4. Τι άλλο περιλαμβάνει η παραγωγικότητα;
Οι κανόνες της γραμματικής μπορούν να μπουν σε εφαρμογή άπειρες φορές
Είδα ένα σπίτι.
Είδα ένα ωραίο σπίτι.
Είδα ένα ωραίο, κόκκινο σπίτι.
Είδα ένα ωραίο, κόκκινο, διώροφο σπίτι.
Είδα ένα ωραίο, κόκκινο, διώροφο, ψηλοτάβανο σπίτι.
Είδα ένα ωραίο, κόκκινο, διώροφο, ψηλοτάβανο, ακριβό σπίτι.
Αυτό που βλέπουμε στα παραπάνω παραδείγματα είναι ότι ο κανόνας που επιτρέπει τον προσδιορισμό ουσιαστικών από επίθετα μπορεί να εφαρμοστεί όσες φορές θέλει ο ομιλητής – εφόσον εφαρμόζεται σωστά. Εκείνο που δεν επιτρέπεται είναι η παραβίαση των σχετικών κανόνων, π.χ. της συμφωνίας κατά γένος ή αριθμό: *Είδα ένα κόκκινη σπίτι.
*Είδα ένα διώροφα σπίτι.
Παρόμοια, ο κανόνας που επιτρέπει την παρατακτική σύνδεση των προτάσεων μπορεί να εφαρμόζεται ξανά και ξανά («επαναληπτικά» ή «περιοδικά»): - Είδα ένα ωραίο σπίτι και αγόρασα μια εφημερίδα.
- Είδα ένα ωραίο σπίτι και αγόρασα μια εφημερίδα και τηλεφώνησα στη Μαρία.
- Είδα ένα ωραίο σπίτι και αγόρασα μια εφημερίδα και τηλεφώνησα στη Μαρία και πήγαμε μια βόλτα.
- Είδα ένα ωραίο σπίτι και αγόρασα μια εφημερίδα και τηλεφώνησα στη Μαρία και πήγαμε μια βόλτα και συναντήσαμε την Κατερίνα.
- Είδα ένα ωραίο σπίτι και αγόρασα μια εφημερίδα και τηλεφώνησα στη Μαρία και πήγαμε μια βόλτα και συναντήσαμε την Κατερίνα και αποφασίσαμε να ξαναβρεθούμε και...
Παρόμοια, και με την υποτακτική σύνδεση προτάσεων, π.χ.:
- Η Μαρία είπε ότι είδε ένα ωραίο σπίτι.
- Ο Γιάννης άκουσε ότι η Μαρία είπε ότι είδε ένα ωραίο σπίτι.
- Είπες ότι διάβασες ότι ο Γιάννης άκουσε ότι η Μαρία είπε ότι είδε ένα ωραίο σπίτι.
- Θυμάμαι που είπες ότι διάβασες ότι ο Γιάννης άκουσε ότι η Μαρία είπε ότι είδε ένα ωραίο σπίτι.
Όπως βλέπουμε πολύ σύντομα εδώ, οι κανόνες της σύνταξης (και γενικά της γραμματικής) μπορούν να εφαρμόζονται απεριόριστα (ξανά και ξανά) στην ίδια πρόταση