«Μυτιλήνη», «Λέσβος». Πολλές είναι οι φορές που οι δύο ονομασίες ταυτίζονται. Συχνά, το όνομα της πρωτεύουσας του νησιού της Λέσβου χρησιμοποιείται για να αντικαταστήσει την ονομασία ολόκληρου του νησιού. Ωστόσο, η ταύτιση αυτή των ονομάτων δεν οδηγεί σε ταύτιση του ιδιαίτερου χαρακτήρα της αστικής πρωτεύουσας του νησιού με τα χωριά και το λεσβιακό φυσικό τοπίο.
Το γεγονός αυτό επιβεβαιώνει η εξέταση της πλούσιας λογοτεχνικής παραγωγής που αφορά το νησί και την πόλη της Μυτιλήνης. Πανάρχαιη είναι η λογοτεχνική κληρονομιά του νησιού. Ξεκινά από τη Σαπφώ και φτάνει μέχρι την πιο σύγχρονη ποιητική και πεζογραφική παραγωγή των σημαντικότερων νεοελλήνων συγγραφέων. Σε όλη αυτή τη μακραίωνη λογοτεχνική διαδρομή, αφορμή για μυθοπλασία έδωσε όχι μόνο η λεσβιακή φύση αλλά και το αστικό περιβάλλον της Μυτιλήνης. Η πόλη με όλες της τις αντιθέσεις, τις πλούσιες συνοικίες με τα περίτεχνα διακοσμημένα αρχοντικά αλλά και τη λαϊκή προσφυγική συνοικία της Επάνω Σκάλας, αποτυπώνεται στα έργα των πιο σπουδαίων εκπροσώπων των ελληνικών γραμμάτων και της τέχνης. Και αν η πόλη έχει αναπόφευκτα στο πέρασμα των χρόνων αλλάξει, δεν έχει χάσει, όπως θα διαπιστώσουμε από τα έργα που περιλαμβάνονται σε αυτήν την ενότητα, τη μοναδική φυσιογνωμία της. Επάλληλα στρώματα πολιτισμού εναρμονισμένα με τη σύγχρονη αστική πραγματικότητα… Η λογοτεχνική περιδιάβαση θα αποκαλύψει την ειρηνική αυτή συνύπαρξη.