ΚΡΗΤΗΪΔΟΣ

ΡΑΨῼΔΙΑ Α΄.

Ψάλλω ἡρώων ἀνδρῶν τὰ παθήματα, οἵτινες ὄρη
πύργον κρατοῦν δυνατὸν κατὰ πάσης ἐφόδου τυράννων.
Ἔχουσιν ὅπλ' ἀργυρᾶ ἀντ' ἐπίπλων τῶν χαύνων ἀνθρώπων,
ἔχουσι δὲ μουσικὴν τὴν ἠχὼ τῶν μακρῶν τουφεκίων·
κλίνην αὑτῶν τὰ βουνά, προσκεφάλαια βράχους καὶ πέτρας·
κι' ὅταν λευκαίν' ἡ χιὼν τῶν ὀρέων τὰ ὕψη, χιτῶνα
φέρουσι τρίχας πυκνὰς εἰς εὐρὺ κ' ἡλιόκαυστον στῆθος.
Πάθη θὰ ψάλω καρδίας μεγάλης, σκληρῶς πλανηθείσης.

Δύο αἰῶνας προτοῦ εἰς τὴν νῆσον τοῦ Μίνωος ἦρχον
Φράγκων ἐμπόρων φυλαί, εἰς τὰ ἕλη κτιζόντων τοὺς οἴκους.
Πέδας δ' ἐνέπηξαν τρεῖς, τρία φρούρια (τἆλλα δὲν λέγω),
ὅθεν πυρὸς ὀχετοὶ ἐξερεύγοντο σπείροντες φόνον.
Βδέλλαι διψῶσαι τῆς Κρήτης ἐμύζων τὸ αἷμα κ' εἰς μάτην
ἔβαλλε θρῆνον πολὺν ἡ Πατρὶς προσκαλοῦσα τὰ τέκνα.
Εἴκοσι δὲ καὶ ἑπτὰ κλονισμοὶ τῶν ὀρέων ὑφ' ὅπλα
εἶχον χειμάρρους αἱμάτων εἰς γῆν γογγυσμῶν καταγάγη.
Πλὴν τὰς ἁλύσεις τῶν δούλων δὲν εἶχον οἱ πόλεμοι θραύση·
ἔστενε δὲ ἡ Πατρίς, Ἀμαζών, ἣν ἡ πέδη σκληρύνει·
κ' ὅταν τὸν σίδηρον τέλος νὰ θραύσῃ δὲν δύναται μόνη,
στρέφ' εἰς τὰς σάρκας αὑτῆς τὸν ὀδόντα Βακχὶς μαινομένη.

Δύο καὶ μόνα βουνὰ νὰ παρέχουν τροφὴν ἀπηρνοῦντο,
ὅπως τοὺς ὄνυχας τρέφουν τοῦ λέοντος ξένου δυνάστου.
Λάκκοι καλοῦνται τὸ ἓν, ἀκουστὰ δὲ Σφακία τὸ ἄλλο.
Πλὴν νὰ δουλώσῃ τὴν γῆν τῶν Σφακίων ὁ ἄτιμος ξένος
σκέψιν δὲν ἔκαμε, καίτοι πληθὺν λογχοφόρων μισθώνων.
Τόσον ἐτρόμαζ' αὐτῶν τὸ ἀγέρωχον ἦθος, ὁπότε
βαίνοντες ἄνω γοργῶν ἡμιόνων, ὡς πύργοι μεγάλοι,
ἔργα τεχνῶν νἀγοράζουν κατήρχοντο πλήρεις χρυσίου.
Μόνον τῶν Λάκκων τοὺς ἄνδρας ἐζήτουν συχνὰ νὰ δουλώσουν·
τοῦτο δ' οὐχὶ διὰ μάχης κι' ἀγώνων πολέμων γενναίων,
ἀλλ' εἰς ἀνάνδρων ἀνδρῶν πανουργίας καὶ δόλους τρυφῶντες.

Ἦσαν δὲ τότ' εἰς τοὺς Λάκκους πολλοὶ καὶ περίφημοι ἄνδρες,
ἄρχοντες ὅπλων, λεόντων ἰσχὺν κεκτημένοι καὶ θάρρος.
Πλὴν ὑπὲρ πάντας αὐτοὺς ἄστρον ἔλαμπε φέγγον τὸ θέρος
νέος Λακκιώτης, τοὺς πόδας ταχὺς καὶ ὡραῖος τὸ σῶμα.
Ἦτο λιγνὸς κ' ὑψηλός, ὡς κυπάρισσος, ἥτις ἐπ' ὄχθης
κεῖται χειμάρρου καὶ παίζει πρὸς ἥρεμον αὔραν πελάγους.
Εἶχε τὸ δέρμα λεπτὸν καὶ λευκὸν ὡς ἰάσμη, καὶ βλέμμα
ἔρριπτ' ὡς νέα δορκὰς ἰλαρὸν καὶ γλυκύτητος πλῆρες·
κ' εἶδε τὴν γῆν νὰ στολίζῃ τριάκοντ' ἀνοίξεις ἡ χλόη.
Ἔψαλεν ἔνθους ποιμὴν τῶν πατέρων τὴν δόξαν πολλάκις,
κ' ἔρωτας πλάνων πτηνῶν ἢ καρδίας ἀλγούσης τοὺς φθόγγους,
τρίχορδον λύραν κρατῶν κ' ἐπαινῶν ὀρχουμένας παρθένους.
Πάντα δ' ἐστόλιζ' αὐτὰ ὑπερήφανον βῆμα καὶ χάρις·
κι' ὅταν αἰδὼς ἀνδρικὴ τὴν μεγάλην ἐκίνει ψυχήν του,
ἔαρος ἔβλεπες ῥόδα νἀνθοῦν εἰς τὰ δύο του μῆλα.
Δράκον ἐκάλουν αὐτὸν οἱ γενναῖοι τῶν Λάκκων ὀρεῖται.
Ἦτο τὸ καύχημ' αὐτῶν, καὶ ποτὲ δὲν ἐχώρουν πρὸς ἔργον,
ἂν δὲν ἠρώτων προτοῦ, ποίαν γνώμην τοῖς ἔδιδ' ὁ ἥρως.
Ἔχων δ' ἐπώνυμον Τρόμος τῶν Φράγκων δι' ἄθλους προτέρους,
ἦτο υἱὸς ἀρχηγοῦ φοβεροῦ παρομοίως εἰς μάχας,
ἃς τῶν ὀρέων τῆς Κρήτης ἐμάχοντο τότε τὰ τέκνα,
θέλοντα μᾶλλον θηρίων νὰ ζῶσιν εἰς πόλεμον βίον,
ἢ ἐν εἰρήνῃ νὰ θλίβῃ ζυγὸς ἀπηνὴς τὸν αὐχένα.

Ὅσην δὲ πάλιν τὴν φρίκην εἰς φαύλους ἐχθροὺς ἐνεποίει,
τόσην ἀγάπην εἰς φίλους γλυκεῖς ἐπεδείκνυεν, ὅπως
λέαινα λείχει τὸ τέκνον, ἀφοῦ θηρευτὰς καταφάγῃ.
Ὅλος ἀνδρεία καὶ πίστις ὁμοῦ ὀγδοήκοντ' ὁπλίτας
εἶχεν ἑτοίμους εἰς πῦρ καὶ μαχαίρας μ' αὐτὸν νὰ ὁρμήσουν. -
Στάχυν τοιοῦτον λοιπὸν ὑπερέχοντα, κέντρον εὐκόλως
τὤνομα αὑτοῦ πρὸς μεγάλας παρέχοντα στάσεις, οἱ Φράγκοι
θέλουν νὰ κόψουν, ἀπάτης ὑφαίνοντες δίκτυ μὲ τέχνην.
Φύσει θρασεῖς καὶ δειλοί, μὴ τολμῶντες πυρὰν νἀναφλέξουν,
ἤσκουν τὴν μαύρην ψυχὴν εἰς Ταρτάρου τεχνάσματα, κι' εἶχον
φόνους καὶ φάρμακα μόνον πρὸς δούλωσιν βέβαιον τρόπον.
Οὕτω δ' ἐνόμιζον ὅτι τοὺς πάντας δαμάζουν εὐκόλως.
Καίτοι ἀπάτην δεινὴν ἠπατῶντο· τοὺς ἄνδρας τῆς Κρήτης
βάθρα σχολείων οὐδόλως παράγουν κι' ἐπίπλαστοι μάχαι·
οὔτε βαθμοὶ δεσποτῶν, ἀναξίων νὰ δίδουν τοιούτους.
Ὄρη γεννῶσιν αὐτούς, καὶ τὸ γάλα τοῖς δίδουν μητέρες
ὅπλα φοροῦσαι κι' αὐταὶ, κι' ὡς οἱ ὄρνεις ἐλεύθεραι ζῶσαι·
κι' ἂν ἀποθάνῃ ὁ εἷς, ἄλλος ἔρχετ' εὐθὺς ἀντ' ἐκείνου,
τόσον ἀνδρεῖος κ' ἐπίσης μισῶν τοὺς δολίους τυράννους.

Πρέσβυς ἐν τούτοις λαμπρὸς τοῦ φρουράρχου Χανίων κομίζει
γράμμα τῷ Δράκῳ δηλοῦν· «Ἀκουσμένε μου Δράκε, σοῦ γράφει
Τάσκας ὁ φίλος σου. Λάβε Λακκιώτας· πρὸ πάντων δ' ὁπόσοι
τρέφουσι πίστιν εἰς σέ, καὶ κατάβα· συμπόσιον ἔχω,
μέγαν δ' ἀγῶνα τελῶ· καὶ τῶν Λάκκων οἱ ἄνδρες βεβαίως
θέλουν ἀσμένως τὸν νέον ἀγῶνα τοῦ Τάσκα κοσμήση.
Αἶγας παχείας, κριοὺς καὶ ὡς μέλι γλυκὺν Κισαμίτην,
τώρα πολλὰς συγκομίζουν ἡμέρας οἱ Νίγρητες δοῦλοι.
Τοῦτο τὸ Σάββατον, ὅταν ὁ ἥλιος δύῃ νὰ ἔλθῃς.»
Ταῦτα πανούργως θωπεύων ὁ ἄτιμος ἔγραφε Τάσκας,
δόλωμα βάλλων γλυκὺ εἰς ἀγκίστριον μαύρης κακίας.
Κι' ὅμως οὐδόλως ὁ ἥρως εἰς ταῦτ' ἠπατήθη, ἀλλ' εἶπε,
κράζων θρασεῖς ὀρεινοὺς εἰς συνέλευσιν πλήρη θορύβου·
«Τί μου μηνύει ὁ Τάσκας ἀκούσατ' ἀνδρεῖοι Λακκιῶται·
"Λάβε τοὺς ἄνδρας τῶν Λάκκων, ἐκείνους δὲ μάλιστα πάντων,
ὅσοι πιστεύουν εἰς σέ, καὶ κατάβα· συμπόσιον ἔχω,
μέγαν δ' ἀγῶνα τελῶ, καὶ τῶν Λάκκων οἱ ἄνδρες βεβαίως
θέλουν ἀσμένως τὸν νέον ἀγῶνα τοῦ Τάσκα κοσμήση.
Αἶγας παχείας, κριοὺς καὶ ὡς μέλι γλυκὺν Κισαμίτην,
τώρα πολλὰς συγκομίζουν ἡμέρας οἱ Νίγρητες δοῦλοι.
Τοῦτο τὸ Σάββατον, ὅταν ὁ ἥλιος δύῃ, νὰ ἔλθῃς."
Οὕτως ὁ Φρούραρχος γράφει· σκεφθῆτε δὲ σεῖς ἂν ἁρμόζῃ
πρόθυμοι ταύτην αὐτοῦ νὰ δεχθῶμεν τὴν πρότασιν, φίλοι.»
Εἶπε κ' ἐκάθισε τρίβων τὸ μέτωπον· σκέψεις βαθεῖα
μαῦρον ἐκάθισε νέφος συσπῶν τὰς ὀφρύας τοῦ Δράκου.
Πάντες θαυμάζουν τί τόσος δηλοῖ δισταγμός, καὶ σιγῶντες
πῶς θέλουν πράξη προσμένουν οἱ ἔχοντες πεῖραν νὰ εἴπουν.
Ὥραν προσμένουν πολλήν· ἐπὶ τέλους δ' ἐγείρετ' ὁ Μάνδαξ,
οὗτινος ἔτη πολλὰ τὴν πυκνὴν κατελεύκαναν κόμην.
Εἶχε δ' ὁ ἥρως συχνὰ καταλίπη τὴν Κρήτην προσκαίρως,
ὅπως μ' ἀνθρώπων πολλῶς τὰς ἰδέας τὴν πεῖραν αὐξήσῃ,
ὅσην ἀπέκτησ' ἐντὸς τῆς πατρίδος γυμνάζων τὸν νοῦν του·
εἶδε τοὺς Φράγκους πολλάκις, ἐγνώριζε δὲ τί σημαίνει
μέλι τῆς γλώσσης ἐπάνω, πλὴν κάτω τοῦ ὄφεως δῆγμα.
Εἶπε δ' ἡρέμα προβαίνων, ὡς ῥέει μικρὸς καταρράκτης,
χάλικας λείους κυλίων, ὁπόταν ὁ ἥλιος τήκῃ
πάγους πυκνοὺς καὶ χιόνα, εἰς ὕψος βουνῶν σωρευμένα.
«Ὅταν προσκλήσεις ἀκούω, συνήθειαν ἔχω, Λακκιῶται,
ἔρευναν μίαν νὰ κάμνω, ἂν Κρῆτες καλῶνται καὶ ἄλλοι.
Ἂν δὲ μοὶ εἴπωσι· "σεῖς προτιμᾶσθε, διότι τῷ ὄντι
εἶσθε τῆς Κρήτης οἱ πρῶτοι, καὶ μόνοι βεβαίως ἁρμόζει
ἵνα κληθῆτ' εἰς ἀγῶνα, ὃν Φράγκοι δυνάσται συνάγουν",
φέρω τὸν νοῦν παρευθὺς πρὸς ἀρχαῖα συμβάντα τοῦ τόπου.
Ἔφηβος ἤμην εἰσέτι, ὁπόταν ἡ πρόσκλησις ἦλθε
πάντες τῶν Λάκκων οἱ πρῶτοι νὰ φάγουν εἰς γεῦμα τῶν Φράγκων,
ὅπερ τοῖς ἔδιδον οὗτοι εἰς κῆπον ἐγγὺς τῶν Χανίων.
Ὅπλα φοροῦντες ὑπῆγαν, ἀνύποπτοι δόλων ἀτίμων·
ὅτε φαγόντες ὀλίγον, αἰσθάνονται πόνους κοιλίας.
Βλέπουν τὸν δόλον, καὶ θέτουν εὐθὺς εἰς τὰ ὅπλα τὴν χεῖρα·
βῆμα πλὴν μόλις προβαίνουν, καὶ πίπτουν ὡς μυῖαι πρὸς πάγον.
Φρίκη δ' εἰς τἄκουσμα τοῦτο τῶν Λάκκων πληροῖ τοὺς ὁπλίτας.
Φόβον τῶν Φράγκων δὲν εἶχον· πλὴν ἔθλιβ' ὁ πόνος ἐκείνων,
οἵτινες ἦσαν ἁπάσης τῆς Κρήτης τὸ στήριγμα τότε.
Πάραυτα δράττουν τὰ ὅπλα καὶ πόλεμον μέγαν ἐγείρουν.
Βλέπετ' ἐκεῖνα τὰ ὄρη, τὰ δύσβατα, ὅπου τὸ χόρτον
ποίμνια τρέφει ἀνδρῶν μὲ χιόνα καὶ γάλ' αὐξομένων;
Μ' αἷμα τὰ ἔχουσιν ὅλα βαμμένα οἱ πρόγονοι, φίλοι.
Ταῦτ' ἐνθυμούμενος βλέπω μὲ ὕποπτον ὅμμα τὸ μέλλον,
ὅταν ἀκούω τοὺς Φράγκους νὰ λέγωσι μ' ὕπουλον τρόπον·
"Μόνοι τῆς Κρήτης γενναῖοι τῶν Λάκκων ὑπάρχουν οἱ ἄνδρες."
Πίστιν δὲν δίδουν ποτὲ τὰ τοιαῦτα πρὸς φαύλους τυράννους.
Χεῖρα θωπεύοντας τείνουν, πλὴν ὄπισθεν κρύπτουν πλεκτάνην,
ὅπως ἀμέριμνος πέσῃς ὁ πρῴην ἀδάμαστος λέων.
Φέρετε ταῦτα εἰς μνήμην· ἐλεύθεροι δὲ ἂν ποθῆτε,
πύργους κρατοῦντες ὀρέων, δεινὸν νὰ ἐμπνέετε τρόμον,
ὅπλων κλαγγὴ ἂς ἠχῇ, ἀπιστία δ' ἂς εἶν' ἡ ἀσπίς σας.»
Οὕτω λαλήσας καθίζει· ἐσίγησε δ' ὅπως ἡ πεύκη,
ἥτις παλαίουσα πρὶν δυνατὴν πρὸς ἀνέμους τὴν πάλην,
παύει τὸν ἦχον, ὁπόταν ἡ λύσσα τοῦ πόντου κοπάσῃ,
Πάλιν δ' ἠγέρθη ὁ Δράκος, φοβούμενος μήπως οἱ Λάκκοι
ἄγροικος τόπος ψεχθῇ παρ' ἁπάσης συμφώνως τῆς Κρήτης.
Εἶπε δὲ σέβας δεικνύων πρὸς γέροντα πείρας μεγάλης·
«Γέρον, τῷ ὄντι κ' ἐγὼ δὲν πιστεύω ποτὲ εἰς τοὺς Φράγκους.
Μ' εἶν' οἱ σκοποί των γνωστοί, ὅσους κρύπτουν ὑπ' ἔνδυμ' ὡραῖον.
Πλὴν κι' ἀγενὲς θεωρῶ προπετῶς νὰ διώξω ἐκεῖνον,
ὅστις φιλίαν προτείνει, καλῶν εἰς ἀγῶνα καὶ γεῦμα.
Ἄλλως δυνάμεθ' ἐπίσης τὸν δόλον νὰ φύγωμεν οὕτω·
πάντες εἰξεύρετε ὅτι τελεῖται εἰς πέντε ἡμέρας
γάμος ἀνδρείου ἡμῶν συντοπίτου, τοῦ νέου Βολάνη,
ὅστις λαμβάνει βλαστὸν εὐγενῆ τῶν Σφακίων εἰς γάμον.
Κρῆτες καλοῦνται πολλοί· Σφακιανοί, Σεληνιῶται, Ῥιζῖται,
κι' ὅσοι τὴν εὔοινον γῆν κατοικοῦν τῆς θαλλούσης Κισσάμου,
πάντες θὰ εἶν' εἰς αὐτὴν τὴν μεγάλην τῶν Λάκκων ἡμέραν.
Ὅθεν τῷ γράφομεν ὅτι ἠθέλομεν ἔλθη προθύμως,
ὅσους ἡ ψῆφος τοῦ τόπου καλεῖ προεστῶτας ἐνταῦθα,
ἂν μετ' ὀλίγας ἡμερας δὲν ἔμελλε γάμος νὰ γείνῃ,
ἔνθα ὀφείλομεν πάντως νὰ ἤμεθα ὅλοι παρόντες.
Δύναται ὅμως ἐκεῖνος, ἂν θέλῃ, νὰ ἔλθῃ λαμβάνων
ὅσους ἑταίρους τιμᾷ, καταλείπων τὸ στράτευμα 'πίσω.
Ταῦτα, φρονῶ, ἀπαντῶντες δὲν ἔχομεν φόβον κανένα.»
Εἶπε κι' ἐκάθισε· πάντες δ' ἐπένευσαν, κι' εὖγε βοῶντες,
πλήρη παρέχουν ἰσχὺν εἰς τὸν Δράκον νὰ πράξῃ ὡς θέλει.
Τότε δ' εὐθὺς πρὸς τὸν Τάσκαν ὁ ἥρως τἀκόλουθα γράφει·
«Φίλε μου Τάσκ', ἀπαντῶ εἰς τὸ γράμμα προθύμως ὁ Δράκος·
δόξαν τῷ ὄντι πολλὴν μοῦ προσθέτεις, προκρίνων μ' ἐκ πάντων·
κι' ἄσμενος ἤθελον ἔλθη τιμῶν τὸν τιμῶντά με πρῶτον,
ἂν συντοπίτου ἡμῶν ἑορτὴν δὲν ἐμπόδιζε τοῦτο,
Γάμον τελοῦμεν λαμπρὸν μετὰ πέντε ἡμέρας εἰς Λάκκους,
ἔνθα ὀφείλομεν πάντως νὰ ἤμεθα ὅλοι παρόντες.
Ἔλα πλὴν σύ, ἂν τὸ θέλῃς, λαμβάνων πιστὴν συνοδίαν,
μόνον δ' ἀφίνων ὀπίσω τὸ στράτευμα, μήπως τὰ ὅπλα
φέρουν τυχὸν ταραχήν, ἂν ἀκαίρως ἐνταῦθα φανῶσιν.
Ἔλα, καὶ θάρρος πιστὸν εἰς τὸν Δράκον τὸν φίλον σου ἔχε,
ὅστις καυχᾶται κι' αὐτός, ὅτι τίμιος εἶνε ἱππότης·
θέλεις ἰδῆ περιέργους σκηνάς, συνηθείας τῆς Κρήτης.»

Πίπτοντα βλέπει τὸν δόλον, τὴν σκέπην ὁ Τάσκας ῥιμμένην·
στρέφει πολλὰ εἰς τὸν νοῦν του, τί πρέπει νὰ κάμῃ δὲν ξεύρει·
κἄπως διστάζει, φοβεῖται· καὶ κρίνει τοὺς Κρῆτας ἐξ ὅσων
ἔπραττ' αὐτός, μὴ γινώσκων ὁποῖον τὸ φρόνημα, κείνων·
ὅταν ἱππότης ἁγνός, ὁ υἱός του Μαρῖνος, τῷ λέγει·
«Ἄγωμεν, πάτερ! ἐγὼ τοὺς Λακκιώτας γνωρίζω· ὁποῖα
ἔχουν τὰ ἤθη, καὶ πόσον φιλόξενα δέχονται πάντας·
καὶ ποτ' εἰς θήραν λαγῶν περιφέρων τὸ πλάνον μου βῆμα,
ἔτυχε νύκτα ψυχρὰν τοῦ χειμῶνος εἰς ὄρη νὰ μείνω·
κρούω δὲ τρέμων ἐκ ψύχους τὴν θύραν ἀγρότου τῶν Λάκκων,
ὅστις μ' ἀνοίγει, κι' εὐθὺς τὰ παγώσαντα μέλη θερμαίνων,
μ' ἔδωκε νέαν ζωήν, καὶτ' εἰξεύρων ὅτ' ἤμην ἐχθρός του·
"είμεθα", εἶπεν, "ἡμεῖς ὑπερήφανοι μᾶλλον τῶν Φράγκων,
ῥίπτοντες κάτω ἐχθροὺς ὡπλισμένους κ' ἑτοίμους πρὸς μάχην·
πλὴν περιθάλπομεν ὅσους ἡ τύχη δεινῶς βασανίσῃ."
Ταῦτ' ἐνθυμούμενος, πάτερ, δὲν θέλω διστάση διόλου
κι' ἄνευ ὁπλίτου νἀνέλθω εἰς ὄρη, νὰ ἴδω τὸν γάμον.»
Πείθουσι ταῦτα πατέρα υἱοῦ παμφιλτάτου, διότι
τοῦτον καὶ μόνον ἐκ πέντε υἱῶν δὲν ἐθέρισ' ὁ Χάρων.
Ἅμα δ' ἐλπίζει τοὺς Λάκκους καλήτερον οὕτω γνωρίσας,
τρόπον νὰ εὕρῃ πρὸς φαύλους σκοπούς ἐπιτήδειον μᾶλλον.
Ὅθεν εὐθὺς προσταγὰς ἁρμοδίας πρὸς δρόμον ἐκδίδει.

Ὅπλων κροτούντων ἠχὼ εἰς τὰς φάραγγας παίζει τῶν Λάκκων·
βλέπεις παντοῦ ἀτραποὺς πληρουμένας θιάσων τοῦ γάμου·
ἄνδρας κυττάζεις ἐδῶ τῶν Σφακίων ὡς πύργους μεγάλους,
βλέπεις ἐκεῖ τοῦ Θερίσου γυναῖκας ὡς νύμφας ὡραίας·
χάριν δεικνύουν πολλὴν αἱ φαιδραὶ τῆς Κισάμου παρθένοι·
τρέχουν ἐκεῖ καθὼς βέλος ταχεῖς οἱ ἱππεῖς τοῦ Σελήνου.
Τράπεζαν στρώννουσιν ἄλλοι, μακρὰν ὡς κατάρτιον πλοίων,
λίθων ἐπάνω σανίδας ἀξέστους ἐρείδοντες· κ' ἕδρας
φέρουν παχείας δοκούς, ἑκατέρωθεν θέτοντες ταύτας.
Πέριξ δὲ πάντες καθίζουν, ὁπόσοι κληθέντες εἰς γάμον,
ἔφεραν τράγον ἢ ἄρνα, ἢ ἄρτων πεντάδα μιγάδων,
εἴτε καὶ οἶνον γλυκύν, εἰς ἀσκοὺς ἐμβλημένον τραγίνους.
ᾌσματα ψάλλουν κατόπιν, ἀρχαίων ῥυθμῶν μελῳδίαν,
ἥτις καὶ νῦν εἰς τὰ ὄρη τῆς Κρήτης ἀκούεται ζῶσα.
Φέρουν εἰς μνήμην ὁπόσα προπάτορες ἔχουσι πάθη,
φεύγοντες δούλων ζωήν, ἀποθνήσκοντες μᾶλλον γενναίως
ἢ πρὸς τοῦ κόσμου τὴν πλάνην φιλόσοφον ῥίπτοντες βλέμμα,
τρέπουν εἰς πότον εὐθύμους συμπότας χαρίεντες ψάλται.
ᾌδει δὲ πρῶτον εἷς γέρων, κρατῶν τῆς τραπέζης τὸ ἄκρον,
κι' ἔπειτα πάντες φωνὴν ἰσχυρὰν ἐκ τοῦ στήθους ἑνώνουν.
Ἄκουσον τί τραγῳδεῖ μετὰ πόνου πρεσβύτης τῶν Λάκκων·
«Ὤ! δυνατὸν ἐὰν ἦτο, τὴν μαύρην εἱρκτὴν διαρρήξας,
σείων δὲ πτέρυγας κούφας, νἀνέλθω μ' ἱέρακος τάχος,
ἔνθα λευκὴν κορυφὴν ἀνατείνει τῆς Ἴδης τὸ ὄρος·
ἴδω δ' ἐκεῖθεν ὁποίαν συνάπτουσι μάχην τὰ πλοῖα,
ἅτινα φέρει πλησίον ἀλλήλων τοῦ πόντου τὸ κῦμα.
Ῥήγισσα ἔχει τῶν Φράγκων τὸ ἓν ἐξοπλίση· κ' εἰς τοῦτο
ἄφθονος λάμπει χρυσός, καὶ παρθένοι τὰς κώπας ἐλαύνουν,
ἃς ἀδαμάντων λαμπόντων πολλαὶ περιστέφουν ἀκτῖνες.
Ἔρως δὲ σύρει αὐτὴν πρὸς ὡραῖον ναυβάτην· τὰς κώπας
τούτου γοργοὶ νεανίαι κρατοῦν, καὶ τὴν θάλασσαν πλήττουν.
"Κάτω τὰς κώπας", ἡ νέα τῆς Δύσεως κόρη φωνάζει·
"Τάχιστα ῥίψε τὰ ὅπλα ἢ θάλασσα μαύρη σὲ πνίγει. "-
"Μ' αἷμα βαμμένον τὸ ὅπλον ἐδῶ παραδίδουν οἱ ναῦται,"
εἶπεν ὁ ἄλλος· δεινὸν δ' ἀπαστράπτουν αἱ λόγχαι, κι' ὁ πόντος
μ' αἷμα, 'θολώθη πολύ· πλὴν αἰχμάλωτος ἔγειν' ὁ νέος·
κώπην δ' ἐλαύνει κι' αὐτὸς δεδεμένος, κι' ὁπόταν στενάζῃ,
ἵστατ' ἡ ναῦς, κρυερός δὲ κατέχει τὴν ῥήγισσαν φόβος.»
Ψάλλει τοιαῦτα ὁ πρῶτος· κατόπιν δὲ ἄλλος ἀρχίζει·
«Μήνυμα ποῖον ἀκούσατ' ἀπέστειλ' εἷς νέος ἐξ ᾍδου·
"Χαίρετε σεῖς, ὅσοι ζῆτε καὶ βλέπετε φῶς τοῦ Ἡλίου·
εἶνε ὁ τόπος ἐνταῦθα στενὸς καὶ τὰ τείχη μας μαῦρα.
Οἶνον δὲν ἔχομεν, οὔτε χορδαὶ πρὸς χορὸν ἀνακρούουν·
οὔτε τὸν δίσκον οἱ νέοι μακρὰν ἀναρρίπτουσιν· ὅπλα
ἄνδρες ἐδῶ δὲν γεμίζουν, τὴν σφαῖραν εὐστόχως νὰ ῥίψουν·
σκότος δὲ μόνον κι' ἀράχνας κοσμήματα βλέπεις τοῦ ᾍδου.
Ἅπτουν κιτρίνας λαμπάδας καὶ δάκρυα πίνουν μητέρες."»

Ἄλλοθι πάλιν παρθένοι τὸν εὔστροφον φέρουσι πόδα,
ὅπως ἡ χεὶρ λυρῳδοῦ τὰς χορδὰς ἐπιψαύει τῆς λύρας,
σύρουσα τόξου νευρὰν ἐκ τριχῶν εἰργασμένην ἱππείων,
ἅμα δὲ κροῦσμα γλυκὺ παλμῶν τῶν ἀνδρῶν προκαλοῦσα.
Ἔχουν τὴν κόμην λυτήν, μὲ ταινίαν χρυσῆν δεδεμένην·
πέπλον φοροῦσιν ἁπλοῦν, ἀφελῶς εἰς τὸ μέσον ζωσμένον.
Κι' ὅπως τὰς χεῖρας κρατοῦν, μειδιῶσαι μὲ χάριν αἱ κόραι,
βλέπεις, νομίζεις, γλυφὴν παλαιάν, ἧς ὁ χρόνος ἐφείσθη.
Κἄπου δ' ἀλλοῦ νεανίαι τὰ δῶρα συλλέγουσιν, ὅσα
φέρουσι φίλοι πιστοί, κηδεσταί, συγγενεῖς καὶ ἑταῖροι,
μέλλοντες ἔπαινον πάλιν νἀκούσουν εἰς πλῆθος διστίχων.
ᾌδουν καὶ πλέκουν στεφάνην χρυσῶν νομισμάτων ἀρχαίων·
ταύτην δὲ κόρη μικρὰ πρὸς τὴν νύμφην θὰ φέρῃ κατόπιν.

Ταῦτα καὶ ἄλλα πολλὰ προεόρτια γάμου τελοῦσιν,
ὅτε φωναὶ πανταχοῦ ἀντηχοῦσιν· «ὁ Τάσκας προβαίνει.»
Τρέχει δ' ὁ Δράκος, κι' ἐμπείρους ἱππεῖς παρευθὺς ἑτοιμάζει,
ἵνα δεχθῶσι τὸν Τάσκαν, μὴ τύχῃ κ' ἐπάνω εἰς ὄρη,
ἔνθα ἐπίκειντ' οἱ Λάκκοι, δυσχέρειαν εὕρουν οἱ ἵπποι,
οἵτινες ἄσμενοι τρέχουν εἰς λεῖον κ' ἐπίπεδον τόπον.
Εἶδον δ' ὀλίγον κατόπιν μακρὰν συνοδίαν τῶν Φράγκων,
ἄνδρας ἐφίππους τριγύρω ἐλέφαντος, ὅνπερ ὁ Τάσκας,
δῶρον φιλίας στενῆς ἐκ τοῦ βέη τῆς Τύνιδος εἶχεν,
ὅτε βοήθειαν πέμψας κανόνια τρία μεγάλα,
ὅπλα, πυρῖτιν καὶ ἄλλα, παραίτιος ἔγειν' ὁ Φράγκος
φαύλους νικήσας ἀντάρτας ἑδραῖος ὁ βέης νὰ μείνῃ.
Ἦτο δ' ἐπάνω τοῦ ζῴου (ὁμοίου πρὸς πύργον φρουρίου,
ὃν ὡς δοκοὶ κινηταὶ ὑποκάτω κομίζουν οἱ πόδες)
στέγη χρυσῆ, ὡς ἐκεῖναι, ἃς πλέκουσιν ἄμοιροι δοῦλαι,
ἵνα παρέχουν σκιὰν εἰς δεσποίνας ἐν ὥρᾳ τοῦ θέρους,
θρέμματ' Ἀσίας τρυφὴν εἰς τοὺς μόχθους τῶν ἄλλων ζητοῦντα.
Ἔνδον δ' ἐκάθητ' αὐτῆς Βιττωρία, ἡ κόρη τοῦ Τάσκα,
(ζεῦγος ὁμοῦ μὲ τὸ ἄρρεν, ὡς κάλυκες δύο ἀνθέων).
Ἔαρος δ' ἔθαλλε ῥόδον, καὶ πέπλον ῥοδόχρουν ἐφόρει,
ὃν ἡ χρυσῆ ἐφεστρὶς ἐπεκάλυπτε μέχρις ὀσφύος.
Εἶχε δὲ κόμην ἐντέχνως στρεπτὴν καθὼς κλήματος ἕλιξ,
ἥτις ἐμπρὸς τῆς ἀμπέλου καμπύλως τυλίσσετ' εἰς κλάδους
λεύκης ἢ νέας πλατάνου εἰς ῥοῦν φυομένης ὑδάτων.
Ἅμα δὲ στέμμα ξανθοὺς ἐπεκόσμει βοστρύχους ἐν κύκλῳ,
κι' ἤθελες εἴπη προσβλέπων· «ὤ! ποῖος ὁ ἄγγελος οὗτος,
ὅστις τὰ βλέμματα πάντων μὲ θέλγητρα τόσα προσέλκει!»
Εἶχε καρδίας πολλὰς τραυματίση μ' ἐκεῖνο τὸ βλέμμα,
ὅλον γλυκύτητα στάζον, λαλοῦν, φιλαρέσκως προσπαῖζον.
Εἶχε κι' αὐτὴ πληγωθῆ· πλὴν πληγὰς τὴν ψυχὴν ἡδυνούσας,
πόνου δὲ ἴχνος οὐδὲν εἰς ἀθῴαν λειπούσας καρδίαν.
Κ' ἤδη πολλοὶ τὴν ἁγνὴν ἐπεζήτησαν χεῖρα ἱππόται,
κόμητες Φράγκοι λαμπροὶ ἢ κ' ἐπίσημοι Κρῆτες· διότι
εἶχεν ἡ κόρη θηλάση τὸ γάλα μητρὸς Ἑλληνίδος,
ἣν ἐρωτεύθη ὁ Τάσκας καὶ ἔλαβ' εἰς νόμιμον γάμον.
Κλίσιν ἑδραίαν ἐν τούτοις δὲν εἶχε ποτὲ σχηματίση,
χαίρουσα μᾶλλον νὰ τρέχῃ παρθένος ὁ βίος, ἢ μάτην
γάμος αὐτὴν νὰ συζεύξῃ, ὃν πόθος γλυκὺς δὲν συνδέει.
Τότε πλὴν εἶδεν ὁπόσην ὁ ἔρως τὴν δύναμιν ἔχει
πόνους καὶ πῦρ δυνατὸν εἰς μεγάλας καρδίας νὰ φέρῃ.

Μόλις τῶν Λάκκων τὸ ὄρος κατέλθῃς, εὑρίσκεις πεδίον,
ὅπου ταχὺς ποταμὸς τὸν χειμῶνα τοὺς χάλικας σύρει.
Στέφουν δὲ πέριξ αὐτὸν ῥοδοδάφναι, μυρσίναι καὶ ἄνθη,
μ' ὅσα ἡ γῆ ἑαυτὴν τῶν ὑδάτων πλησίον στολίζει.
Κι' ὅταν τοῦ ἔαρος ἔλθῃ ἡ ὥρα, χαρίεσσα ἥβη,
βάλσαμον χύν' εἰς τὸ στῆθος εὐῶδες τοῦ ὄρους ἡ αὔρα.
Ἴστανται πάντοτ' ἐκεῖ οἱ ἐρῶντες καὶ κλάδον μυρσίνης
κόπτουν, μικρὰν ἀπαρχὴν καὶ σημεῖον ἀθῴων ἐρώτων.
Τότε δ' ἐστάθη αὐτοῦ ἡ τῶν Φράγκων μακρὰ συνοδία,
πῶς εἰς τὰ ὄρη θἀνέλθῃ τὸν τρόπον ζητοῦσα, διότι
λίαν βαρὺς ὀ ἐλέφας ἀδύνατον ἦτο νὰ στρέψῃ,
πόδας ἀκάμπτους ἐπάνω κρημνῶν λιθωδῶν κι' ἀποτόμων.
'Θαύμαζον δὲ τὴν φαιδράν, τὴν γελῶσαν τοῦ ἔαρος ὥραν·
κ' ἤδη κατέβη μικρὸν κι' ἡ ἁγνὴ Βιττωρία νὰ πνεύσῃ
αὔραν, τοῦ στήθους ζωήν, θεραπεύουσαν πάθη καρδίας·
ἔκοψε κλάδον μυρσίνης, καὶ εἶπε μακρὰν τοῦ ὁμίλου·
«Ἔρως, θεὲ τῶν ψυχῶν, ὅσαι αἴσθημα τρέφουν, γενναῖον,
τέρπε με μόνον· μὴ καύσῃ πυρὰ τὴν ἀθῴαν ψυχήν μου.»
Εἶπε, πλὴν μάτην· ὁ Ἔρως ὀξὺ ἀκονίζει τὸ βέλος,
ὅπερ κι' αὐτὴν θὰ δαμάσῃ, ὡς πάντα δαμάζει τὸν κόσμον.
Οὕτω θεοὶ συγκινοῦν καὶ ταράττουσι δύο τὴν Κρήτην.
Ἔρως καλεῖται ὁ εἷς, καὶ Πατρὶς Ἐλευθέρα ὁ ἄλλος.
Ταύτας τὰς λέξεις ἀκούων ὁ Κρὴς τῶν ὀρέων ἀπλήστως,
βράζον αἰσθάνεται ὅλον τὸ αἷμα κι' ἀστράπτον τὸ ὄμμα,
ὅπως ἀστράπτει πατρὸς ἀνησύχου τὸ βλέμμ', ἂν ἐξαίφνης
ἴδῃ τὸν μόνον υἱὸν νικητὴν ἐπιστρέφοντ' ἐκ μάχης.
Ταύτας τὰς λέξεις ἀκούεις ὁπόταν τὸν φόνον σκορπίζουν,
τρέχοντες ὅπως αἱ αἶγες εἰς βράχους φρικώδεις ἀβύσσους·
ταύτας ὁπόταν ἡσύχως εἰς ἔργ' ἀσχολοῦνται τοῦ βίου,
ταύτας φωνοῦν μανιώδεις τοῦ Βάκχου ῥοφῶντες τὸ νᾶμα.

Φθάνει δ' ἐν τούτοις ὁ Δράκος γοργοὺς ἡμιόνους κομίζων,
οἵους ἡ Κρήτη γεννᾷ γιγαντώδεις καὶ γαύρους τὸ βῆμα,
σάγματα φέροντας πλήρη ποικίλων γλυφῶν εἰς τὸ ξύλον,
ἄνωθεν δ' ἔχοντα Σμύρνης τεχνούργημα, τάπητ' ὡραῖον,
ὅπως εἰς ὄρη ἀνέτως ὀχῶνται τῶν πόλεων τέκνα.
Πάντων δ' ἐξεῖχε πολὺ τὴν κομψότητα πῶλος χαρίεις,
μόλις τεσσάρων ἐτῶν ἀριθμῶν τρυφερὰν ἡλικίαν,
δῶρον ἑταίρου, ἐγγὺς τοῦ Μεγάλου διάγοντος Κάστρου,
ἔνθα πεδία παρέχουν νομὴν ἁρμοδίαν εἰς ἵππους.
Τοῦτον ὁ Δράκος προσφέρει νὰ φέρῃ τὴν κόρην ἡσύχως,
μήπως δειλὴ ὡς παρθένος τὸν δύσβατον δρόμον τρομάξῃ.
Δίδει βοήθειαν ὅπως εὐκόλως ἀνέλθ' εἰς τὸν ἵππον,
ἔνθα μὲ τρόπον πολὺ θελκτικὸν ἡ νεᾶνις καθίζει,
μόνον τὸν ἕτερον πόδα εἰς τμῆμα σιδήρου πατοῦσα.
Βλέπει τὸν Δράκον ἡ κόρη· θαυμάζει τὸ ἦθος, τὴν χάριν,
ἥτις τὸ σῶμά του κάμπτει, καθὼς τὴν κυπάρρισσον αὔρα.
Στρέφει τὸ βλέμμα πολλάκις, κυττάζει συχνὰ περιέργως·
πάλιν τὸ σύρει δειλή, μὴ τὴν ἴδουν προσβλέπουσαν ἄλλοι.
Βλέπει κι' ὁ Δράκος· πλὴν ῥίπτει εὐθὺς πρὸς τὰ κάτω τὸ ὄμμα,
μᾶλλον δειλὸς τῶν πτηνῶν, ὁ εἰς μάχας ἀδάμαστος λέων.
Φεύγει μακράν, πλὴν ὀπίσω τὸν ἄγουν οἱ πόδες του πάλιν,
ὅπως αἰτία κρυφὴ πρὸς βορρᾶν τὸν μαγνήτην εὐθύνει.
Κἄτι αἰσθάνεται φέρον χαρὰν μαγικὴν εἰς τὸ στῆθος·
στέκει, καὶ παίζουν πλαγίως τὰ ὄμματα πλάνοι προδόται,
ὅσων ἐντὸς ἡ καρδία πληροῦται θερμῶν αἰσθημάτων.

Ἔπειτα τρέχουν ταχέως καὶ φθάνουν πλησίον τοῦ τόπου,
ἔνθα τοῦ Δράκου τὸν οἶκον ἐσκίαζον θάλλοντα δένδρα.
Σπεύδει δ' ὁ ἥρως εὐθύς, πρὸς τὴν κόρην ἐκτείνων τὴν χεῖρα,
δίδων βοήθειαν, ὅπως ἡσύχως τοῦ κτήνους κατέλθῃ·
φέρει δὲ κάθισμ', ὁποῖα ἐγχώριοι πλέκουν τεχνῖται
πάγια τόσον κι' ἐδραῖα ὡς ἦσαν τἀρχαῖα τῆς Κρήτης,
ἵνα τὸν πόδα ἐκεῖ τὸν ἁβρὸν ἡ παρθένος πατήσῃ.
Ὕδωρ κομίζει κατόπιν νὰ νίψῃ τὴν κόνιν τοῦ δρόμου,
ἅμα χειρόμακτρον ἔχων λευκὸν ὡς χιὼν ἐπ' ὀρέων,
οἷα ὑφαίνουν ἐδῶ ἀφελεῖς χωρικαί, ὅταν παύσουν
ἔργα τοῦ θέρους χειρῶν ἐργασίαν πολλῶν ἀπαιτοῦντα.
Νίπτετ' ἡ κόρη λοιπόν, καὶ τὸ πρόσωπον νέα στολίζουν
ῥόδα, καθὼς ἀναθάλλει μετ' ὄμβρον ἡ χλόη τὸ ἔαρ·
αὖθις δ' ὁ ἔρως τοξεύει τὴν δύναμιν πᾶσαν ἐντείνων.
Κι' ἔπειτα κλίνην προικῴαν θαυμάζουσ', ἀφθόνους ἐπαίνους
δίδ' εἰς νεάνιδας τέχνην πολλὴν ποικιλμάτων ἀσκούσας.
Ὅλη χαρὰ τὴν χρυσῆν ἀποθέτει αὐτοῦ ἐφεστρίδα,
κ' ἔθη περίεργα θέλει ἁπλῶν ποιμενίδων νὰ ἴδῃ.
Πρόθυμος δ' εἶνε παντοῦ συνοδεύων ὁ Δράκος κι' ἐκθέτων,
τί τὰ τοιαῦτα σημαίνουν γινόμενα οὕτως ἢ ἄλλως·
ἕπεται δὲ κ' ἡ λοιπὴ συνοδία τῶν Φράγκων συνάμα.

Ἔπλεκον τότε παρθένοι φαιδρὰν ἀνθοδέσμην τῆς νύμφης,
δένουσαι ῥόδα καὶ κρίνους, ναρκίσσους καὶ ἴα ποικίλα,
πάντα δ' ἐν γένει τὰ ἄνθη, μ' ὁπόσα κοσμοῦν τοὺς ἀνθῶνας
κήπων ἐργάται, ζητοῦντες τὴν ὄψιν ἡμῶν νὰ φαιδρύνουν.
Κλίνην δ' ἐκόσμουν, καὶ βάτον μὲ μύρτα καὶ δάφνας ἑνοῦσαι
εἶδος ἐποίουν παστάδος, νὰ φέρουν αὐτόσε τὴν νύμφην
πᾶσ' αἱ νεάνιδες, ὅταν τὸ «Χόρευε νῦν, Ἠσαΐα,»
πλήρης αἰδοῦς ἐπακούσῃ, τὰ ὄμματα νεύσουσα κάτω.
Ἄλλαι δ' ἐλπίζουσ' εἰς θέσιν ποτὲ νὰ καθίσουν ὁμοίαν,
ἔλεγον στίχους, κι' ἐπῄνουν τὸ κάλλος τῆς νύμφης, τὴν χάριν
κι' ὅσα προσόντα τῶν οἴκων αἱ δέσποιναι πρέπει νὰ ἔχουν,
προῖκα πολλὴν ἀριθμοῦσαι εἰς δένδρα, εἰς πρόβατα κι' αἶγας.
Ἔτυχε δ' ὅταν οἱ ξένοι ἐστάθησαν βάδην χωροῦντες,
δίστιχον νᾄδουν δηλοῦν τὴν ἀρχὴν τῶν Ἐρώτων γλυκεῖαν,
κἄποτε ὅμως τὸ τέλος οἰκτρὸν καὶ βασάνων αἰτίαν.
Τότε λαμβάνων ὁ Δράκος ἓν ῥόδον, τὸ δίδ' εἰς τὴν ξένην,
μόνον ἀφίνων τὸ βλέμμα νὰ εἴπῃ τί κρύπτ' ἡ ψυχή του.
Δίδει δὲ πάλιν ἐκείνη 'ς αὐτὸν τῆς μυρσίνης τὸν κλάδον,
ὃν εἶχε κόψη ὁπότε πλησίον ἐστάθη τοῦ τόπου,
ἔνθα ποτάμιον ῥέει μὲ δάφνας καὶ ἄνθη στεμμένον.
Οὕτως ὁ ἔρως συνδέει τὰς δύο καρδίας λαθραίως,
σύμβολον φέρων φιλίας ἀντάλλαγμα ῥόδου καὶ μύρτου.

Βλέπει τὰ πάντα ὁ Τάσκας (εὐκόλως ἡ πεῖρα διδάσκει
πῶς νὰ νοῶμεν τί λέγουν τὰ ὄμματ' ἀνθρώπων ἐρώντων),
πλὴν ὑποκρίνεται ὅτι οὐδὲν ἐννοεῖ τῶν τοιούτων,
κούφως ἐλπίζων νὰ πέσῃ ὁ Δράκος τοῦ ἔρωτος θῦμα·
κι' ὅ,τι δὲν δύνανται δόλων πλεκτάναι νὰ πράξουν καὶ ὅπλα,
τοῦτο νὰ κάμῃ ὁ ἔρως τὴν δύναμιν ἄφευκτον ἔχων.

Ἥρεμα βαίνουν κατόπιν τὸν γάμον θεώμεν' οἱ ξένοι·
φθάνουν δ' ἐκεῖ ὅπου φίλαι τῆς νύμφης μ' αὐτὴν συγχορεύουν,
ᾄδουσαι δίστιχα πόθον γλυκὺν Ὑμεναίου δηλοῦντα.
Ἄλλος δὲ πάλιν χορὸς τοῦ γαμβροῦ ἀπαντᾷ δι' ᾀσμάτων,
ὅτι τὴν νύμφην θὰ κλέψῃ κρυφά, κι' ἂς προσέχουν αἱ νέαι.
Ὥραν ὀρχοῦνται πολλήν, ὁ χορὸς τοῦ νυμφίου κυττάζει,
πότε θὰ εὕρῃ καιρὸν εἰς τὴν νύμφην νὰ δώσῃ τὴν χεῖρα·
κι' αἴφνης ἡ νύμφη ἰδοὺ εἰς τὸν δεύτερον κύκλον χορεύει·
χεῖρας κροτοῦσι, βοὴ δ' ὡς θριάμβου ἐγείρεται δεῖγμα.

Τρέχει δὲ νῦν τὰς ἀκτῖνας ἀμβλύνον τοῦ Φοίβου τὸ ὄμμα,
μέλλον νὰ κρύψῃ ταχέως τὸ φῶς ὑπὸ εὔσκιον ὄρος.
Ὄρχησις δὲ καὶ ᾠδὴ ἱκανῶς τὰς ψυχὰς εἶχ' εὐφράνη,
ὅταν ὁ Δράκος φωνὴν πρὸς τὰ πλήθη μεγάλην ἐντείνῃ·
«Παύσατε πλέον· ἀρκεῖ· ἂς τραπῶμεν πρὸς δεῖπνον, ὦ φίλοι,
ἵνα καὶ ὕπνον γλυκὺν ἀπολαύσαντες, δύναμιν νέαν
ἔχωμεν ἄλλους ἀγῶνας νἀρχίσωμεν αὔριον πάλιν.»
Εἶπε, κι' εὐθὺς σιωποῦν τῶν ποιμένων αἱ τρίχορδοι λύραι·
ἄλλην δ' ἀκούεις βοήν, πρὸς τραπέζας ἑτοίμους σπευδόντων·
κόνιν δ' ἐγείρουν πολλὴν πρὸς τὸν ἄνεμον εὔκνημοι πόδες.
Ἔπειτα κάθηνται πάντες, κι' εἰς ἔξοχον θέσιν οἱ ξένοι·
μόνος δ' ὁ Δράκος προσφέρει πᾶν ὅ,τι ζητήσῃ ἡ κόρη,
ὅσων ἡ τράπεζα γέμει ἁπλῶν ἐδεσμάτων, ὁποῖα
ἄνδρες ἐσθίουν βουνῶν μὴ γινώσκοντες τέχνας μαγείρων·
ἄρνας ὀπτοὺς ἢ βραστοὺς καὶ ὀπώρας τῆς φύσεως δῶρα·
γάλα νωπὸν ἢ τυρόν, ὃν οἱ Κρῆτες φημίζουσι πρῶτον,
πλήρη βουτύρου, ἀνδρῶν ὀρεινῶν τὸν ἀκένωτον πλοῦτον.
Κἄποτε δὲ κ' εἰς τὸν Τάσκαν ἐρώτησιν κάμνει τί θέλει·
ἶσα φιλόφρων ὁ ἥρως τὸν νέον Μαρῖνον ξενίζει,
ὅπως ἡ μήτηρ υἱὸν ἐκ τῆς ξένης ἐλθόντα θωπεύει.
Ὅμοιος οὕτω πρὸς πάντας, μὴ θέλων νὰ γίνεται δῆλος,
ὅτι πρὸς χάριν ἐκείνης ἁπλῶς εἰς τὴν τράπεζαν στέκει.
Τέλος δ' ἀφοῦ τῆς τροφῆς ἱκανῶς ἐπληρώθη ὁ πόθος,
πρόποσιν νεύ' εἰς τοὺς φίλους πῶς θέλει νὰ κάμ' εἰς τὸν Τάσκαν.
Πάντες ἐγείρονται τότε κρατοῦντες ποτήριον οἴνου,
κ' εἶπεν εὐθὺς ζωηρὰ τὴν φωνὴν ἐπιτείνας ὁ Δράκος·
«Πίωμεν, ἄνδρες τῶν Λάκκων, ὁμοῦ εἰς ὑγείαν τοῦ ξένου,
ὅστις ἐδέχθη τὸ δεῖπνον ἡμῶν τὸ λιτὸν νὰ τιμήσῃ·
ἔτι δὲ μᾶλλον ὁ χρόνος ὁ μέλλων νὰ σφίξ' εὐχηθῶμεν,
μίαν φιλίαν ἁγνὴν εἰς δεσμὸν καρδιῶν ἡνωμένων.»
Εἶπε (καρδίας παλμὸς μυστικὸς συνεκίνει τὰ χείλη),
πάντες δ' ὁμοῦ εὐφημοῦντες ὁμοίως συνηύχοντο ταῦτα,
μ' ἦχον γλυκὺν εἰς τὰ ὦτα συγκρούοντες εὔθραυστα σκεύη.
Δεύτερος πάλιν ὁ Τάσκας ποτήριον ἔλαβε κ' εἶπε
λόγους ἐννοίας διπλῆς, πρὸς τοὺς πάλαι χρησμοὺς παρομοίους·
«Πίνω κι' ἐγὼ εἰς ὑγείαν ἁπάντων ἡμῶν, ὦ Λακκιῶται·
πρῶτον τοῦ φίλου μου Δράκου, τοῦ δράκοντος τούτου τῆς Κρήτης.
Εὔχομαι δὲ παρομοίως νὰ σφίξῃ πλειότερον ἔτι
δύο καρδίας ἁγνὰς εἷς δεσμὸς αἰωνίου φιλίας.»
Εἶπε καὶ δίς οἱ τῶν Λάκκων εὐφήμησαν τώρα ὁπλῖται,
χαίροντες ὅτι τοσοῦτον ὁ ἥρως αὑτῶν ἐτιμήθη.
Ἔπιον δ' οἶνον πολύν, προσκαλοῦντες ἀλλήλους εὐθύμως·
ἔψαλαν ᾄσματ' ἀρχαῖα ἐκ μνήμης οἱ γέροντες ψάλται·
κι' ὅτε τοῦ ὕπνου γλυκεῖα ἡ μέριμνα ἦλθε εἰς πάντας,
ἔστρεψαν ἥσυχον πόδα πρὸς κλίνας ἐκ χόρτων ἀγρίων.
Μόνος δ' ὁ Τάσκας κι' ἡ κόρη κι' οἱ πρόκριτοι πάντες τῶν Φράγκων
εὗρον στρωμνὰς μαλακάς, τὰς ὁποίας ἐκεῖ ἑτοιμάζουν
ὅταν προσμένωσι ξένους, ἢ στέμματα πλέκουν νυμφίων.