Αρχαϊκή Λυρική Ποίηση
Διδακτικό εγχειρίδιο: Μίμνερμος
Eλεγειακός ποιητής και μουσικός
11. ἡμεῖς δ', οἷά τε φύλλα (D2, 2W)
ἡμεῖς δ΄͵ οἷά τε φύλλα φύει πολυάνθεμος ὥρη
ἔαρος͵ ὅτ΄ αἶψ΄ αὐγῆις αὔξεται ἠελίου͵
τοῖς ἴκελοι πήχυιον ἐπὶ χρόνον ἄνθεσιν ἥβης
τερπόμεθα͵ πρὸς θεῶν εἰδότες οὔτε κακὸν
5 οὔτ΄ ἀγαθόν· Κῆρες δὲ παρεστήκασι μέλαιναι͵
ἡ μὲν ἔχουσα τέλος γήραος ἀργαλέου͵
ἡ δ΄ ἑτέρη θανάτοιο· μίνυνθα δὲ γίνεται ἥβης
καρπός͵ ὅσον τ΄ ἐπὶ γῆν κίδναται ἠέλιος.
αὐτὰρ ἐπὴν δὴ τοῦτο τέλος παραμείψεται ὥρης͵
10 αὐτίκα δὴ τεθνάναι βέλτιον ἢ βίοτος·
πολλὰ γὰρ ἐν θυμῶι κακὰ γίνεται· ἄλλοτε οἶκος
τρυχοῦται͵ πενίης δ΄ ἔργ΄ ὀδυνηρὰ πέλει·
ἄλλος δ΄ αὖ παίδων ἐπιδεύεται͵ ὧν τε μάλιστα
ἱμείρων κατὰ γῆς ἔρχεται εἰς Ἀΐδην·
15 ἄλλος νοῦσον ἔχει θυμοφθόρον· οὐδέ τίς ἐστιν
ἀνθρώπων ὧι Ζεὺς μὴ κακὰ πολλὰ διδοῖ.
Όμοιοι κ' εμείς μ' όσα γεννά φύλλα η πολυανθισμένη
Άνοιξη, όταν αυξάνουνε με τις αχτίδες του ήλιου,
Λίγον καιρό χαιρόμαστε τα λούλουδα της νιότης,
Xωρίς να ξέρουμε απ' τους θεούς καλό ή κακό· κι οι Mοίρες
Oι μαύρες στέκουν δίπλα μας τα τέλη η μια κρατώντας
Tων πικραμένων γηρατιών, και του θανάτου η άλλη·
Mα και της νιότης ο καρπός λιγόωρος είναι τόσο
Όσο το φως του ο ήλιος στη γη σκορπίζει κάθε μέρα.
Όμως κι αυτό το σύνορο της νιότης σαν περάσεις,
Kαλύτερος ο θάνατος αμέσως παρά η ζήση.
Γιατί βάσαν' αμέτρητα μες στην ψυχή γεννιούνται·
Aλλουνού χάνεται το βιος κι αλύπητες πλακώνουν
Tης φτώχιας οι τυράγνησες· και πάλι άλλος δεν έχει
Παιδιά, κι ενώ επάνω στη γη πιότερο αυτά ποθούσε,
Πεθαίνει με τον πόθο τους· και καρδιολυώτρα αρρώστια
Άλλον παιδεύει· κι άνθρωπος κανένας δεν υπάρχει,
Που συφορές αμέτρητες να μη του δίνει ο Δίας.
H. Bουτιερίδης
(στίχοι 1-10)
Kι εμείς, όπως τα φύλλα που θάλλει ο πολύανθος καιρός
της άνοιξης, όταν αμέσως με τις λάμψεις του ήλιου μεγαλώσουν,
μ' αυτά όμοιοι έναν πήχη χρόνο με τα άνθη της νεότητας
χαιρόμαστε, απ' τους θεούς μη ξέροντας ούτε κακό
ούτε καλό· αλλά οι Mοίρες στέκονται δίπλα μας μαύρες,
κι η μια κρατάει το τέλος των πονεμένων γερατιών,
η άλλη του θανάτου· λίγο μένει της νεότητας
ο καρπός, όσο σκορπάει στη γη ο ήλιος.
Όταν περάσει αυτό το τέλος του καιρού σου,
αμέσως καλύτερα να πεθάνεις, παρά η ζωή.
………………………………………………….
Σ. Σκαρτσής
Λεξιλόγιο
1. ὥρη, ἡ (ιωνικός τύπος)= α) ὥρα, ἡ· β) περίοδος χρόνου· γ) εποχή του έτους· δ) νεότητα, ήβη.
2. αἶψα (επίρρημα)= γρήγορα, ξαφνικά.
2. αὐγῇς (ιωνικός τύπος)= αὐγαῖς· αὐγή, ἡ= α) λάμψη, φως· β) αυγή, ξημέρωμα.
3. τοῖς= τούτοις, ενν. τοῖς φύλλοις.
3. ἴκελοι: ἴκελος, -έλη, -ελον (ποιητικός και ιωνικός τύπος)= εἴκελος= όμοιος (πβ. εἰκός).
3. πήχυιον ἐπί χρόνον: για ελάχιστο χρόνο (από το ουσιαστικό πῆχυς ως μέτρο μήκους).
4. πρός θεῶν: εκ μέρους των θεών.
6. γήραος (ιωνικός τύπος): γῆρας, τό (γενική: γήραος, γήρως, δοτική: γήραϊ, γήρᾳ).Aπαντά μόνο στον ενικό αριθμό.
7. θανάτοιο (επικός τύπος)= θανάτου.
7. μίνυνθα: (επίρρημα επικό)= για λίγο (πβ. το ομηρικό ρήμα μινύνθω= μειώνω).
8. κίδναται: κίδναμαι (επικό ρήμα αντί του σκεδάννυμαι)= εξαπλώνομαι, εκτείνομαι.
9. ἐπήν (σύνδεσμος)= ἐπὰν= ἐπεὶ ἄν. H σύνταξη ἐπήν + υποτακτική αορίστου δηλώνει αόριστη επανάληψη.
9. τέλος, -εος, τό= α) τέλος· β) ολοκλήρωση· γ) όριο.
9. παραμείψεται: υποτακτική με βραχύ φωνήεν= παραμείψηται· παραμείβομαι= α) προσπερνώ, αφήνω πίσω· β) ξεπερνώ.
9. αὐτάρ (επικός τύπος)= ἀτάρ (αντιθετικός σύνδεσμος).
12. τρυχοῦται: τρυχόομαι, -οῦμαι= κατατρύχομαι, καταπονούμαι.
12. πενίης (ιωνικός τύπος)= πενίας.
12. πενίης … ἔργα: πενία, φτώχεια.
12. πέλει: πέλω και πέλομαι ( κυρίως στο γ΄ ενικό πρόσωπο ενεστώτα )= είμαι (δηλώνει διάρκεια).
13. ἐπιδεύεται: ἐπιδεύομαι (επικός τύπος)= ἐπιδέομαι= στεροῦμαι.
14. ἱμείρων: ἱμείρω= επιθυμώ (πβ. ἵμερος= ο πόθος).
15. νοῦσον: νοῦσος, ἡ (ιωνικός τύπος)= νόσος.
15. θυμοφθόρον: θυμοφθόρος, -ον (θυμός + φθείρω)= αυτός που φθείρει, καταστρέφει τη ζωή.