Albert Debrunner 

O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική 

 

ΙΙΙ. -θο-

§ 174. Ρίζες και ρηματικά θέματα επεκτείνονται πολλαπλά με το -θο-: βρ ί̄ -θειν 'είμαι φορτωμένος' (βέ-βρῑθ-α με επέκταση του -θ- πέρα από τον ενεστώτα) από το βρι-αρός 'δυνατός', φθινύ-θειν 'φθίνω' (§ 171), πλή-θειν 'είμαι γεμάτος' (το -θ- και στο πλῆθος) από το πιμ-πλά-ναι, ἀλήθειν 'αλέθω' ιωνικό-ελληνιστικό αντί για το ἀλεῖν.

Ενώ θα μπορούσαμε εδώ να μιλήσουμε ακόμη για ριζικό καθοριστικό (§ 7), τα -αθο- και -εθο- εξελίχθηκαν περισσότερο σαν επιθήματα:

πελά-θειν 'πλησιάζω' από το πελά-ζειν· ιδίως στους ιστορικούς χρόνους μετ-ε-κί-αθον, ἐέργ-αθον κτλ., τύποι που από παλιά άλλοι γραμματικοί τους ενέτασσαν στον παρατατικό και άλλοι στον αόριστο.

θαλέθειν 'θάλλω' (θάλλειν, θάλος), φαέθειν 'λάμπω' (φάος), φλεγέθειν 'καίω' (φλέγειν 'κατακαίω'). Σίγουρα αοριστικό είναι το σχεθεῖν = σχεῖν.

Αν ή σε ποιο βαθμό το επίθημα -θο- σχετίζεται με τη ρίζα θη- 'καθίζω, τοποθετώ, θέτω, κάνω' είναι εντελώς άγνωστο.

Τελευταία Ενημέρωση: 23 Δεκ 2024, 13:20