Ξύλα για τα κάλαντα

Στο σπίτι μας, ο σκύλος είναι λυμένος, ο σοφράς στρωμένος, στη μέση του δωματίου. Το τζάκι σπιθίζει και τσιρίζει κάθε τόσο καθώς καίγονταν τα χοντρά κούτσουρα. Η γλυκιά ζέστη απλώνεται σ’ όλο το δωμάτιο και οι φλόγες καθώς χοροπηδούν φωτίζουν τα πρόσωπα και τα αντικείμενα. Πάνω από το τζάκι η λάμπα πετρελαίου καίει, με το λαμπογιάλι καθαρό πλυμένο, δίπλα της ένα κουτί σπίρτα, ένα τετράδιο με σημειώσεις, φάκελοι, γράμματα από τον Καναδά και κάρτες Χριστουγεννιάτικες, τα καρούλια ένα μαύρο και ένα άσπρο και στον τοίχο κρεμασμένη πάνω σε καρφί μια πάνινη κατασκευή σε σχήμα καρδιάς, (τόρμπετο), που είχε πάνω της καρφωμένες βελόνες, καρφίτσες, παραμάνες, μπαμπούσκες, (χονδρές βελόνες)… Στον τοίχο κρεμασμένες φωτογραφίες με τα καλοντυμένα ξαδέρφια μας στον Καναδά, τον Τζότζη, τον Κόλε, την Τέτα Σόφκα, τον Τάμη, τη Λέφα την Τέτα Βαγγελια, τον πανύψηλο τον θείο Νικόλα, Κόλε Κραπεσάνετσο, και από την Αυστραλία τη φωτογραφία της Τέτα Γκούλας που βγάλανε στο γάμο του ξαδέρφου, του Σπύρο του Τσαπάρη και όπου είναι όλο το σόι της νύφης και του γαμπρού εκεί: Οι Τσαπαρόφτσηδες, οι Στρουμόφτσηδες, Πισιρόφτσηδες, Γκούλινι, του Γκόκα, του Τόφαν, όλοι τους με πρόσωπα άσπρα, φουσκωμένα, χορτάτα, χωρίς ρυτίδες, με χείλη βαμμένα οι γυναίκες, με κοντά μανίκια, με κορδέλες στο κεφάλι, γυμνά τα κεφάλια τους, χωρίς μαντήλες και τσεμπέρια, σαν τις δικές μας, με κοντά φουστάνια να φαίνονται γυμνά τα χονδρά πόδια τους, δεν είχαν κάλτσες μάλλινες σαν τις δικές μας, με κοντά μανίκια να φαίνονται τα άσπρα χονδρά μπράτσα τους, δεν είχαν μαύρες κιουρντίες, σαγγείες πράσινες, αντερίες κόκκινες και πουκαμίσες άσπρες σαν τις δικές μας γυναίκες με κάτι ρούχα κολλητά στο σώμα που γυαλίζανε και αφήνανε να φαίνονται φουσκωτά στήθια, φουσκωτές κοιλιές και κολομέρια, ενώ στις δικές μας γυναίκες, με τα χωριάτικα ρούχα, τίποτα από όλα αυτά δε φαινότανε…

Οι άντρες με τα χονδρά κουρεμένα κεφάλια, γύρω γύρω από τα αυτιά, με φαλάκρες που γυαλίζουνε οι περισσότερες, με κάτι κορδέλες να κρέμονται από το λαιμό τους κατά κάτω, πάνω από το άσπρο πουκάμισο και τη χονδρή κοιλιά, με κάτι πανταλόνια που είχανε γωνίες κατά κάτω, ενώ οι άντρες που μείναν στο χωριό ήσαν αδύνατοι, αξύριστοι, ρυτιδιασμένοι, προσωποσκασμένοι, ακούρευτοι πάντα, πλην Πάσχα, Χριστούγεννα.

Ιωάννου Δημήτρης, Ξύλα για τα κάλαντα, Κολέντα, μπάμπω, κολέντα, Καστανιώτης, Φλώρινα 1989, σ. 24-25