Τεχνολογίες της Πληροφορίας και Επικοινωνίας (ΤΠΕ) και διδασκαλία της ελληνικής
Αξιοποίηση των ΤΠΕ στην ελληνική εκπαίδευση
7.4. Περιγραφή των διδασκαλιών
Στην υποενότητα αυτή θα δούμε πώς περιγράφεται η συνήθης διδακτική πρακτική που ακολουθούνταν στα εργαστήρια και η αποτίμηση των προσπαθειών αυτών από τους επιμορφωτές. Καταρχήν διαμορφώνονταν σε συνεργασία επιμορφωτών - επιμορφούμενων τα προς εφαρμογή σενάρια, τα οποία θα εφαρμόζονταν στην τάξη. Αφετηρία ήταν συνήθως κάποια ενότητα του σχολικού εγχειριδίου ή η ύλη σε γενικές γραμμές. Οι εκπαιδευτικοί έχουν εξηγήσει από πριν στους μαθητές και στις μαθήτριές τους τη διαδικασία που πρόκειται να ακολουθήσουν, έτσι ώστε να μην δημιουργηθούν πολλά προβλήματα και να μην χαθεί πολύτιμη ώρα στο εργαστήριο. Έχουν επίσης χωρίσει τα παιδιά σε ομάδες εργασίας και μετά τους μοιράζουν τα φύλλα εργασίας, εξηγώντας τους παράλληλα και τη δουλειά που πρέπει να κάνουν για να φτάσουν στο επιθυμητό αποτέλεσμα. Μόλις οι ομάδες ολοκληρώσουν το έργο τους ανακοινώνουν στη ολομέλεια τα ευρήματά τους, ενώ ταυτόχρονα ακούνε αυτά που και οι άλλες ομάδες έχουν ανακαλύψει. Τέλος, η δουλειά όλων των ομάδων καθώς και η προετοιμασία του εκπαιδευτικού συγκεντρώνονται και αποστέλλονται στο Υπουργείο Παιδείας.
Από κάποιους εκπαιδευτικούς εκφράζεται αμέσως ή εμμέσως και κάποια κριτική ως προς την ποιότητα των διδασκαλιών που επιχειρούνταν.
Ναι, κυρίως ξεκινούσε έτσι σαν ιδέα, σαν μια ιδέα και σαν μια γενική κατεύθυνση ξεκινούσανε μαζί μου, στη συνέχεια νομίζω ότι αξιοποιούσανε κατεξοχήν ή τροφοδοτούνταν κατεξοχήν από τα μαθήματα που είχανε πάρει, δηλαδή από το υλικό που είχανε πάρει ή τουλάχιστον προσπαθούσαν να το κάνουν αυτό και προέκυπτε μια διδακτική πρόταση.
Λοιπόν, μπαίνεις, καταρχήν, κοιτάξαμε το βιβλίο και συγκρατήσαμε κάποια πράγματα του βιβλίου. Κάποιους άξονες που θέτει το βιβλίο ως προς τη διδασκαλία και του θέματος "ειρήνη - πόλεμος", βέβαια λαμβάνοντας υπόψη και το λεξιλόγιο που έχει. Λοιπόν, κάποιες λοιπόν βασικές αρχές ας πούμε στο, στη διαφήμιση σημείωσα κιόλας ότι έγραφε το βιβλίο μέσα για τον κώδικα δεοντολογίας το οποίο το, κάπως, κάνοντας ένα μάθημα νέας τεχνολογίας θα έπρεπε να το λάβει υπόψιν του ή ακόμα και να παρατρέξει στο βιβλίο για να ζητήσει μια κριτική ερώτηση. Κοιτάξαμε το αναλυτικό πρόγραμμα, κοιτάξαμε τους στόχους, κρατήσαμε κι από 'κεί τα βασικά στοιχεία και επιπλέον κοιτάξαμε τι άλλο θα μπορούσαμε να ζητήσουμε από τους μαθητές.
Ναι, όχι θυμάμαι. Ένα πολύ απλό μάθημα γλωσσικής διδασκαλίας στην τρίτη Λυκείου ε με τον επεξεργαστή κειμένου τους ζητήσαμε στο, στην πρώτη ενότητα σχετικά με την πειθώ να δημιουργήσουμε μία αφίσα για την ε διαφημιστική, με ένα κείμενο το οποίο θα προσελκύσει τους συμμαθητές τους και να το συνδυάσουν με μια εικόνα, η οποία επίσης θα θεωρήσουν ότι είναι ελκυστική για τους συμμαθητές τους, για τη βιβλιοθήκη του σχολείου τους…Στόχος ήτανε η παραγωγή λόγου και ήτανε επίσης και γενικά το, το κείμενο δηλαδή, και το να παράγουν πειστικό λόγο, αλλά και να συνδυάσουν το κείμενο με εξωγλωσσικά στοιχεία τα οποία θα βοηθήσουν στο να πείσουνε περισσότερο, είναι το πιο, έτσι, απλό και μάλιστα, αυτό συγκεκριμένα, είχε μεγάλη επιτυχία, γι' αυτό έτσι μου έμεινε, δηλαδή υπήρχε ο ανταγωνισμός, γιατί είπαμε ότι η καλύτερη αφίσα θα τη βάλουμε στη βιβλιοθήκη, υπήρχε έτσι πάρα πολύ ενδιαφέρον, και το αντιμετώπισαν πάρα πολύ καλά τα παιδιά
Οι ιδέες έρχονταν και μέσα από την αναζήτηση στο internet. Δηλαδή πολλές φορές βρίσκαμε κάτι και λέμε "α, αυτό θα'ταν ωραίο να το ζητήσουμε". Τώρα με παράδειγμα αυτό, παραδείγματος χάρη, εκείνο τον καιρό κυκλοφορούσε το κείμενο του Coelio που ευχαριστούσε τον Bush για τον πόλεμο που έκανε και βρήκαμε ευκαιρία και βάλαμε ερώτηση για τη στάση των πνευματικών ανθρώπων στον πόλεμο. Μας ήρθε η ιδέα έτσι. Ή βρήκαμε κάποια προπαγανδιστικά φυλλάδια που ρίχναν ας πούμε οι Αμερικανοί στο Ιράκ και βάλαμε τέτοια ερώτηση η οποία ήταν δύσκολη για δευτέρα Γυμνασίου αλλά μέσα από το διάλογο βγήκε. Λοιπόν, επομένως ξεκινούσαμε με κάποια πράγματα τα οποία θεωρούσαμε ότι θα έπρεπε να είναι οι ειδικοί στόχοι της διδασκαλίας, υπήρχανε οι στόχοι ως προς τη διδακτική προσέγγιση που'χανε σχέση με την αναζήτηση, με τη συνεργατική διδασκαλία που ήταν πάντα δεδομένη και στη συνέχεια ψάχνοντας το υλικό μας μπορεί να προέκυπταν και κάποιο άλλοι στόχοι που θα μπορούσαν να υπηρετηθούν απ' τα παιδιά. Κάποιες άλλες ιδέες. Έτσι γινότανε. Μετά, αυτό το υλικό προσπαθούσαμε να το μοιράσουμε σε ομάδες θεμάτων Μετά χωρίζονταν τα παιδιά σε ομάδες, αν κι εξαρτάται, δύο ή τρία παιδιά σε κάθε ομάδα, κάποιες φορές ίσως να κάναμε κάποια πονηριά ή έχεις μια αδύναμη ομάδα να δίναμε ένα πιο εύκολο φύλλο εργασίας, έτσι ώστε να μην αισθάνεται.. Δεν ήταν ιδιαίτερα παρεμβατικοί οι καθηγητές στα χωρίσματα των ομάδων, ήτανε, τους αφήναμε τους μαθητές να χωρίζονται, όταν υπήρχε κάποιο πρόβλημα βέβαια προσπαθούσαν να το λύσουν, ήταν έτοιμοι χωρισμένοι οι μαθητές σε ομάδες, μπαίναμε στο εργαστήριο κάθονταν τα παιδιά και μετά ξεκινούσε το μάθημα.
Ναι, παραδείγματος χάριν μία ιδέα την οποία είχα εγώ και την υλοποίησε μία φιλόλογος σε σχέση με τη νεοελληνική γλώσσα. Είχε ένα ποίημα του Καβάφη και επεξεργαστήκαμε την ιδέα να γίνει μία μελέτη του Καβάφη, του Ελύτη και του Παλαμά από τους μαθητές. Της είχα δώσει ιστοσελίδες μέσα στις οποίες χωρίσαμε σε ενότητες το βιογραφικό του ποιητή, την εργογραφία του και φωτογραφικό υλικό, επομένως και βάσει αυτών να γίνει μία μελέτη και των τριών ποιητών ακόμη-ακόμη και συγκριτική αν θέλετε, αν μπορούμε να το πούμε αλλά γενικά της ζωής τους, του υπόβαθρου που είχε ο καθένας, των εμπειριών του, των καταβολών τους και τα λοιπά του έργου τους, με τι ασχολήθηκαν και τα λοιπά και του φωτογραφικού υλικού σε σχέση με τη ζωή τους. Μπήκαμε, χωρίσαμε τους μαθητές σε ομάδες, κάθε ομάδα ανέλαβε από μία ενότητα να εξετάσει, μελέτησε τα στοιχεία και στη συνέχεια η καθηγήτρια τους έδωσε φύλλα εργασίας βάσει των οποίων επεξεργάστηκαν αυτά τα στοιχεία και βγάλαμε διάφορα συμπεράσματα σε σχέση με τη ζωή των τριών αυτών ποιητών, τι μπορεί να τους επηρέασε από τη ζωή τους, από τη μόρφωσή τους, απ' τις ενασχολήσεις τους. Η εργογραφία τους, με τι ασχολήθηκαν, τι ενέπνευσε τον καθένα, τι θεματογραφία είχε, ακούσαμε και μελοποιημένα κομμάτια ή απαγγελίες από το Μ.Ν.Ε.Σ. και το φωτογραφικό υλικό, είδαμε τέλος πάντων κάθε ένας τη ζωή τους μέσα από τις φωτογραφίες κτλ., αυτό όλο το υλικό και ό,τι περαιτέρω μπορούσαμε να πούμε σε σχέση με αυτούς τους ποιητές.
Αν θυμάμαι καλά αφιερώσαμε δύο διδακτικές ώρες μείναμε στο εργαστήριο, ήταν Γυμνάσιο και η συνάδελφος, αν θυμάμαι καλά, δίδαξε χρόνους και εγκλίσεις. Δίδαξε θέματα καθαρά μορφολογίας με τομείς τη γλώσσα, χρόνους είχε διδάξει.
Ναι να θυμηθώ τώρα κιόλας απ' όλες τις διδασκαλίες που κάναμε, να θυμηθώ τώρα από τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, δευτέρα Λυκείου, κάναμε Εγγονόπουλο, αφού είχε προηγηθεί νομίζω η ανάγνωση, μια προετοιμασία τέλος πάντων, μια πρώτη στην τάξη από την καθηγήτρια. Έρχονται τα παιδιά στο εργαστήριο και έχουν, έχουνε φύλλα εργασίας και αρχίζουνε. Βρίσκουνε στοιχεία ιστορικά της εποχής, δεν θυμάμαι κιόλας ποιο ήτανε το κείμενο, το ποίημα, τοποθετούνε στην εποχή το ποίημα, βρίσκουνε τα στοιχεία σχετικά με την, με τον ποιητή, βρίσκουνε έργα ζωγραφικής του Εγγονόπουλου κρατούνε κάποιες σημειώσεις.
Σ' ένα πολύ μεγάλο ποσοστό είναι πρόθυμοι να βάλουν τα παιδιά στο εργαστήριο, παρά τις φοβίες που έχουν για το αν θα τα καταφέρουν. Αλλά σε ένα πολύ μικρό ποσοστό είναι πρόθυμοι να σχεδιάσουν οι ίδιοι εκπαιδευτικές δραστηριότητες. Θα έλεγα δηλαδή ότι σε ένα τμήμα 15 ατόμων οι 10 συνάδελφοι τα έβαλαν τα παιδιά στο εργαστήριο, αλλά τα έβαλαν απλά για να δουν στο internetκάποια πράγματα ή να πάνε σε ιστοσελίδες που υπήρχαν κάποια έτοιμα σχέδια διδασκαλίας και να προσπαθήσουν να τα υλοποιήσουν μες την τάξη, να τα κάνουν. Απ' αυτούς δύο ή τρεις μόνον ήταν σε θέση να σχεδιάσουν κάποιες εκπαιδευτικές δραστηριότητες.
Αυτές [οι διδασκαλίες] στέλνονταν στο Υπουργείο, δεν αξιολογούνταν όχι, αξιολογούνταν μόνο από τον επιμορφωτή με μια στοιχειώδη έκθεση. Γινόταν δηλαδή μια προσπάθεια να διατυπωθούν παρατηρήσεις ας το πούμε μια μορφή αξιολόγησης κι στέλνονταν ως αναφορές πλέον στην υπηρεσία ότι έγιναν από το συγκεκριμένο συνάδελφο αυτές οι δραστηριότητες.