Μύθοι του Αισώπου

Συλλογές αισώπειων μύθων από την ύστερη αρχαιότητα και έπειτα είναι οι ακόλουθες:

1. Συλλογή Ι ή Augustana (η πρώτη της μορφή πρέπει να διαμορφώθηκε ανάμεσα στους 1.-4.αι.. Σώζεται όμως σε χφφ από τον 11.αι. και ύστερα, ανάμεσά τους στον Monacensis 564 του 14.αι., τον Parisinus suppl. gr. 690 του 12.αι. και στο αρχαιότερο, και ίσως καλύτερο χφ, τον Pierpont Morgan 397 του πρώτου μισού του 11.αι. Η συλλογή περιλαμβάνει 231 μύθους)
2. Συλλογή Ιa, (είναι προϊόν της ύστερης αρχαιότητας, αν και όλα τα χφφ που την περιλαμβάνουν χρονολογούνται από το 15.αι. και μετά και κατάγονται από ένα βυζαντινό αρχέτυπο με πολλά σφάλματα. Περιλαμβάνει 143 ή 144 μύθους στα καλύτερα χφφ της και άφησε τα ίχνη της τόσο στην Ι όσο και στη ΙΙ, όπως επίσης δέχτηκε επιρροές σε κάποια χφφ της από την πολλή νεότερή της ΙΙΙ)
3. Συλλογή ΙΙ, γνωστή ως Vindobonensis (άγνωστης εποχής, ονομάζεται έτσι από το καλύτερο χφ της, τον κώδικα Vindobonensis hist. gr. 130 του 14.αι.. που περιέχει 130 μύθους, 90 πεζούς και 40 έμμετρους)
4. Συλλογή ΙΙΙ (στην πρώτη της μορφή αποτελέστηκε από 62 μύθους από ένα νεότερο κλάδο της συλλογής ΙΙ + 22 μύθους της συλλογής Ι + 3 τετράστιχα του Ιγνατίου Διακόνου + 2 μύθους του Αφθονίου. Αργότερα προστέθηκαν 38 μύθοι, κυρίως από τη συλλογή Ι. Ανάλογα με τον τρόπο ομαδοποίησης των μύθων έχουμε:
   • α) Συλλογή IIIα (ομαδοποίηση ανάλογα με τις πηγές. Σ' αυτήν προστέθηκαν αργότερα άλλοι 21 μύθοι από διάφορες πηγές, φτάνοντας σε σύνολο τους 148. Αυτή η συλλογή των 148 μύθων ονομάζεται Accursiana, από τον πρώτο της εκδότη, τον Bonus Accursius, και Πλανούδεια, γιατί θεωρήθηκε ότι η παραλλαγή του Βίου του Αισώπου, που προηγείται σε κάποια χφφ της, έγινε από τον Μάξιμο Πλανούδη. Χρονολογικά φαίνεται ότι πρέπει να τοποθετηθεί στην παλαιολόγεια εποχή)
   • β) Συλλογή ΙΙΙβ (με αλφαβητική σειρά)
5. Συλλογή IV ή Paraphrasis Bodleiana (πήρε το όνομά της από τον καλύτερο κώδικά της, τον Bodleianus Auct. F.4.7 του τέλους του 15.αι., περιέχει 149 μύθους, στους οποίους τα επιμύθια έχουν μετατραπεί σε προμύθια).

Η editio princeps του αρχαίου ελληνικού κειμένου, κυρίως της Συλλογής ΙΙΙ, γίνεται στο Μιλάνο το 1479/80 από τον Bonus Accursius. Στα νεοελληνικά έχουμε δύο μεταφράσεις, μία πεζή και μία έμμετρη.

α) Νούκ., Μύθ.

(η πρώτη πεζή δημώδης μετάφραση 150 αισωπικών μύθων από τον Κερκυραίο Ανδρόνικο Νούκιο, η οποία τυπώθηκε στη Βενετία το 1543)

Έκδοση

• Γ.Μ. Παράσογλου, Ανδρόνικος Νούκιος - Γεώργιος Αιτωλός. Αισώπου μύθοι. Οι πρώτες νεοελληνικές μεταφράσεις, Αθήνα 1993

β) Αιτωλ., Μύθ.

(έμμετρη μετάφραση 144 μύθων από τον Γεώργιο Αιτωλό, που έγινε στην Κωνσταντινούπολη)

Α: Ιβήρων 152 (δεύτερο μισό του 16.αι.)

Β: Ιβήρων (του 16.αι., χαμένο σήμερα, καθώς και το αντίγραφο Miller, στο οποίο στηρίχτηκε η έκδοση Legrand)

Γ: Ιεροσολυμιτικός κώδικας 208 της Πατριαρχικής Βιβλιοθήκης (περιέχει 4 μύθους του Αιτωλού, οι οποίοι πρέπει να αντιγράφηκαν στις αρχές του 17.αι., αν και ο κώδικας είναι παλιότερος)

Εκδόσεις

1. Σπ. Λάμπρος, Γεωργίου του Αιτωλού Μύθοι νυν το πρώτον εκδιδόμενοι, ΔΙΕΕΕ 5, 1900, 1-102 (εκδίδει τον κώδικα Ιβήρων 152, που ανακάλυψε ο ίδιος στο Άγιο Όρος το 1880)
2. É. Legrand, Recueil de fables ésopiques mises en vers par George l' Étolien, BGV 8, Paris 1896 (εκδίδει το αντίγραφο Miller του κώδικα Β)
3. *Γ.Μ. Παράσογλου, ό.π. (χρησιμοποιεί στην έκδοσή του και τον κώδικα Γ, την ύπαρξη του οποίου αγνοούσαν τόσο ο Λάμπρος, όσο και ο Legrand)