Εις ένα ωραίον τρίστρατον. —Ο Διογένης.

Μετά τόσην ήδη περιοδείαν και τόσας συγκινήσεις, ας αναπαυθώμεν εις το Τρίστρατον της Αγίας Φωτεινής. Είναι η μεγαλυτέρα αρτηρία της πόλεως αυτή η μικρά λωρίδα. Το πέρασμα, οπόθεν, τρυγόνες και περιστεραί, διέρχονται αι γυναίκες, και οπόθεν κατά Κυριακήν, μετά την λειτουργίαν, οι Σμυρναίοι τριών συνοικιών κατέρχονται εις την θάλασσαν κάτω, εις το quais, εις την αγοράν να είπωμεν, να καθίσουν εις τα καφενεία, να συνεννοηθούν δια τας υποθέσεις των, να κλείσουν τα βιβλία της περασμένης εβδομάδος και ν’ ανοίξουν τα της νέας. Πολυσύχναστον αυτό το μικρόν τρίστρατον και πολύ καθαρόν. Εις την πολλαχώς τεθλασμένην αυτήν γραμμήν, άνω και κάτω, μέσα εις τον ελληνικότατον Φραγκομαχαλάν, τον μη έχοντα άλλην ιδιαιτέραν εμπορικήν αξίαν, ή μόνον ότι τα πράγματα του Τσαρσίου αγοράζεις υπερτιμημένα εις το διπλούν, συγκεντρούται όλον το εμπόριον της πολυτελείας και των συρμών. Καθίσαμεν εις το μικρόν και ευτελές εκείνο παγοπωλείον, όπερ όμως πωλεί τα δροσερότερα παγωτά, από φυσικόν πάγον από χιόνι του βουνού πάλλευκον, τα καθαρότερα παγωμένα ποτά. Κατέναντι ο «Διογένης» με τον πάνοπλον ανατολίτην φρουρόν του εις την είσοδον. Ουχί ο ρακένδυτος φιλόσοφος της αρχαιότητος, αλλ’ έτερος πλούσιος και επιδεικτικότατος ως κανένας Γοργίας. Είναι ο Διογένης της Σμύρνης μέγα εμπορικόν κατάστημα ή μάλλον παγκατάστημα, απέραντον και δίπατον. Εντός των ευρυχώρων τμημάτων του περικλείεται ολόκληρος η οδός Ερμού των Αθηνών. Αυτός είναι ο Διογένης, όπου χωρίς φανόν δύνασαι να συναντήσεις ουχί μίαν γυναίκα αλλά πολλάς. Είναι ούτως ειπείν η βιτρίνα η παμμεγίστη, εν η εκτίθεται όλος ο πλούτος και η γοητεία της Ανατολής, περιβεβλημένα την τέχνην την απαράμιλλον της Δύσεως. Η Ανατολή είναι προορισμένη πάντοτε να χορηγεί την πρώτην ύλην εις την Δύσιν. Και μήπως μίαν φοράν δεν εχορήγησεν εις τον κόσμον και το πρώτον ανδρόγυνον;

Αλέξανδρος Μωραϊτίδης, Με του Βορηά τα κύματα, ταξείδια-περιγραφαί-εντυπώσεις, Εν Αθήναις, Βιβλιοπωλείον Ιωάννου Ν. Σιδέρη 1922, σ. 61-64.