Σώματα Κειμένων

Ανθολόγιο Αττικής Πεζογραφίας 

 

ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ, ΚΑΤΑ ΤΙΜΟΚΡΑΤΟΥΣ

ΔΗΜ 24.139–143

Πώς νομοθετούν στους Λοκρούς: ένα παράδειγμα σεβασμού προς τους παλαιότερους νόμους – Η πρακτική των Αθηναίων
Μετά την επιχειρηματολογία κατά των αδυναμιών του νόμου του Τιμοκράτη (σχετικά με το περιεχόμενο του νόμου βλ. ΔΗΜ 24.68–71) και την παράλληλη επίθεση στο ήθος του, ο ρήτορας εξέθεσε τα ταπεινά ελατήρια του εισηγητή του νόμου και των φίλων του, Ανδροτίωνα, Γλαυκέτη και Μελάνωπου, τονίζοντας πως θυσίαζαν το συμφέρον της πολιτείας στο βωμό του προσωπικού οφέλους. Κάλεσε, λοιπόν, τους ακροατές να μην αλλάξουν για χάρη τους τούς υπάρχοντες νόμους, αλλά να επιμείνουν στην τιμωρία τους.

    [139] Βούλομαι δ’ ὑμῖν, ὦ ἄνδρες δικασταί, ἐν Λοκροῖς ὡς
νομοθετοῦσι διηγήσασθαι· οὐδὲν γὰρ χείρους ἔσεσθε παρά-
δειγμά τι ἀκηκοότες, ἄλλως τε καὶ ᾧ πόλις εὐνομουμένη
χρῆται. ἐκεῖ γὰρ οὕτως οἴονται δεῖν τοῖς πάλαι κειμένοις
χρῆσθαι νόμοις καὶ τὰ πάτρια περιστέλλειν καὶ μὴ πρὸς
τὰς βουλήσεις μηδὲ πρὸς τὰς διαδύσεις τῶν ἀδικημάτων
νομοθετεῖσθαι, ὥστ’ ἄν τις βούληται νόμον καινὸν τιθέναι,
ἐν βρόχῳ τὸν τράχηλον ἔχων νομοθετεῖ, καὶ ἐὰν μὲν δόξῃ
καλὸς καὶ χρήσιμος εἶναι ὁ νόμος, ζῇ ὁ τιθεὶς καὶ ἀπέρχεται,
εἰ δὲ μή, τέθνηκεν ἐπισπασθέντος τοῦ βρόχου. [140] καὶ γάρ τοι
καινοὺς μὲν οὐ τολμῶσι τίθεσθαι, τοῖς δὲ πάλαι κειμένοις
ἀκριβῶς χρῶνται. καὶ ἐν πολλοῖς δὲ πάνυ ἔτεσιν, ὦ ἄνδρες
δικασταί, εἷς λέγεται παρ’ αὐτοῖς νόμος καινὸς τεθῆναι.
ὄντος γὰρ αὐτόθι νόμου, ἐάν τις ὀφθαλμὸν ἐκκόψῃ, ἀντεκ-
κόψαι παρασχεῖν τὸν ἑαυτοῦ, καὶ οὐ χρημάτων τιμήσεως
οὐδεμιᾶς, ἀπειλῆσαί τις λέγεται ἐχθρὸς ἐχθρῷ ἕν’ ἔχοντι
ὀφθαλμὸν ὅτι αὐτοῦ ἐκκόψει τοῦτον τὸν ἕνα. [141] γενομένης δὲ
ταύτης τῆς ἀπειλῆς χαλεπῶς ἐνεγκὼν ὁ ἑτερόφθαλμος, καὶ
ἡγούμενος ἀβίωτον αὑτῷ [εἶναι] τὸν βίον τοῦτο παθόντι,
λέγεται τολμῆσαι νόμον εἰσενεγκεῖν, ἐάν τις ἕνα ἔχοντος
ὀφθαλμὸν ἐκκόψῃ, ἄμφω ἀντεκκόψαι παρασχεῖν, ἵνα τῇ ἴσῃ
συμφορᾷ ἀμφότεροι χρῶνται. καὶ τοῦτον μόνον λέγονται
Λοκροὶ θέσθαι τὸν νόμον ἐν πλεῖν ἢ διακοσίοις ἔτεσιν. [142] οἱ δὲ
παρ’ ἡμῖν ῥήτορες, ὦ ἄνδρες δικασταί, πρῶτον μὲν ὅσοι μῆνες
μικροῦ δέουσι νομοθετεῖν τὰ αὑτοῖς συμφέροντα, ἔπειτ’ αὐτοὶ
μὲν τοὺς ἰδιώτας εἰς τὸ δεσμωτήριον ἄγουσιν ὅταν ἄρχωσιν,
ἐφ’ ἑαυτοῖς δ’ οὐκ οἴονται δεῖν ταὐτὸ δίκαιον τοῦτ’ εἶναι·
ἔπειτα τοὺς μὲν τοῦ Σόλωνος νόμους τοὺς πάλαι δεδοκιμα-
σμένους, οὓς οἱ πρόγονοι ἔθεντο, λύουσιν αὐτοί, τοῖς δ’
ἑαυτῶν, οὓς ἐπ’ ἀδικίᾳ τῆς πόλεως τιθέασιν, χρῆσθαι ὑμᾶς
οἴονται δεῖν. [143] εἰ οὖν μὴ τιμωρήσεσθε τούτους, οὐκ ἂν
φθάνοι τὸ πλῆθος τούτοις τοῖς θηρίοις δουλεῦον. εὖ δ’
ἴστ’, ὦ ἄνδρες δικασταί, ὅτι ἐὰν μὲν σφόδρ’ ὀργίζησθε,
ἧττον ἀσελγανοῦσιν, ἂν δὲ μή, πολλοὺς τοὺς ἀσελγεῖς
εὑρήσετε καὶ τοὺς ὑβρίζοντας ὑμᾶς ἐπὶ τῇ τοῦ φιλοτιμεῖσθαι
προφάσει.