ΘΕΟΦΑΝΗ

(προβατίνα)

Ο Οβίδιος την ονομάζει Βισαλτίδα, προφανώς από το όνομα του πατέρα της Βισάλτη που παραπέμπει στους Βισάλτες, θρακικό λαό. Η περιπέτειά της ήταν αποτέλεσμα του έρωτα που ενέπνευσε σε πολλούς ευγενείς μνηστήρες αλλά και στον θεό Ποσειδώνα. Για να αποτρέψει γάμο με κάποιον από τους μνηστήρες, ο Ποσειδώνας έκλεψε την κόρη και τη μετάφερε στο αταύτιστο (ίσως λόγω παραφθοράς του ονόματος) νησί Κρούμισσα. Εκείνοι ανακάλυψαν την κρυψώνα και ο Ποσειδώνας, για να τους ξεγελάσει, μεταμόρφωσε τη Θεοφάνη σε ωραία προβατίνα, τους κατοίκους του νησιού πρόβατα και τον εαυτό του σε κριάρι. Φθάνοντας εκεί οι μνηστήρες βρήκαν μόνο κοπάδια προβάτων, και επειδή ήταν αφύλαχτα, θέλησαν να σφάξουν μερικά για να φάνε. Ο Ποσειδώνας τότε έκανε τα πρόβατα λύκους και ο ίδιος, ως κριάρι, ενώθηκε με την προβατίνα Θεοφάνη -κριός κοιμήθηκες τη Βισαλτίδα κόρη (Οβ., Μετ. 6.117). Από την ένωσή τους γεννήθηκε το κριάρι με το χρυσόμαλλο δέρας που το χάρισε η Νεφέλη στα παιδιά της και μ' αυτό διέφυγαν από την Ιωλκό προς την Κολχίδα. (Εικ. 1031)

Αν και ο μύθος καταγράφεται (ή δημιουργείται) από Ρωμαίους μυθογράφους και ποιητές (ίσως για να αποδώσουν γονείς στο ιπτάμενο κριάρι), εντούτοις ο μύθος αντανακλά εποχές που η οικονομία στηριζόταν στην κτηνοτροφία, ενώ η αύξηση του πλούτου επιτυγχανόταν με την κλοπή ζώων και τον γάμο.