Ψηφίδες για την ελληνική γλώσσα

▲▲

Το έβδομο ρούχο

(απόσπασμα)

Όταν πέθανε ο πατέρας του στη Ματαράγκα, ο Γιάννης -αποδώ- ήτονε νιόπαντρος και είκοσι εφτά χρονώ. Θα τα πω όπως μου τα 'πε η βάβω, που της τα 'πε η γυναίκα του, η Χάιδω, που της τα 'πε ο Αντώνης της Λάμπραινας. Η Χάιδω ήτονε είκοσι ενός. Του γέννησε δυο παιδιά, τον Θόδωρο και τον Γιώργη. Και μια τσούπρα, τη Βασιλική. Ήσυχα περνάγανε κι οι Τούρκοι πια είχανε φύγει απ' τα μέρη μας το 1881. Δούλευε ο Γιάννης στα χωράφια, στα ζωντανά, μαζί με τα παιδιά του. Το 'χε καημό που πέρασε έτσι ήσυχα χρόνια. Μικρός ήθελε να πάει να πολεμήσει αλλά ο πατέρας του δεν τον άφησε. Εκείνη τη χρονιά, το 1904, περάσανε απ' το χωριό κάτι παλικάρια με μαύρες στολές. Πηγαίνανε για Μακεδονία. Θα μπαίνανε κρυφά να πολεμήσουν τους κομιτατζήδες. Ο αρχηγός τους, ο καπετάν Μίκης Ζέζας, γύρευε ντόπιους για οδηγούς. Θα μπαίνανε από μονοπάτια στη Μακεδονία, γιατί οι Τούρκοι που την κρατάγανε δεν αφήνανε Ρωμιούς να μπούνε. Και μάλιστα με στολές. Ο Γιάννης το μόνο που γύρεψε απ' τον καπετάν-Ζέζα ήτονε να φορέσει τη στολή. Αυτήν εδώ, με τη μαύρη φουστανέλα και το πανωκόρμι στολισμένο με χρυσά κουμπιά και σταυρό. Ο Γιάννης θα τους οδήγαγε έξω απ' τα μέρη μας, να τραβήξουνε για Καστοριά. Όμως, δεν ήτονε της μοίρας του να ανδραγαθήσει. Κι ας ήτονε μόνο πενήντα τριώ χρονώ. Καθώς ανέβαινε ένα μονοπάτι στο βουνό, ένιωσε ένα σφίξιμο στο στήθος. Η ανάσα του δύσκολα έβγαινε κι ο πόνος στο στήθος αβάσταχτος. Κάτω από ένα πεύκο ξεψύχησε. Από «στηθάγχη», είπε ο καπετάν-Ζέζας. Τον καπετάν-Ζέζα, άλλοι τον ξέρανε σαν Παύλο Μελά. Ο Γιάννης άφησε παραγγελία πριν πεθάνει -στον Αντώνη της Λάμπραινας, που ήτονε κι αυτός οδηγός- στο φλάμπουρό του να βάζουν τη μαύρη του στολή. Ο Αντώνης της Λάμπραινας τον έκοψε στον ώμο και τον έφερε νεκρό στη Χάιδω και της έδωσε και την τελευταία του επιθυμία…