίθμηση με γράμματα α), β), γ)… ή σημασίες ενός λήμματος οι οποίες ίσως προέρχονται από διαφορετικής προέλευσης ετυμολογική πρόταση π.χ. μονιάζω. Αρκετές φορές όμως η μεταφορική χρήση ή οι ιδιαίτερες χρήσεις καταγράφονται χωρίς αρίθμηση π.χ. άψωμος, κουντούτο, μπαρόντζολο.
Λήμματα που από το ετυμολογικό τους τμήμα φαίνεται η σημασία τους δεν έχουν σημασιολογικό τμήμα ή λήμματα που παράγονται από άλλα ή οδηγούν σε άλλα συνώνυμά τους (αυτά δεν έχουν και ετυμολογικό) π.χ. αυχαριστία, γόνα, ασκόλασμα, ασκοφαντιά, προσταή, σουρίχτρα.
Πολύ συχνά οι σημασίες τεκμηριώνονται με παραδείγματα από τον καθημερινό λόγο, χαρακτηριστικές φράσεις, τις παροιμίες, τα τραγούδια κ.λ.π. του κερκυραϊκού λαού συχνά με επεξήγηση της χρήσης τους. Παρουσιάζονται μετά από άνω και κάτω τελεία (:) και μέσα σε εισαγωγικά π.χ. γύρα, καπιτάρω, κουλούκι, κρεμάδα, κριάς, κρούβω, ρούγα, στιά. Σε αρκετές περιπτώσεις οι σημασίες και χρήση του λήμματος δίνονται μόνο μέσα σε φράσεις π.χ. ασκώνω, βάνω, βγάνω, είμαι, έχω, καλά, λόγος, ώρα. Σπάνια για τη σημασία γίνεται παραπομπή σε παλιότερους ή νεότερους συγγραφείς και κείμενα π.χ. αποθραύω, γλούπος, μνύω ή σε άλλα λήμματα και φράσεις (που μπορεί και να είναι και λανθασμένες ή να μην υπάρχουν) π.χ. αγριοκομιντοριά ,κομιντόρο, μερτζί, μουμιάζω. Και ελάχιστες φορές στο τέλος του άρθρου αναφέρεται αν η χρήση της λέξης είναι περιορισμένη ή συναντάται σε ένα μόνο τόπο π.χ. μνύω, γλύσω.
5. ΚΡΙΤΙΚΗ ΑΠΟΤΙΜΗΣΗ
Η παρούσα έκδοση είναι αρκετά καλή και ποιοτική. Δεν μπορεί ίσως να χαρακτηριστεί αρκετά ευανάγνωστη και εύχρηστη, γιατί είναι μεν ευδιάκριτα τα όρια των άρθρων αλλά τα μέρη τους και ιδιαίτερα το ετυμολογικό (αλλά και το σημασιολογικό) δεν παρουσιάζει συνέπεια ως προς τη θέση τους μέσα στο άρθρο και ως προς τον τρόπο δόμησης και παρουσίασής τους. Καθώς μάλιστα από το Εισαγωγικό Σημείωμα λείπουν πληροφορίες για τον τρόπο δόμησης των άρθρων και τις αρχές που διέπουν τη σύνταξη των μερών τους καθίσταται δύσκολη η κατανόηση και η αποκωδικοποίηση τους. Πράγμα που επιτείνεται και από την έλλειψη τμήματος βραχυγραφιών των λεξικογραφιών και άλλων όρων, γεγονός που δεν επιτρέπει επίσης και τον έλεγχο της συνέπειας στη χρήση της μεταγλώσσας. Δεν αναφέρεται και δεν καταγράφεται σχετική βιβλιογραφία και κατά συνέπεια σπάνια υπάρχουν παραπομπές σε άλλους μελετητές, λεξικά και κείμενα για την τεκμηρίωση των όσων αναφέρονται.
Η τεκμηρίωση των σημασιών με χαρακτηριστικά παραδείγματα (που ίσως θα ήταν θεμιτό, εφόσον πρόκειται για ιδιωματικό γλωσσάρι, να υπάρχει στα περισσότερα λήμματα) από την καθημερινή ζωή, τις παροιμίες , τα τραγούδια, τις χαρακτηριστικές ιδιωματικές φράσεις, τις κατάρες κ.λ.π. του κερκυραϊκού λαού καταγράφει και παρουσιάζει το γλωσσικό και πολιτιστικό φάσμα και πλούτο αυτού του λαού. Δεν χρησιμοποιούνται ειδικά φωνητικά σύμβολα για την απόδοση της προφοράς, για την οποία ο συγγραφέας αναφέρει ότι ανήκει στα «νότια ιδιώματα και ως προς την προφορά στα μεσημβρινά, με καθαρή την έκφραση των φωνηέντων χωρίς παραλείψεις …με μέτρια χρήση συνίζησης … χωρίς να φοβάται τη χασμωδία …». Για την πιστή όμως καταγραφή και απόδοση του ιδιώματος ίσως θα ήταν σκόπιμο να αποδίδεται ή να περιγράφεται με κάποιο τρόπο και η προφορά του.
Ο κύριος στόχος του συγγραφέα να καταγράψει όσες λέξεις του ιδιώματος είναι αθησαύριστες και από αυτές που ήδη πέρασαν στη νέα ελληνική και έχουν καταγραφεί μόνο όσες παρουσιάζουν νόημα διάφορο ή πρόσθετο, λέξεις ελληνικές ή ξενικές που βρίσκονται ακόμα σε χρήση, έστω και περιορισμένη ή τοπική, έχει επιτευχθεί. Λημματογραφούνται 5250 λέξεις, που το λιγότερο από το 1/4 είναι ξενικές ή με ξενική ρίζα που έχουν ενταχτεί στο κλιτικό σύστημα και φθογγικά έχουν προσαρμοστεί στη νέα ελληνική και σε χίλιες τουλάχιστον είναι εμφανής η παρουσίας της αρχαίας ελληνικής.