Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Η λύση του Κοραή στο πρόβλημα της γλώσσας προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από διαφορετικές κατευθύνσεις. Το αίτημα της απλούστευσης της γλώσσας, που ταυτόχρονα σήμαινε και τον εκδημοκρατισμό του Διαφωτισμού, προκάλεσε βίαιες αντιδράσεις από την πλευρά αφενός των αρχαϊστών και αφετέρου των υπερμάχων της παραδοσιακής τάξης πραγμάτων. Οι δύο αυτές ομάδες αλληλοεπικαλύπτονταν περιστασιακά στις επιθέσεις τους κατά του Κοραή, χωρίς όμως να συμπίπτουν στις ιδεολογικές τους θέσεις. Αρχαϊστές, όπως ο Νεόφυτος Δούκας και ο Αθανάσιος Σταγειρίτης, απομακρύνθηκαν από την τροχιά του Διαφωτισμού, λόγω κυρίως των διαφωνιών τους με τον Κοραή στο γλωσσικό ζήτημα. Κατά τις πρώτες δύο δεκαετίες του δέκατου ένατου αιώνα, οι διϊστάμενες απόψεις για το γλωσσικό ζήτημα έγιναν η κυριότερη εστία των ιδεολογικών συγκρούσεων στα ελληνικά πολιτικά πράγματα της προεπαναστατικής περιόδου. Οι συντηρητικοί εχθροί του Κοραή τον κατηγορούσαν ότι νόθευε τις αυθεντικές παραδόσεις της ελληνικής γλώσσας και παιδείας και δοκίμασαν να γελοιοποιήσουν τις γλωσσικές του απόψεις. Η πραγματική αιχμή στη συζήτηση όμως φάνηκε καθαρά, όταν ο Κοραής χαρακτηρίστηκε από τον κυριότερο ιδεολογικό του επικριτή, τον Παναγιώτη Κοδρικά, ως Ιακωβίνος ανατροπέας της παράδοσης και της καθεστηκυίας τάξης καθώς και εχθρός της πραγματικής θρησκείας. Οι θεωρίες του Κοραή συνεπώς κρίνονταν ως επικίνδυνες για το γένος. Στην καταγγελία του μεταξύ άλλων ο Κοδρικάς γράφει:

Αλλά διά της μεταρρυθμίσεως της Κοινής Διαλέκτου αποτείνεται εις γενικήν αναστάτωσιν των καθεστώτων, καθώς από την σειράν των Αυτοσχεδίων του Στοχασμών προφανώς αποδεικνύεται. Πρόκειται άρα περί των κυριωτέρων εθίμων του Γένους μας και όχι απλώς περί δύο ή τριών Γραικοβαρβαρικών λεξειδίων.