Μεταφόρτωση ως PDF Εκτύπωση <^>

Αναλογικοί νεολογισμοί

§ 41. Για τη δημιουργία μεμονωμένων νέων συνθέτων με τη βοήθεια ενός συνθετικού ή του τελικού στοιχείου ενός συνθετικού άλλων συνθέτων δόθηκαν ήδη παραδείγματα: θεόσδοτος (§ 31), πυριήκης (§ 32). Πρόκειται για παραδείγματα στα οποία η μορφή του ενός συνθετικού δεν εναρμονιζόταν με τον συντακτικό του ρόλο μέσα στο σύνθετο. Από αυτό συμπεραίνουμε, όμως, πως υπάρχουν σύνθετα που τα ίδια δεν προέκυψαν από τη συνένωση των λέξεων ενός συντακτικού συμπλέγματος (§ 27), αλλά σχηματίστηκαν αναλογικά με πρότυπό τους ήδη διαμορφωμένα σύνθετα. Αν μπορούσαμε να παρακολουθήσουμε με ακρίβεια την ιστορία της σύνθεσης από την πρώτη της αρχή στα αρχαία ελληνικά, θα είχαμε τη δυνατότητα να ξεχωρίσουμε τελείως τα πρότυπα από τους αναλογικούς σχηματισμούς. Τώρα όμως, καθώς είμαστε υποχρεωμένοι να υποθέσουμε ήδη για την ινδοευρωπαϊκή γλώσσα πλούσια ανάπτυξη της σύνθεσης, σπάνια μπορούμε να αποφασίσουμε με βεβαιότητα: τα επίθετα θεόσδοτος και πυριήκης έχουν σίγουρα σχηματιστεί αναλογικά, αλλά περιπτώσεις όπως οι Διόσκουροι, που σχηματίζονται μπροστά στα μάτια μας κατά τους ιστορικούς χρόνους από συνένωση περισσότερων λέξεων (στον 33ο Ομηρικό Ύμνο στ. 9 απαντά ακόμη ως Διός κούρους μεγάλοιο) αποτελούν ασφαλώς νέες δημιουργίες συνθέτων. Για μεγάλο αριθμό περιπτώσεων όμως δεν διαθέτουμε κάποιο παρόμοιο διακριτικό χαρακτηριστικό: είναι πολύ πιθανό το α΄ συνθετικό των λεγόμενων θεματικών συνθέτων να είχε κάποτε αυτόνομη συντακτική λειτουργία (§ 74)· δεν μπορούμε, όμως, να εξακριβώσουμε αν κάποιο από τα σωζόμενα αρχαιοελληνικά θεματικά σύνθετα ανήκε σε αυτά τα πανάρχαια δείγματα. Κατά συνέπεια, η έρευνα πρέπει να περιοριστεί σχεδόν αποκλειστικά στην επισήμανση και την ταξινόμηση του αποθέματος των συνθέτων και στην παρατήρηση της εξέλιξής τους μέσα στη γλωσσική παράδοση.