Η ΤΑΣΣΩ

ΙΓ΄ [=ΙΒ΄]

Αἴφνης, ὡς δρυὰς κατερχομένη πρὸς κρυσταλλώδη πηγήν, ἔσοπτρον τῶν ἀφελῶν αὐτῆς περικοσμημάτων, ἐφάνη ἡ ἐκ τοῦ δάσους πρὸς τὸν μεγαλοπρεπῆ πλάτανον πορευομένη Τασσώ.

Σιγαλὴ ἀέρος πνοὴ περεξέκλινε τὴν χιονόλευκον αὐτῆς ἐσθῆτα καὶ ἐπέτρεπεν ὡς ἐκ τούτου τὴν θέαν δύω μικρῶν κομψοϋποδεμένων ποδῶν, οἵτινες κατὰ τὸ βάδισμα ἐφήπτοντο τοῦ ἐδάφους, ὡς σκιαὶ ἐλαφροπετουσῶν χελιδόνων· συνάμα δὲ ὑποδιέγραφε τὴν ἀνωτέρω τοῦ σώματος μορφήν, εἰς τρόπον καταδεικνύοντα τὸ τέλειον τῶν πραξιτελικῶν αὐτῆς μηρῶν, ἰδιάζον δώρημα τῶν ἑλληνίδων τοῦ Ὀλύμπου Θεοτήτων. Τὴν κομψὴν αὐτῆς μέσην περιεζώννυε τὸ κάτω μέρος ἱματιδίου ἐκ πορφυροῦ μεταξοπτύλου, περικεκοσμημένου μὲ χρυσοκεντήτους ἀραβογραφίας. Οἱ ἁβροσταγεῖς τῶν λείων αὐτῆς χειρῶν δάκτυλοι εἶχον κεντήσει τὸ προσηλωτικὸν τοῦτο ἐπικόσμημα. Οὕτω καὶ τοῦ Ὁμήρου αἱ ἄνασσαι, ἰδίαις χερσὶ παρεσκεύαζον τὰ βασιλικὰ αὑτῶν ἱμάτια, ἅτινα ἐπὶ τῇ αὐτῶν χάριτι προσήλωσαν τὴν προσοχὴν τῶν αἰώνων.

Τὸ ἱματίδιόν της τοῦτο, ἐκ τοῦ σημείου εἰς ὃ ἐκλείετο ἔμπροσθεν ἀναβαῖνον, ἤνοιγεν ἀποκαλύπτον στήθη ἀμυδρῶς σκεπασμένα ὑπὸ ἀραχνιώδους ὑφάσματος, ὅπερ ἐν ἀσπλάγχνοις πτυχαῖς ἀπέκρυπτε τὰ στερεῶς προεξέχοντα θέλγητρά της. Τὴν δ' ἐξαισίαν τῆς νεάνιδος κεφαλὴν ἐκόσμει περὶ τὸν κρόταφον ῥόδον, ἐντέχνως συνέχον τοὺς μακροὺς αὐτῆς πλοκάμους, οἵτινες ὑπεκρύπτοντο ἀπὸ τὸ διακυματιζόμενον ῥεῦμα τῶν μελανοχρύσων αὐτῆς τριχῶν, καταχεομένων ἀφθόνως ἕως ἐπὶ τῶν ὤμων.

Κεραυνὸς αἰφνιδίως καταπίπτων ἐν τῷ μέσῳ σκοτεινῆς καὶ γαληνιαίας νυκτός, δὲν ἤθελε θαμβώσει πλειότερον τοῦ Μουσταφᾶ τὴν ὅρασιν. Τὴν εἶδε καὶ ὡς ἐμβρόντητος δὲν ἐκινήθη πλέον· διὰ δὲ τοῦ θολεροῦ τῆς σκοτοδινιάσεως πέπλου παρηκολούθει μᾶλλον ἐπὶ πολύ, οὐχὶ τὴν νεάνιδα, ἀλλὰ πορευόμενόν τι αὐτῆς ἴνδαλμα. Ἐκ τῶν αὐτοῦ αἰσθημάτων τὸ τῆς ἀποδειλιάσεως μόνον κατεκυρίευε τὴν ψυχήν του. Ἐφοβεῖτο μὴ αἰφνιδίως ἀπολέσῃ τὴν ὀπτασίαν, ἥτις μολονότι ἀνεστάτωσε τὴν καρδίαν του πάλλουσαν ἰσχυρώτατα, ὡς νὰ προετίθετο βιαίαν τῆς θέσεώς της μετάθεσιν, τῷ ἐπροξένει μολοντοῦτο ἀλγηδόνας ἡδονῆς ἀνεκφράστου.

Ἡ Τασσὼ ἔφθασεν ὑπὸ τὸν πλάτανον, ἔνθα ὑπῆρχε μικρὸν κάθισμα ἐκ χορτοπλίνθων, ὑπὸ τῆς ἰδίας τεχνουργηθέν, καὶ ἐπεκάθησε νωχελῶς, παραιτοῦσα τὰς χεῖρας κατὰ βούλησιν, κλίνουσα ὄπισθεν τὴν κεφαλὴν καὶ στρέφουσα τῶν ὀφθαλμῶν τὰς μελαίνας ἴριδας πρὸς τὰ ἄνω, ὡς νὰ ἔβλεπε τὰ ἐπικρεμάμενα τοῦ δένδρου φύλλα. Τότε χρυσῆ τοῦ ἡλίου ἀκτὶς διαπερῶσα τὸ πολυπέταλον στέγασμα τοῦ γηραιοῦ δένδρου, προσέβαλε τὴν καστανόχρουν αὐτῆς κόμην καὶ περιέστεψε τὴν κεφαλὴν αὐτῆς χρυσῷ αἰθέρι, περιέχοντι τὴν ἡδυπάθειαν τῶν ἐρατεινῶν αὐτῆς βλεμμάτων, καὶ τὸ θέλγητρον τοῦ οὐρανίου τῶν χειλέων της ὑπομειδιάματος. Κατ' ἐκείνας τὰς στιγμὰς περιελάμβανε συλλήβδην ἡ Τασσὼ ἅπασαν τὴν τῆς Ἠπείρου καλλονήν· ἦτον ἡ ἰδανικότης τῆς Ἠπειρώτιδος.

- Ἄχ! ἐξεφώνησε τότε ὁ ταλαίπωρος Μουσταφᾶς, καὶ τὰ νευρώδη αὐτοῦ γόνατα ἐκάμφθησαν, καὶ αἱ χεῖρες αὐτοῦ ἐκρεμάσθησαν, καὶ ἄπνους σχεδὸν ἐγονάτισεν ἐπὶ τῆς ψυχρᾶς πλακοστρώσεως τοῦ ἐρημεκκλησίου. Οὕτω καταπίπτει ὁ ὑπερήφανος ταῦρος, ὁπόταν ὁ ἐπιδέξιος ταυρομάχος, ἐπισύρας τὴν προσοχὴν αὐτοῦ, τῷ ἐμπήγη τὸ ὀξύτατόν του ξίφος, μέχρι τῆς λαβῆς.

Ἀναλαβὼν τὰς αἰσθήσεις ἐπειρᾶτο ἐπὶ χρόνον τινα, τὴν διὰ τῆς μνήμης ἀναπόλησιν τοῦ συμβάντος, ὅπερ ὡς ὄναρ ὑπελάμβανεν. Ἀλλ' ἅμα τὴν πραγματικότητα διέκρινεν, ἀνίσταται καὶ ῥίπτων ἐκ νέου τὸ βλέμμα του ἀπὸ τοῦ παραθύρου πρὸς τὴν ὑπὸ τὸν πλάτανον νεάνιδα, πικρῶς ὑπεμειδίασε καὶ εἶπε πρὸς αὐτὴν ἀποτεινόμενος· - Περίμενέ με… μετ' ὀλίγον ἐπανέρχομαι. -Συγχρόνως, στραφεὶς ἐξῆλθε τοῦ παρεκκλησίου, καὶ ταχυβατῶν ἐπέστρεψε πρὸς συνάντησιν τῶν συνεταίρων του.

Ἡ ἐκ τῶν μεγάλων παθῶν προερχομένη ταραχὴ ὑφίσταται ἐν ὅσῳ ὁ ἄνθρωπος ἀμφιταλαντεύει τὸ πραχθησόμενον· ἅμα ὅμως ὁρισθῇ τοῦτο, διεγράφη ἡ διεύθυνσις ἐφ' ἧς πορευόμενός τις εὐθέως καὶ εὐχερῶς, πολλάκις καὶ πρὸς καταστροφήν του φέρεται. - Τὸ πλοῖον παραδέρεται ὑπὸ τῆς τρικυμίας ἐν τῷ μέσῳ ἀφριζόντων κυμάτων, ἐν ὅσῳ δὲν ὁρισθῇ τοῦ ἀνέμου τὸ πνεύσιμον· τούτου ὅμως ὁριζομένου, σωτήριον πρώραν πρὸς τὴν ἀκτὴν διευθύνει, καὶ διαπλέον οὔρια, πολλάκις κατὰ σκοπέλων συντρίβεται.

Μόλις ὁ Μουσταφᾶς ἀπεφάσισε τὸ πρακτέον, ἡ ταραχή του κατηυνάσθη, τὸ λογικὸν αὐτοῦ ἐκρατύνθη, καὶ ἀμέσως διενοήθη τὸ πρὸς ἐπίτευξιν γενησόμενον· ὥστε ἐπιστρέφων πρὸς τοὺς συναδέλφους του εἶχε προαποφασίσει τὰ γενικὰ πρὸς λύσιν τοῦ δράματος, τὰ δὲ ἐν τούτῳ ἐπισυμβησόμενα ἔμελλον κανονίσαι αἱ προκύψουσαι περιστάσεις.

Τὴν ἀπόφασίν του ταύτην παρεδέξατο τοσοῦτον ῥᾳδιώτερον, ὅσον εἶχεν ἤδη μελετήσει προηγουμένως τὸ ἀντικείμενον περὶ οὗ ἀπεφάσιζε, καὶ μόνη ἡ ἐξ ἀντιθέτων ἐπιθυμιῶν παλινβουλία του ἐκράτει μέχρι τοῦδε ἐκκρεμῆ τὴν θέλησίν του.

Οἱ σύντροφοί του, ἐπὶ πολὺ περιμείναντες, ἀνυπομόνουν καὶ ἐστενοχωροῦντο, καὶ σχεδὸν ἡτοιμάζοντο πρὸς ἀναζήτησίν του, ὁπόταν εἶδον αὐτὸν προσερχόμενον. Ὁ Μουσταφᾶς τοὺς ἐπλησίασεν ἀφελῶς καὶ ἐλεύθερος παντὸς ἴχνους τῆς πρὸ μικροῦ ταραχῆς του, φέρων μόνον μικράν τινα καὶ δυσδιάκριτον ἐπὶ τὸ πρόσωπον ὠχρότητα.

- Ἄργησες, Μουσταφά, εἶπε πρὸς αὐτὸν ὁ δυστράπελος Ἰουσούφ, φαίνεται ὅτι τὸ διαβολοκόριτζο περπατοῦσε 'σὰν τὴ νύφη· καλὰ ποῦρθες, γιατί νὰ σοῦ 'πῶ σὲ 'παράταγα κ' ἔφευγα 'μπρὸς πίσου… τέλειονε ὠρέ, καὶ 'πὲς τί θὰ 'πεῖς, γιὰ νὰ τελειώσῃ τὸ πανηγύρι.

- Ἡσύχασε, Ἰουσούφ, σώθηκαν τὰ ψέματα, ἀπεκρίθη ἀταράχως ὁ Μουσταφᾶς· τὸ κορίτζι κάθεται κάτ' ἀπ' τὸν πλάτανο καὶ μᾶς καρτεράει… σηκωθῆτε νὰ πηγαίνουμε.

- Γιά σου, ὠρὲ Μουσταφᾶ, ἐξεφώνησε περιχαρῶς ὁ νέος Ἀγγελῆς, 'πᾶμε καὶ σοῦ τάζω πῶς δὲ θὰ μᾶς φύγει… Ὁ Ἀγγελῆς στὰ νιάτα του τζάκονε ζαρκάδι στὸ τρέξιμο… Σήκω, ὠρὲ Ἰουσούφ… ἴσα μὲ τώρα 'φώναζες, καὶ τώρα συλλογιέσαι;

Ὁ Ἰουσοὺφ ἐξεφύσησε θορυβωδῶς τὴν στενοχωρίαν του καὶ ἀνέστη, εἰπὼν λακωνικῶς - χάϊ πᾶμε.

- Ἐδώθε -προσεῖπεν ὁ Μουσταφᾶς, δεικνύων τὴν μέλλουσαν τῆς πορείας διεύθυνσιν, πρὸς ἥν, ἄνευ ἀναβολῆς ἐξεκίνησαν, ὁδεύοντες ἐν σιωπῇ, ἕως ἀφίχθησαν εἰς τὸ μικρὸν περὶ τὸ παρεκκλήσιον ἰσόπεδον, πρὸς μέρον ὅθεν εἰσέτι δὲν ἐφαίνοντο ἀπὸ τοῦ πλατάνου. Ἐνταῦθα ἐστάθησαν, φοβούμενοι μή, προχωροῦντες πλειότερον, διοραθῶσιν ὑπὸ τῆς νεάνιδος, καὶ παρηγγέλθησαν ὑπὸ τοῦ Μουσταφᾶ νὰ μὴ κινηθῶσι τῆς θέσεως ταύτης ἄνευ διαταγῆς του, ἀναλαμβάνων νὰ ἐκλέξῃ ὁ ἴδιος ἁρμοδίαν δι' ἕκαστον τοποθέτησιν, καὶ ἀπὸ ταύτης νὰ προσκαλέσῃ ἑκάτερον πλησίον αὑτοῦ.

Ἀλλὰ τὴν φορὰν ταύτην δὲν ἐβράδυνον περιμένοντες, καθότι μετ' ὀλίγον τὸν εἶδον νεύοντα πρὸς τὸν Ἀγγελῆν, ἀπό τινος παρὰ τὸ ἄκρον τοῦ κρημνοῦ θέσεως. Ὁ νεανίας πλησιάσας κεκυφὼς καὶ μετὰ προσοχῆς, ἔλαβεν ὁδηγίας νὰ μὴ σαλεύσῃ τῆς θέσεως ταύτης, καὶ νὰ βλέπῃ ἀσκαρδαμυκτὶ τὴν λείαν, προφυλαττόμενος πάντοτε μὴ παρατηρηθῇ ἢ ἀλλοτρόπως διεγείρῃ τὴν ὑπόνοιάν της. Εἰς περίστασιν δὲ καθ' ἣν ἡ νεᾶνις, παραιτοῦσα τὴν θέσιν της, καταδείξῃ πρόθεσιν ἀναχωρήσεως, νὰ συρίξῃ τὸ πρῶτον ἀσθενῶς· ἐὰν δὲ οὐδεμίαν λάβῃ ὁμοιόφωνον ἀπάντησιν, νὰ συρίξῃ δυνατώτερον, καὶ ἐν ἀνάγκῃ, τὸ τρίτον σύριγμα νὰ εἶναι ὀξύτατον.

Μεταβὰς μετὰ ταῦτα εἰς ἕτερον τῆς κορυφῆς τῶν κρημνῶν σημεῖον, ἔνευσεν ἐκ δευτέρου πρὸς τὸν ἄλλον του σύντροφον νὰ πλησιάσῃ. Ἐκεῖ, βράχος μονόλιθος καταδύων πρὸς βάσιν εἰσέχουσαν τῆς κορυφῆς, ἐσχημάτιζε τείχισμα κλίνον πρὸς τὰ ἐμπρός, δυνάμενον νὰ χρησιμεύσῃ ὡς ὑπόδειγμα τῶν περιωνύμων κεκλιμένων πύργων τῆς Πίζης καὶ Βωλονίας. Ὁ Μουσταφᾶς εὑρίσκετο εἴς τινα φυσικὴν ἐπὶ τοῦ βράχου ἔπαλξιν, ἀνάλογον μὲ κούφωμα κανονοπροχώματος, ἐξ ἧς, ὡς ἐξ ἀπορθήτου ἀκροπόλεως, ἐφαίνετο κάτω ἡ τοῦ πλατάνου πλατεῖα, καὶ ὁ ζωηρῶς κεντημένος τάπης ἐκ ποικιλοχρόων κορυφῶν τῶν ἐν τῷ δάσει δένδρων. Ὁ Ἰουσοὺφ προσελθὼν εἰσέβη καὶ αὐτὸς ἐν τῷ κουφώματι τούτῳ, ὁ δὲ Μουσταφᾶς ἤρξατο τὰς στρατηγετικὰς αὐτοῦ καθοδηγεσίας, διὰ τῆς ἐπιδείξεως σημείων τινων ὑποκάτω, περὶ τὴν βάσιν τοῦ βράχου κειμένων, ἅτινα, ἵνα κατοπτευθῶσιν, οὐχὶ μόνον ἀπῄτουν τὴν παρὰ τὸ χεῖλος τῆς ἐπάλξεως πλησίασιν, ἀλλ' ἠνάγκαζον καὶ εἰς μικρὰν πρὸς τὸ βάραθρον τοῦ σώματος κλίσιν.

Ἐν ᾧ δὲ ὁ Ἰουσούφ, τοιαύτην κατέχων θέσιν, ἐπρόσεχεν ἵν' ἀνακαλύψῃ τὰ ἐπιδεικνυόμενα πρὸς αὐτὸν σημεῖα, ἡ προδοτικὴ τοῦ Μουσταφᾶ χεὶρ τὸν ὤθησεν αἴφνης μὲ δύναμιν πρὸς τὴν ἄβυσσον· οὐδὲ νὰ φωνάξῃ ἐπρόφθασεν ὁ δυστυχής, ἀλλὰ περιστρεφόμενος εἰς τὸ διάστημα, παρήγαγεν ὡς τελευταίαν αὐτοῦ φωνὴν τὸν τῆς καταπτώσεως ὑπόκωφον τοῦ σώματός του δοῦπον, κατασυντριβέντος ὡς καταπεσοῦσα ὕελος.

Ἡ Τασσώ, βεβυθισμένη εἰς θέλγητρον ἡδονικῆς ἀναγνώσεως, ἐξαιφνίσθη ἀπὸ ἤχησιν καταπεσόντος σώματος, ἀνύψωσε τὴν κεφαλήν, κατεβίβασε τὸ βιβλίον καὶ ἐπέβλεψε γύρωθεν, ἀλλ' οὐδὲν εἶδε. Μολοντοῦτο δὲν ἡσύχασε· διέκειτο ὑπὸ τὴν ἐπίῤῥοιαν παραδόξου ἐντυπώσεως· ποτὲ τοιαύτης φύσεως κτύπον δὲν ἤκουσε· τῇ ἐφάνη παρόμοιος μὲ ὑπόκωφον γόον τελευταίου στεναγμοῦ. Ἐγερθεῖσα ἐπροχώρησε βήματά τινα ἵνα παρατηρήσῃ κάλλιον τὰ περὶ αὐτήν· τότε πάλιν προσεβλήθη ἀπὸ ἀσθενές τι σύριγμα.

Καὶ ὁ Ἀγγελῆς ἤκουσε μικρόν τινα θόρυβον, ἀλλὰ συγχρόνως εἶδε τὴν Τασσὼ ὀρθουμένην, ὥστε προσήλωσεν ἐπὶ ταύτης, συμφώνως μὲ ἃς ἔλαβεν ὁδηγίας, ἅπασαν τὴν αὑτοῦ προσοχήν. Μόλις τὴν εἶδε προχωροῦσαν, ἐσύριξε τὸ πρῶτον σύριγμα, μεθ' ὃ ἐκείνη ἀμέσως σχεδὸν ἐστάθη. Αὐτὸς δὲ οὐδεμίαν πρὸς τὸ σύνθημά του λαβὼν ἀπάντησιν, στρέφει τυχαίως τὴν κεφαλήν, ἐλπίζων νὰ ἰδῇ τινα τῶν συντρόφων, ἢ πεισθῇ ὅτι δὲν παρήκουσε, καὶ βλέπει ἀπροσδοκήτως τὸν Μουσταφᾶν, ὀλίγα τινα ἀπέχοντα βήματα, προχωροῦντα ἀθορύβως καὶ ἀκροποδητί, κρατοῦντα μάχαιραν γυμνὴν ἀνὰ χεῖρας, καὶ ἠλλοιωμένον κατὰ τὴν ὄψιν. Ἂν καὶ νέος ὁ Ἀγγελῆς, εἶχεν ὅμως τὴν ἐν κινδύνοις ἕξιν, ἣν ἔχουσιν ἅπαντες οἱ παιδιόθεν ὁπλοφοροῦντες. Ἠλεκτρικῶς πως κατανοήσας τὸν κίνδυνον, ἀστραπηδὸν ἀνέσυρε τῆς ζώνης του τὸ πιστόλιον, καὶ τὸ ἐξεκένωσε κατὰ στῆθος ἐπὶ τοῦ ἐχθροῦ του.

Τάχιστα, ὡς ἡ διάνοια, ὁ Μουσταφᾶς παρεκκλίνων ἀπέφυγε τὴν βολήν, ἥτις ἐφήψατο τῆς τοῦ ἀριστεροῦ βραχίονός του ἐπιδερμίδος, καὶ ἀμέσως, ὡς ἠρεθισμένη τίγρις, ἐφορμήσας κατὰ τοῦ θύματός του, ἐν ῥοπῇ ὀφθαλμοῦ τοῦ διεπέρασεν ἐπανειλημμένως τὸ σῶμα. Ὁ φονευόμενος αἰσθανθεὶς τὴν ἄφευκτον αὐτοῦ ἀπώλειαν, ἔδραξεν ὅσον ἠδύνατο ἰσχυρῶς τὸν φονέα, καὶ ἐκφωνῶν γοερῶς ἔπασχε νὰ τὸν παρασύρῃ πρὸς τὸν κρημνόν, ὡς πρὸς ἔσχατον καταφύγιον. Ἀλλ' ὁ τελευταῖος τῶν τοῦ βίου του στιγμῶν φιλέκδικος πόθος ἀπέβη δυστυχῶς ἄνευ ἀποτελέσματος, καθότι ὁ θάνατος ἐπελθὼν τοῦ ἀφῄρεσε τὴν δύναμιν, ἐνέκρωσε τὰ μέλη του καὶ παρέλαβε τὴν ψυχὴν τοῦ εἰς τὴν τῶν τεθνεώτων κατοικίαν. Κατέπεσεν αἱμόφυρτος, ἀπὸ δὲ τοῦ προσώπου του ἐξέλιπεν ἡ ἀνθηρότης, ὄχι ὡς ἐκλείπει ἡ ἀπὸ τοῦ δρυπετοῦς καρποῦ, ἀλλ' ὡς ἡ τοῦ ἀποκοπέντος ὑπὸ τρικυμίας φύλλου καὶ παρὰ χρόνον μαρανθέντος.

Ἔξω φρενῶν ὁ Μουσταφᾶς δὲν ἔπαυσε τὰς θανατηφόρους αὑτοῦ πατάξεις, εἰμὴ ὁπόταν, σχίσας τὸ στῆθος, εἶδεν ἀναδύσασαν τὴν σπαίρουσαν εἰσέτι τοῦ ἀνταγωνιστοῦ καρδίαν· ἔκτοτε ἔκρινε τὸ ἔργον αὐτοῦ τετελεσμένον· ἀπεσύρθη τοῦ σφαγίου, καὶ λησμονήσας τὸ παρελθόν, κατηυθύνετο πρὸς μέλλοντας αὑτοῦ ἄθλους.

Οὕτω καὶ ὁ αἱμοχαρὴς τῶν ὑπερνεφέλων φαλακρῶν τῆς γῆς κορυφῶν Γύψ, ἐὰν καταδιώκων τρυφερὰν ἔριφον, συναντήσῃ προσιπτάμενον ἱέρακα, ἐφορμᾷ, τὸν κατασπαράσσει, καὶ παραιτῶν περιφρονητικῶς τὸ ἄβρωτον ἐκείνου πτῶμα, παρακολουθεῖ μὲ πλειοτέραν ζέσιν τὸ τοῦ πόθου του ἀντικείμενον.