Ετεοκρητική

Η παλιά, άγνωστη γλώσσα (ή και γλώσσες) που καταγράφουν οι πινακίδες της γραμμικής Α, αλλά και της κρητικής ιερογλυφικής, φαίνεται ότι συνέχισε να μιλιέται σε κάποιες περιοχές της Κρήτης πολλούς αιώνες μετά το τέλος του μινωικού πολιτισμού και τη γενίκευση της χρήσης της ελληνικής γλώσσας στο νησί.

Στα τέλη του 19ου αιώνα και αργότερα στις αρχές του 20ού βρέθηκε στις αρχαίες κρητικές πόλεις Πραισό   (στην ανατολική Κρήτη  ) και Δρήρο (σημερινή Νεάπολη στην κεντρική Κρήτη) ένας μικρός αριθμός επιγραφών πάνω σε πέτρα (βλ. εικ. 29). Οι επιγραφές αυτές χρονολογούνται στο διάστημα 650-200 π.Χ., είναι γραμμένες με ελληνικό αλφάβητο,  , αλλά η γλώσσα τους δεν είναι ελληνική. Είναι πολύ πιθανόν ότι στις επιγραφές σώζεται η χαμένη αρχαία γλώσσα των Μινωιτών, ή μία από τις χαμένες γλώσσες των Μινωιτών.

Εικ. 29. Ετεοκρητική επιγραφή του 6ου αι. π.Χ.

Άλλωστε το δέκατο ένατο τραγούδι της Οδύσσειας (η δέκατη ένατη ραψωδία,  ) μιλάει για τους πολλούς λαούς και τις πολλές γλώσσες που υπήρχαν στην Κρήτη και ανάμεσα σε αυτούς αναφέρει τους «βέρους», πραγματικούς Κρητικούς (Ετεόκρητες· ἐτεός σημαίνει 'αληθινός, πραγματικός'). Οι επιγραφές αυτές πιθανότατα συνδέονται με αυτούς τους Ετεόκρητες και γι' αυτό ονομάζονται ετεοκρητικές.

Εικ. 9: Χάρτης της Ανατολικής Κρήτης.

Η Πραισός και Δρήρος σημειώνονται σε κύκλο.