[…] H ελληνική γλώσσα μέσα από τα αρχαία, βυζαντινά και λόγια κείμενα", είναι ο τίτλος ενός σχολικού εγχειριδίου, του οποίου την πολιτισμική στρατηγική δεν συζητώ εδώ. Tα "λόγια κείμενα" αντιδιαστέλλονται ρητώς από τα "νέα", ανήκουν στο παλιό, συνεπώς και οι λόγιοι ανήκουν στο παλιό, δεν είναι οι "διανοούμενοι": στην εκδοχή αυτή η ιστορική οπτική την οποία θέλει να καλλιεργήσει το εγχειρίδιο αναιρείται από την α-ιστορική χρήση της έννοιας της λογιοσύνης, της έννοιας της παράδοσης, της οντολογίας της παράδοσης. Eξυπακούεται ότι δεν θέλω να καταλογίσω στους συντάκτες του εγχειριδίου την πρόθεση να συνδέσουν τη λογιοσύνη, δηλαδή τη διανόηση, με την αρχαιολατρία και με τις πιθανές απολήξεις αυτής της σύνδεσης, αντιθετικούς ως προς το σκοπούμενο λαϊκισμούς, εθνικιστικής πάντως τονικότητας· μόνο θέλω να επισημάνω την καταλυτική επίδραση των αυτοματισμών, την απορρόφηση αλλιώς από το συλλογικό σώμα νοοτροπιών που διαιωνίζουν ό,τι ο K. Θ. Δημαράς αποκαλούσε "εθνικές ασθένειες", όπως πρόσφατα μας θύμισε ο Φίλιππος Hλιού: γιατί στο βάθος η αθώα διάκριση ανάμεσα σε λόγια και δημοτική παράδοση παραπέμπει σε άλλες διακρίσεις, κατεξοχήν αντιιστορικές, συνεπώς όχι και τόσο αθώες, που έχουν έναν κοινό παρονομαστή, τη σκοπιμοθηρική χρήση της ιστορίας στο όνομα διαφορετικών αιτουμένων, που υπακούουν όμως στην ίδια συλλογιστική και αναπαράγουν μέσω της εθιμοφροσύνης σταθερούς ιδεολογικούς φενακισμούς […].