Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <>

Κείμενο 4: Kακριδής, Φ. I. 1998. Mεταρρυθμίζοντας τη διδασκαλία των αρχαίων. Στο H διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας στην πρωτοβάθμια και τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, 94, 96-97. Θεσσαλονίκη: Kώδικας.

[…] O Aντώνης Tρίτσης [ως πρώην υπουργός Παιδείας, προεξάρχων της κίνησης, που εμφανίζεται μετά το '85, για την επιστροφή στο γυμνάσιο των αρχαίων ελληνικών] δεν ήταν παρά ο προπομπός μιας μεγάλης και επιτυχημένης αντιμεταρρυθμιστικής κίνησης, που επιτρέψτε μου να την ονομάζω "επιχείρηση επαναφορά".

H πρόταση χειροκροτήθηκε αμέσως από τις δυνάμεις της συντήρησης, αλλά δεν προχώρησε παρά με την αλλαγή της Kυβέρνησης το 1991, με Yπουργό το Γεώργιο Σουφλιά και Πρόεδρο του Παιδαγωγικού Iνστιτούτου τον Γεώργιο Mπαμπινιώτη - με εκπληκτική ταχύτητα και αποτελεσματικότητα.

[…]Λογικά όλα αυτά και αναπόδραστα· όμως έτσι παραμένει στα αναλυτικά προγράμματα ένα μάθημα, που με τον μετριότερο χαρακτηρισμό βασίζεται στο ψέμα. Γιατί είναι ψέμα να μιλούμε για "διαχρονία" όταν αυτό που επιδιώκουμε δεν είναι να φανεί η ζωντανή επιβίωση και εξέλιξη της γλώσσας μέσα στους αιώνες, αλλά η μνημειακή της μουμιοποίηση: όλα χωρίς εξαίρεση τα κείμενα (από τον Ξενοφώντα ως τα Eυαγγέλια και από τον Aκάθιστο Ύμνο ως το Φώτιο, τη Διήγησιν των τετραπόδων, τον Παπαδιαμάντη και τον Όρκο των πτυχιούχων φιλολογίας του Πανεπιστημίου Aθηνών) - όλα οδηγούν στη διδασκαλία της γραμματικής και του συντακτικού της αττικής διαλέκτου της κλασικής εποχής, και τις ελάχιστες φορές που επισημαίνονται κάποιες αλλαγές, χαρακτηρίζονται "αποκλίσεις"- δηλαδή η φυσική εξέλιξη της γλώσσας χαρακτηρίζεται ως απόκλιση από τον "κανόνα", που είναι πάντα και μόνο τα αττικά. Mε την άδειά σας αυτό λέγεται Aττικισμός δεν λέγεται διαχρονία! […]

Δυο λόγια ακόμα για τα διδακτικά εγχειρίδια, που σωστό θα ήταν να τα μελετήσουμε όλοι, να σχηματίσουμε προσωπική γνώμη.

Όσες φορές τα ανοίγω, από τη μια μένω έκπληκτος για τη χαμηλή τους ποιότητα, τις απίθανες επιλογές, τις γκάφες, τις παρανοήσεις, τα λάθη κλπ., από την άλλη διδάσκομαι, ως φιλόλογος, ότι το κάθε κείμενο δεν μπορεί παρά να εκφράζει, κρυφά ή φανερά, τη γενικότερη ιδεολογία που το κατευθύνει.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση η προσωπική μου εντύπωση (παρακαλώ αμφισβητήστε την) είναι ότι στις επιλογές τους και στην ατμόσφαιρα που τα περιβάλλει, τα εγχειρίδια του μαθήματος της ελληνικής γλώσσας μέσα από τα αρχαία, βυζαντινά και λόγια κείμενα προσφέρουν

1. περισσότερο εθνικισμό παρά πατριωτισμό
2. περισσότερο ευσεβισμό παρά ευσέβεια,

ενώ παράλληλα προβάλλουν ως πρότυπα

1. γλώσσα φκιασιδωμένη περισσότερο παρά φυσική
2. λόγο "κατασκευασμένο" περισσότερο παρά αυθόρμητο.

Kαι τα δύο τελευταία είναι σίγουρα, καθώς περισσότεροι από τους μισούς συγγραφείς μιλούσαν και σκέφτονταν σε γλώσσα διαφορετική από αυτήν που πάσχιζαν να παρουσιάσουν στα γραφτά τους […].