Θ. Μαυρόπουλος: Φιλόλογος τεύχος 70

Ν. Π. Ανδριώτη, «Ιστορία της ελληνικής γλώσσας» (τέσσερις μελέτες), έκδ. Ινστιτούτου Νεοελληνικών Σπουδών (Ίδρυμα Μαν. Τριανταφυλλίδη) Α.Π.Θ.

Στο τεύχος 10 (Οκτώβριος 1976) του περιοδικού μας καταγράψαμε με την απέριττη, αλλά περιεκτική, νεκρολογία του Μ. Σετάτου τη συγκίνησή μας για το κλείσιμο του βιολογικού κύκλου του σεμνού, ευγενικού και μαχητικού δασκάλου πολλών από όσους και όσες συμμετέχουν στην ανάπτυξη των δραστηριοτήτων του Συλλόγου μας, του γλωσσολόγου Ν. Π. Ανδριώτη.

Στο πλούσιο έργο του, που συνοψίζεται στην προαναφερόμενη νεκρολογία, έρχεται να προστεθεί τώρα ένα ακόμη έργο, που από άποψη σύνθεσης έχει την ιδιοτυπία του: από τα τέσσερα μέρη του έργου τα δύο πρώτα αποτελούν αναδημοσίευση από συμμετοχή του δασκάλου μας σε ευρύτερο συνθετικό έργο, το τρίτο είναι σύνθεση από σημειώσεις διδασκαλίας του και το τέταρτο έχει ανασυρθεί από τα κατάλοιπά του.

Τα τέσσερα μέρη του έργου συνθέτουν μια στέρεη δομή, που και τη συγκατάθεση του δημιουργού του θα κέρδιζε αναμφισβήτητα και δικαιώνει απόλυτα τον τίτλο του βιβλίου. Έχουμε στα χέρια μας μια ευσύνοπτη, αλλά πληρέστατη, ιστορία της εξέλιξης της ελληνικής γλώσσας, που θα ήταν ευκτέο να εισαχθεί ως διδακτικό εγχειρίδιο στη μέση εκπαίδευση και με ευρύτατη διανομή από την πολιτεία να μπει σε κάθε ελληνικό σπίτι. Είναι ένα έργο εθνικά πολύτιμο: καταγράφει με επιστημοσύνη αδιαμφισβήτητη και με προφανή εκλαϊκευτική διάθεση τα δεδομένα της εξέλιξης της γλώσσας μας με τις διάφορες φάσεις της, την αρχαία ελληνική (με τις επιμέρους διαλέκτους της και με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της), την ελληνιστική (με τους νεοτερισμούς της), τη μεσαιωνική (με χαρακτηριστικά δείγματά της) και τη νεοελληνική (με τα ιδιώματά της, με τις διαλέκτους της, με τα χαρακτηριστικά της κοινής μορφής της, με αναφορές σε θέματα ορθογραφίας και σε γενικότερα γλωσσικά ζητήματα).

Οι παραπάνω συνοπτικές παρατηρήσεις ας αποτελέσουν μια κατάθεση σεβασμού στη μνήμη του μεγάλου δασκάλου· κυρίως όμως ας γίνουν μια μαρτυρία για ένα πολύ χρήσιμο βιβλίο για όσους και όσες με την ιδιότητά μας ως φιλολόγων είμαστε «φύσει και θέσει» θεματοφύλακες της γλώσσας μας.