4. Συνδυασμός των προθέσεων με την κατάλληλη πτώση, ή αλλιώς: η σύνταξη των προθέσεων
(α) Οι προθέσεις με ονομαστική
Η ονομαστική είναι μια πτώση που σπάνια επιλέγουμε μετά από πρόθεση. Μπορούμε, ωστόσο, να συναντήσουμε με ονομαστική τις προθέσεις αντί, από, για, (π.χ. η Ασία αντί η Ευρώπη, από δήμαρχος κλητήρας, δεν φαίνεται για δικηγόρος) αλλά και τις προθέσεις συν, πλην, μείον, επί, διά τις συναντούμε με ονομαστική όταν κάνουμε αριθμητικές πράξεις (π.χ. πέντε συν δυο, πέντε πλην δύο).
(β) Οι προθέσεις με γενική
Οι προθέσεις που συντάσσονται με γενική είναι οι: άνευ, υπέρ, εναντίον, αντί, εκτός, εντός, πλην, μέσω, εξαιτίας / λόγω, από, κατά, μετά, ως.
(γ) Οι προθέσεις με αιτιατική
Οι προθέσεις που συντάσσονται με αιτιατική είναι οι: από, με, σε, για, ανά, παρά, ίσαμε, πριν, σαν, ως, μέχρι, χωρίς / δίχως, προς, μετά, κατά.
Στον ακόλουθο Πίνακα βλέπουμε συνοπτικά τους επιτρεπτούς συνδυασμούς προθέσεων και πτώσεων:
αιτιατική και
ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΩΝ ΠΡΟΘΕΣΕΩΝ |
Προθέσεις με ονομαστική | Προθέσεις με αιτιατική | Προθέσεις με γενική | Προθέσεις με αιτιατική και γενική |
αντί από για συν πλην μείον επί διά | με σε για ανά παρά ίσαμε πριν σαν ως μέχρι χωρίς / δίχως | άνευ υπέρ εναντίον μεταξύ αντί εκτός εντός πλην μέσω ενώπιον | από μετά κατά προς ως (με γενική σε στερεότυπες εκφράσεις) |
Γενική