Albert Debrunner 

O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική 

 

4. Τα δηλωτικά ύλης επίθετα σε -ινος (-ίνεος)

§ 319. Το -ινος ανήκει μάλλον αρχικά στα θέματα σε i, μολονότι στα ελληνικά δεν μπορούμε να παρατηρήσουμε τίποτε σχετικό, και εδώ δεν ενδιαφέρει καθόλου ο σχηματισμός του θέματος των βάσεων: κέδρινος 'από ξύλο κέδρου' (Όμ.) από το κέδρος, μείλινος και μέλινος 'από ξύλο μελιάς' (Όμ.) από το μελία, ἄνθινον εἶδαρ 'τροφή από λουλούδια' (Όμ.) από το ἄνθος ουδ., λάϊνος 'λίθινος' (Όμ.) από το λᾶας 'λίθος', γήϊνος (κλασ.) από το γῆ, ἰχθύινος 'από ψάρια' (Αιλιανός) από το ἰχθύς, ἀνθρώπινος 'καταγόμενος από ανθρώπους, ανθρώπινος' (κλασ.) από το ἄνθρωπος, ἐκείνινος 'προερχόμενος από εκείνον' (Αριστοτ.) από το ἐκεῖνος. Πρβ. λατ. juncinus 'από βούρλα' (iuncus), funginus 'από μανιτάρια' (fungus).

Από το συνδυασμό του -ινος με το συνώνυμο -εος (§ 297) προκύπτει μερικές φορές το -ίνεος (μόνο στην ποίηση): ἐλᾱΐνεος και ἐλά̄ϊνος [143] 'από ξύλο ελιάς' (και τα δύο στον Όμ.) από το ἐλαία 'ελαιόδεντρο', πυξίνεος (Παλ. Ανθολ.) και πύξινος (Όμ.) 'από πυξάρι' από το πύξος 'πυξάρι'. Πρβ. λατ. populneus , eburneus δίπλα στα populnus eburnus από τα p ō pulus 'λεύκα', ebur 'ελεφαντόδοντο'. Η μεθομηρική εποχή φαίνεται να διαχωρίζει ευχαρίστως τα δύο επιθήματα -εος και -ινος, παράγοντας το -ινος από δέντρα και το -εος από μέταλλα.

143 Σχετικά με το -ᾱϊ- πρβ. § 259.

Τελευταία Ενημέρωση: 12 Δεκ 2008, 13:40