Ο κόσμος μας είναι εξαιρετικά πλούσιος και ταυτόχρονα φτωχός, κάνει πολύ σπουδαία πράγματα και ταυτόχρονα πολύ ασήμαντα, μετράει την εικόνα και όχι την ουσία. Ταυτίζει το δίκαιο και την ηθική με τους νόμους και τους κανόνες, τη γνώση με τις πληροφορίες και την αγωγή με την ψυχαναλυτική ικανότητα! Αρνηθήκαμε το πρόσωπο και τη σχέση κι επιλέξαμε τα αντικείμενα και τον αυτοεγκλωβισμό. Η αγωγή μας καθορίζεται από μία απρόσωπη γνώση και ατομική ηθική. Χάθηκε η έμπνευση και η έκπληξη. Συμβαίνει μία πνευματική κλωνοποίηση, που καταργεί τη μοναδικότητα του προσώπου.

Για να γίνει η ανατροπή και να βασιλέψει η ζωή, είναι απαραίτητη η αποκατάσταση της σχέσης με το πρόσωπο: Τον Χριστόν, τον εαυτό μας και τον αδελφό.

Πριν και πέρα από κάθε γνώση και σύστημα απαιτείται η εύρεση του προσώπου και η αίσθηση της ζωής - καρπός μετανοίας. Δε διδάσκεις τότε, δε συμβουλεύεις ούτε ελέγχεις για να καλύψεις την ενοχή της έλλειψης, αλλά παραδίδεις τα πάντα και παραδίδεσαι στον υπέρ ημών Αποθανόντα. Ο άλλος δε σώζεται με τις διδαχές μας, σώζεται με την ελπίδα που μεταδίδουμε κι έτσι, παίρνει κουράγιο να κάνει αρχή. Αλλά ποια ελπίδα, όταν ο Χριστός μέσα μας έγινε θεωρία κι απλή ανάμνηση; Ζητούμε την ελπίδα ότι ο Χριστός είναι προσιτός και για τον έσχατο αμαρτωλό. Αν μεταδίδεις κάτι τέτοιο δε χρειάζονται λόγια.

Θα αναφέρουμε το παράδειγμα του αββά Νισθερώ, που στην τετράγωνη ηθική μας ηχεί σκανδαλιστικά, αλλά το πνεύμα του Θεού πάντα σκανδάλιζε τους δυνατούς και υγιείς: "Ο αββάς είχε φτάσει σε τέτοιο ύψος αρετής, ώστε κάποτε είδε τη δόξα του Θεού. Μετά απ' αυτή την εμπειρία τήρησε απαράβατα την ακόλουθη αγωγή με τους αδελφούς που συνοικούσε: Ποτέ δε τους διέταξε, δεν τους είπε αυτό ή εκείνο πρέπει να κάνετε, ποτέ δεν τους έδωσε εντολή ούτε απάντησε σε ερώτησή τους. Τους άφηνε να κάνουν ό,τι θέλουν, χωρίς να μεριμνά γι' αυτούς. Κακό να διέπρατταν, δε μεριμνούσε και δεν είχε την αίσθηση ότι ο ίδιος φταίει ή ότι αυτός τους οδηγεί στο κακό".

Αρκετά προκλητικό για όσους νομίζουν ότι μπορούν να κάνουν ό,τι δεν μπορεί ο Θεός. Ποτέ δεν επεμβαίνει ούτε αντιλέγει ο Θεός, όταν ξέρει ότι θα κάνουμε αυτό που θέλουμε. Σκανδαλισμένοι αδελφοί από τη στάση του Νισθερώ επισκέφτηκαν τον αββά Ποιμένα και τον ρώτησαν: "Πώς ήταν δυνατό ο αββάς Νισθερώ να μη συμβουλεύει τους μαθητές του και μάλιστα αυτόν που συνεχώς αμάρτανε;". Απαντά ο ποιμήν: "Εάν εγώ είχα έναν τέτοιον άνθρωπο, όχι μόνο δε θα το συμβούλευα αλλά και το προσκέφαλο θα του έβαζα, για να κοιμάται πιο αναπαυτικά και να κάνει την αμαρτία!". Γνώριζε ο αββάς ότι τίποτα καλό δε γίνεται με τη βία και μόνο η μη απόρριψη μπορεί να ενεργοποιήσει το φιλότιμο του αμαρτάνοντος. Όταν ρωτήθηκε στη συνέχεια ο ποιμήν: "Εάν σε ρωτούσε ο Θεός, γιατί δεν τον ήλεγξες, αφού τον είδες να αμαρτάνει, τι απάντηση θα έδινες;". Απαντά ο αββάς: "Γιατί με ελέγχεις Θεέ μου; Ξεχνάς ότι μου είπες να βγάλω πρώτα το δοκάρι από το μάτι μου και μετά την αγκίδα από το μάτι του αδελφού μου; Πώς να τον διδάξω, όταν κι εγώ ο ίδιος είμαι αμαρτωλός;".

Έχουμε ανάγκη μετανοίας και παραδείγματος. Δεν μπορείς να δώσεις σωτήρια αγωγή στον άλλον, αν δε βλέπεις στο πρόσωπό του την εικόνα του Θεού, αν δε βλέπεις τη δική σου αμαρτία και όχι τη δική του. Η αγωγή είναι αντανάκλαση της σχέσης μας με το μοναδικό κι αιώνιο ΠΡΟΣΩΠΟ!