Το πνεύμα του τόνου

Κιβωτός θεάτρου

ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ

Το «Εθνικό Θέατρο» είναι, ύστερα από μια ιστορία τόσων ετών (το 2002 γιόρτασε τα εβδομήντα χρόνια του), μια κιβωτός του ελληνικού θεάτρου. Σκηνοθετικές σχολές, υποκριτικές ποικιλίες, σκηνογραφικό και ενδυματολογικό πανόραμα, μουσικό καλειδοσκόπιο (πότε, π.χ., θα γίνει μια ανθολογία των μουσικών που γράφτηκαν για παραστάσεις του από τον Βάρβογλη και τον Αντίοχο Ευαγγελάτο, τον Ριάδη, τον Παλλάντιο, τον Καζάσογλου, τον Παπαϊωάννου έως τον Βασιλειάδη, τον Αδάμη, τον Αντωνίου, τον Χατζιδάκι, τον Θεοδωράκη κ.λπ.), χορογραφική παλέτα.

Αυτήν τη στιγμή, χάρη στη συστηματική δουλειά της Ρένας Γεωργιάδου, το γούστο του Μεντζικώφ, έχουμε στην Εθνική Πινακοθήκη ένα εξαίσιο εικαστικό, θεατρολογικό και, εντέλει, πολιτισμικό ντοκουμέντο. Μια ανθολογία του ενδυματολογικού πλούτου των παραστάσεων του «Εθνικού». Το πρόγραμμα της έκθεσης είναι ένα εκδοτικό κατόρθωμα και απεικονίζει και το σκεπτικό της έκθεσης και τη μεγάλη τραγωδία της έλλειψης μουσειακής αντίληψης των παλαιότερων διευθύνσεων του «Εθνικού». Δεν διασώζεται κανένα κουστούμι πριν από τον πόλεμο. Πέντε ή έξι είναι μέχρι το 1950 στον κατάλογο. Συστηματική συντήρηση διαπιστώνεται μετά το 1951. Επειδή ένας κατάλογος είναι εργαλείο, καλό θα ήταν να μην έχει λάθη. Τουλάχιστον να απαλειφθούν τα καραμπινάτα. Στην 9 σελίδα ο Ιωάννης Γριπάρης φέρεται ως ηθοποιός να φορά κουστούμι στρατιώτη στις «Ικέτιδες» του 1964, που ήταν μεταφραστής. Στη σελίδα 43 ο Αγαμέμνων του Αισχύλου προσγράφεται στον Ευριπίδη και στη σελίδα 64 οι «Θεσμοφοριάζουσες» χαρίζονται κι αυτές στον Ευριπίδη. Ο μεταφραστής Γιάννης Οικονομίδης - Κεντ, έτσι υπέγραφε τις σαιξπηρικές του μεταφράσεις κι όχι απλώς Ιωάννης Οικονομίδης.

Δεν είναι γκρίνια και σχολαστικισμός οι παρατηρήσεις. Είναι τόσο έξοχο το σύνολο, ώστε η ελάχιστη μουντζούρα το χαλάει.