Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <^>

Μέρος 1^ο: Ανάλυση λαθών γλωσσικής ικανότητας

Στόχος αυτού του μέρους της έρευνας είναι η περιγραφή και ανάλυση των λαθών που σχετίζονται με τη γλωσσική ικανότητα. Το υλικό προέρχεται από τις απαντήσεις των μαθητών σε τέσσερις ανοικτού τύπου ερωτήσεις (βλ.Παράρτημα Ι, ερωτήματα 8, 18, 35, 36 και 38) που περιελάμβανε το ερωτηματολόγιο. Για την ανάλυση λαθών εξετάστηκαν 1.447 ερωτηματολόγια από το αρχικό δείγμα. Από αυτά, τα 1.147 συμπληρώθηκαν από εφήβους με μητρική γλώσσα την ελληνική, ενώ τα υπόλοιπα 300 από εφήβους για τους οποίους τα ελληνικά είναι δεύτερη γλώσσα Η ποσοστιαία αναλογία των φυσικών και μη-φυσικών ομιλητών φαίνεται σχηματικά και στο ακόλουθο γράφημα:

Γράφημα 1: Ποσοστιαία κατανομή του πληθυσμού σε φυσικούς και μη φυσικούς ομιλητές

Η κατανομή των μητρικών γλωσσών στους μη φυσικούς ομιλητές παρουσιάζεται στο ακόλουθο γράφημα:

Γράφημα 2: Ποσοστιαία κατανομή μητρικών γλωσσών στους μη φυσικούς ομιλητές

Τα λάθη που αναλύθηκαν ανήκουν στις ακόλουθες κατηγορίες:

• (α) ορθογραφία & τονισμός
• (γ) γραμματική ικανότητα
• (δ) λεξιλόγιο

Καθώς οι απαντήσεις των μαθητών ήταν περιορισμένης έκτασης, δεν ήταν δυνατή μια λεπτομερής διερεύνηση της κειμενικής ικανότητας των μαθητών. Εξετάστηκε μόνο η χρήση των κειμενικών δεικτών και τα αποτελέσματα αναφέρονται ενδεικτικά, χωρίς ωστόσο να υποστηρίζουμε ότι είναι αντιπροσωπευτικά των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι μαθητές σε αυτή την κατηγορία, καθώς μια πληρέστερη διερεύνηση της κειμενικής ικανότητας απαιτεί κείμενα μεγαλύτερης έκτασης (πρβλ. Γούτσος 2007).

Στην κατηγορία της ορθογραφίας αναλύθηκαν ξεχωριστά λάθη που αφορούν τις κλιτικές, τις παραγωγικές καταλήξεις και το θέμα των λέξεων. Σε σχέση με τον τονισμό, μελετήθηκε τόσο ο λανθασμένος τονισμός όσο και η χρήση άτονων λέξεων.

Η γραμματική ικανότητα εξετάστηκε με βάση τις ακόλουθες κατηγορίες:

• (1) η μορφολογία του ονόματος σε επίπεδο χρήσης των κατάλληλων μορφημάτων για τη δήλωση του αριθμού, της πτώσης και του γένους, καθώς και της συμφωνίας των συστατικών μέσα σε μία ΟΦ ή ανάμεσα στο υποκείμενο και το κατηγορούμενο
• (2) η μορφολογία του ρήματος, όσον αφορά το πρόσωπο και τον αριθμό, το χρόνο, την όψη και τη φωνή
• (3) η χρήση των άρθρων
• (4) η χρήση των κλιτικών
• (5) η σειρά των όρων
• (6) η χρήση των συμπληρωματικών δεικτών
• (7) η χρήση των δεικτών θα και να.

Επίσης, μελετήθηκαν τα λεξιλογικά λάθη σε σχέση με τη χρήση της σωστής λέξης σε επίπεδο μορφής και σημασίας.

Στη συνέχεια, παρουσιάζονται ενδεικτικά παραδείγματα λαθών ανά κατηγορία^[6]:

Ορθογραφικά λάθη

Κλιτικές καταλήξεις

3: ασχολήται, της εικόνες
352: να τα φωτοτυπίσουμε
376: … κάθετε σπίτι…
450: … αναφέροντε…
1255: … οικιακι (βοηθος), ελεοχρωματιστις, δουλευη
1645: διορθόσο
1670: της πληροφορίες
1211: λάθει

Παραγωγικές καταλήξεις

376: εταιρία, ξενοδοχία
450: διαφάνιες
694: ακρίβια, εγκυκλοπαίδιες
1255: ετερια, ελεοχροματιστις
1273: στοιχία
1194: μαγείρησα
1238: χαλυβουργιο

Λεξικά μορφήματα

1258: βοειθός, ικοδομών
1265: για τη, σηντομοι
1270: δείνει, σημειομα
1273: επισκευθώ,
1275: επιδή, αφτη, ομος
1524: υπογράμιση, φωτωγραφίες
1603: υπαληλος, πληρωφωριες, γιωρτη
1606: προτινω
1613: μεταπτιχιακά, παραλήπσω
1615: υπολογηστη
1645: γιοργός, νικοκοιρα, γιατή, διορθόσο, ενδιαθεροι (=ενδιαφέρει)
932: έλενχο
1670: θα χρεισιμοποιούσα
1464: πολλές
1187: ορθωγραφικά

Τονικά λάθη

Λανθασμένος τονισμός

86: βρεί, προτείνα
169: κλίκ, λεξή, ευκολή, διάφορά
331: Αγίο Δημήτρίο, διαδυκτίο
333: σώστα
1645: λαθός

Άτονες λέξεις

86: αλλα, μπορεσει
169: μηχανικος
331: ακομα, εμπαινα
1623: πατερας, καθαριστηριο
1633: φευγει
1644: συγραφεα, βιογραφια, πρεπει
1645: ορθογραφικο

Γραμματικά λάθη

Άρθρα

Παράλειψη
1273: … να μάθω τα όμορφα καφέ, Æ διαφορετικές γκαλερί….
945: αφορά Ιστορία της Ακρόπολης, εικόνες από Internet, κείμενα σχετικά με Πολυτεχνείο, θα χρησιμοποιούσα Internet για πληροφορίες…
3474: πατάω κλικ στο οικονίδιο που είναι Æ λεξικό

Προσθήκη
1278: καθαρίζει τα σπίτια
1164: μπορούμε να δείξουμε διαφάνειες, βίντεο…ακόμα και τα τραγούδια

Λανθασμένος τύπος
1645: στο βιβλιοθική
916: Να στειλουν e-mail σε όλους του φοιτητες

Κλιτικά

Παράλειψη
3474: θα έψαχνα κάπια σημαντικό για τη ζωή του π.χ. κάπια από τα ποιήματα Æ

Λανθασμένο κλιτικό
1273: να το γράψω σωστά τη λέξη
1615: θα συγκέντρωνα πληροφορίες από το Internet. Θα τα
1645: μου ενδιαθεροι
1605: να μπούμε στη σελίδα που λέει για το Πολυτεχνείο και να το διαβάσουμε στη γιορτή
3: …σωστά τη λέξη και θα το αποθήκευα στο λεξικό
1651: να βάλουμε κάποια κείμενα … και να της διαφοροποιησουμε

Προσθήκη
241: τίποτα γιατη θα το ξαναεμφανιζεται
49: θα πρότεινα να έχουν μια συνεργασία να μην τα κάνουν λάθη
1250: οικοδομος δουλευει με τα σηδερα, τα κοβει τα σηδερα

Ονοματική φράση

Μορφολογία ουσιαστικού
1257: τα συμαντικοτερα πραγμα

Συμφωνία στην ΟΦ
262: *… τις ιστοσελίδες … τις πρέπον και ποιο ενδιαφέρον για την εργασία…
406: * … σε κάποιο ηλεκτρονική εγκυκλοπαίδεια…
70: * … έχει έναν πολιτιστικό οργανισμό σχετικά με την Ακρόπολη…
148: * … αρχαιολογικούς τόπους γι' αυτές…

Συμφωνία Υποκειμένου-Κατηγορουμένου
69: θα καταλάβαινα ότι είναι γραμμένα ορθογραφικά η λέξη
1675: … γιατί αναφέρεται στην Ακρόπολη ως αρχαιολογικός χώρος
1651: να βάλουμε κάποια κείμενα που θα είναι σαφές και εύκολα

Συμφωνία ρήματος-υποκειμένου
789: *… κάνει δεξί κλικ… (αντί για: κάνω…)
*… μπορεί (μπορείς) να ενσωματοσεις εικόνες…
461: *… διορθώνω τη λέξη ή κάνεις (κάνω) κλικ…
1246: *… δεξί κλικ στη μεσι της λεξις και να διαλεξεις την σοστη απαντηση…
1278: *… θα διορθώσει (διορθώσω) για θα γίνει πράσινη…

Χρόνος/ ρηματική όψη

59: θα έψαχνα σε κάποια μηχανή αναζήτησης και αφού βρω τις πληροφορίες θα γράψω…
165: … θα κατέβαζα photo και ορισμένα ποιήματά του αν βρω. Θα τα περιεργαστώ
1258: θα πατούσα πάνω στην λέξη και θα μου βγουν καποίες λεξει
3461: θα μπαιναμε σε μια εγκικλοπαιδα και θα κατεβασο και θα το παρουσιασο
1650: θα αποθηκεύσω (αποθήκευα)
1243: θα πηγένα στο Internet θα έψαχνα… θα μιραστα (= μοίραζα) θα μπίκα

Ρηματικός τύπος

1243: θα τα τηπουσα (= τύπωνα)
3461: εναι (αντί είναι)
2657: είχει (αντί έχει)
1650: θα φτια διαφανειες
3486: είμα (αντί είμαι)
1641: που με ενδιαφέρον (=ενδιαφέρουν)
1189: θα έψαχα (=έψαχνα)

Συμπληρωματικοί δείκτες

Παράλειψη ΣΔ
1221: *… Æ να μαθουν την ιστορία της Ακροπολης…
135: *… θα έκανα ότι είναι συνατον Æ να μην πσρω την εργασία!!

Προσθήκη ΣΔ
208: *… να αν υπάρχει ορθογραφικό λάθος και να το διορθώσω…

Λανθασμένος ΣΔ
714: *… να χρησιμοποιήσουμε το power point όπου να μπορούμε να βάλουμε ήχο…
94: *… θα τα αποθήκευα σε όλους τους υπολογιστές στην τάξη ώστε όλοι να τα δουν και για να καταλάβουν καλύτερα…

Σειρά όρων

289: *… αφορούν ιστορικά βασικά γεγονότα…
414: * … όπως και βίντεο από τη ΕΡΤ3 που θα έπαιρναν…
561: * … καταλληλότερες και πιο φυσικά χρήσιμες
1641: * … μέσω του υπολογιστή θα συνδέσουμε το ηχοσύστημα όπου με ένα CD με επαναστατικά τραγούδια θα έπαιζε…

Προθετικές φράσεις

Πρόθεση που υποκατηγοριοποιείται από το ρήμα

Παράλειψη
1642: *… μιλάει Æ τα αρχαία χρόνια…
548: *… μιλάει Æ πως ήταν η Αμερική…

Λανθασμένη πρόθεση
577: *… αναφέρεται για τον αρχαιολογικό χώρο…
740: *… λέει στον αρχαίο κόσμο…
654: *… αναφέρεται για το ψχώρο της Ακρόπολης…

Προσθήκη
1155: *… η να ψαχα για στην αρχεα Ελλάδα
1641: η εκφώνηση μας ζητάει για την ιστορία

Πρόθεση που υποκατηγοριοποιείται από το ρήμα

Παράλειψη πρόθεσης
1645: *… θα έπσαχνα στο βιβλιοθικι και Æ Internet…
1864: *… η δουλεία της μητερας μου είναι Æ βιοτεχνία…
3474: να μπούμε Internet….. θα έμπαινα Internet

Λανθασμένη πρόθεση
1642: *… να βάλουμε σλαϊντς από προτζέκτορα…
1971: *… αλλάζει υφάσματα απ' τα σαλώνια…
1673: *… θα έψαχνα πληροφορίες απ' το Internet…

Προσθήκη πρόθεσης
1682: *… θα εγραφα έγω από μόνη κάτι στο Word…
1645: θα επσαχνα στο βιβλιοθική και Internet

Σύνδεσμοι

Παράλειψη συνδέσμου
350: *… κάνει ανακαινίσεις Æ αναπαλεωσεις κτιρίων…
397: *… να τη εκτυπώσουμε Æ να τις κολλήσουμε…
1080: *… να βρουμεδιάφορε πληροφορίες και κείμενα σχετικά με την γιορτί στο διαδίκτυο Æ διάφορες φωτογραφίες

Λανθασμένος σύνδεσμος
406: *… διάλεξα αυτή την επιλογή για η καθηγήτρια θέλει…
1199: *… να την γράψω σωστα και να μην είναι κοκκινισμένη…

Προσθήκη συνδέσμου
1083: *… να βρουμε και να μεγενθύνουμε και να εκτυπώσουμε…

Χρήση των δεικτών θα/να

Χρήση θα αντί να
1278: θα διορθώσει για θα γίνει πράσινη
1189: Τι θα μπορούσες να κάνεις: θα το αγνωίσω
1177: να τιν γραχω σωστα ή θα πατησο δεξι κλικ στο ποντικη και βγαζι την λεξι σοστα

Χρήση να αντί θα
722: να πατήσω δεξίκλικ και το Αυτόματο Λεξικό να διορθώσει την ορθογραφία
449: Θα εργαζόμουνα ως εξής: να έμπαινα στο internet και θα έψαχνα

Παράλειψη θα
1245: θα μπήκα στο Google και έπξαχνα πραγματα
384: θα έμπαινα στο Internet και έμπαινα στην σελίδα

Προσθήκη θα
1912: αναφέρεται σε αυτό που θα ήθελε

Παράλειψη να
352: να φτιάξουμε μια παρουσίαση (power point).. και Æ την προβάλουμε
1218: για γράψω την εργασία μου

Λεξιλογικά λάθη

Μορφή
1464: χοματουργηκές επιχειρήσεις
1715: πατάω δεξί κλιπ
1241: θα ετκυποτυσα
1211: ιστιοσελίδες (αντί ιστοσελίδες)
1222: επαληλος
1187: εγκαταστάτης
1619: αρθα

Σημασία
1238: Έτσι θα συγκέντρωνα τα στοιχεία και θα κάλυπτα την εργασία
1247: μετα θα βγαλα με το εκτηποτη το περηερχομενο μου
2657: κατέληξα σε αυτή την ερώτηση (αντί την απάντηση)
35: γιατί λέει (αντί παρουσιάζει) τα σημαντικότερα στιχεία
771: είναι το μόνο site που αναλύει (παρουσιάζει) την αρχαία Ακρόπολη όπως ακριβώς ήταν

Κειμενικοί δείκτες

Λανθασμένος κειμενικός δείκτης
1916: *… θα έμπαινα στο διαδίκτυο θα έμπαινα στο google μετά θα έγραφα το ονομα του Οδυσσέα Ελύτη και επομένως θα εκτύπωνα τα πιο…

Παράλειψη κειμενικού δείκτη
1243: Æ (επίσης) θα μπίκα στο Word…
1670: Æ (επίσης) θα χρεισιμποιηούσα διάφορες ιστοσελίδες…

Αποτελέσματα

Στο ακόλουθο γράφημα παρουσιάζονται τα συνολικά ποσοστά λαθών και για τις τρεις ομάδες που εξετάστηκαν. Συνολικά, οι φυσικοί ομιλητές έκαναν 9.716 λάθη σε σύνολο 63.760 λέξεων, δηλαδή ποσοστό 15%, ενώ οι μη φυσικοί ομιλητές έκαναν 3.195 λάθη σε σύνολο 12.329 λέξεων, δηλαδή ποσοστό 26%. Η διαφορά ανάμεσα στους φυσικούς και τους μη φυσικούς ομιλητές είναι στατιστικά σημαντική (χ²=559,420, p<0,001).

Γράφημα 3: Συνολικά ποσοστά λαθών στους φυσικούς και τους μη φυσικούς ομιλητές

Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα λάθη για τις δύο ομάδες των εφήβων ανά κατηγορία.