Albert Debrunner 

O Σχηματισμός των λέξεων στην Αρχαία Ελληνική 

 

ζ) Οι έννοιες "πρωτογενές, δευτερογενές, μετονοματικό, μεταρηματικό"

§ 11. Ο χωρισμός των επιθημάτων σε πρωτογενή, όσα, δηλαδή, προστίθενται σε μια ρίζα ή σε ένα ρηματικό θέμα, και σε δευτερογενή, που χρησιμοποιούνται ύστερα από ένα ονοματικό θέμα, δεν μπορεί να γίνει, διότι η διάκριση ονόματος και ρήματος στη βάση πολύ συχνά είναι αδύνατη, και επιπλέον η ιστορία των επιθημάτων υπερβαίνει τα όρια ανάμεσα στα δύο είδη παραγωγής. Π.χ. το επίθημα -ιο- χρησιμεύει ήδη από την προελληνική περίοδο ως πρωτογενές και δευτερογενές, χάνει, όμως, σταδιακά την πρωτογενή χρήση (§ 283 υποσημείωση), ενώ το επίθημα -ύνειν μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις πέρασε από τα ονόματα στα ρήματα (§ 227).

§ 12. Διαφορετική είναι η σημασία του όρου "πρωτογενές", όταν χρησιμοποιείται για να δηλώσει την αντίθεση ανάμεσα σε "μετονοματικά" (παραγόμενα από ονόματα) και "μεταρηματικά" (παραγόμενα από ρήματα). Πρωτογενή ρήματα είναι εκείνα που ούτε βασίζονται σε ονόματα ούτε αποτελούν τροποποιητικές προεκτάσεις ρημάτων ("επιτατικά", "θαμιστικά", "βουλητικά"). Για τη μετάθεση της σχετικής σπουδαιότητας προς όφελος των μετονοματικών ρημάτων δες § 175 .

Τελευταία Ενημέρωση: 12 Δεκ 2008, 13:40