3. Πώς δημιουργείται μια περίληψη;
Τρεις είναι οι βασικές στρατηγικές δημιουργίας μιας περίληψης, πύκνωσης δηλαδή ενός κειμένου, όπως φαίνεται στο παρακάτω σχήμα:
ΑΠΑΛΟΙΦΗ ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ ΑΝΑΔΙΑΤΥΠΩΣΗ
ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ Με την απαλοιφή παραλείπουμε λιγότερο ή περισσότερο σημαντικές πληροφορίες:
π.χ. ένα λιμάνι με την καθημερινή του κίνηση και φασαρία ® ένα λιμάνι (οι πληροφορίες που παραλείπονται είναι ανακτήσιμες, γιατί κάθε λιμάνι έχει κίνηση και φασαρία) ένα γραφικό λιμάνι ® ένα λιμάνι (οι πληροφορίες που παραλείπονται είναι μη ανακτήσιμες γιατί κάθε λιμάνι δεν είναι γραφικό).
Με τη γενίκευση χρησιμοποιούμε μια γενική έννοια (π.χ. μια
π.χ. χαρτιά, μολύβια, στυλό, χάρακες, συνδετήρες ® γραφική ύλη (υπερώνυμη έννοια).
Το Συμβούλιο ανακοίνωσε ότι: (α) Θα διενεργεί παρεμβάσεις, (β) Θα διενεργηθεί αξιολόγηση, (γ) Θα ενεργοποιηθούν οι προσωρινές πράξεις ανταλλαγής ® το Συμβούλιο ανακοίνωσε διάφορα μέτρα/πρωτοβουλίες (γενικό ουσιαστικό).
Τα γενικά ουσιαστικά είναι πολύ συχνά ουσιαστικά όπως πρόβλημα, εξέλιξη, κατάσταση, γεγονός, περίπτωση, παράγοντες, συνέπειες, αποτελέσματα κ.ά., τα οποία συμμετέχουν σε φράσεις που συγκεφαλαιώνουν τα προηγούμενα και προετοιμάζουν τα επόμενα: λ.χ. Οι δύο βασικές συνέπειες της πολιτικής αυτής…
Με την αναδιατύπωση ξαναγράφουμε συνοπτικά μέρος του κειμένου π.χ. μετατρέποντας μια ρηματική φράση σε ονοματική ή μια αναλυτική ρηματική φράση σε συνοπτική, ενώνοντας προτάσεις ή περιόδους με αποφυγή επανάληψης κοινών φράσεων, προσθέτοντας συνδετικές λέξεις ή φράσεις κλπ.
Π.χ. παρεμβαίνουν αποφασιστικά ® αποφασιστική παρέμβαση
κάνω περικοπές ® περικόπτω
είναι διαθέσιμο ποσό ύψους 2 εκατομμυρίων ® διατίθενται 2 εκατομμύρια
Τέλος, σε πληροφοριακές και αξιολογικές περιλήψεις συχνές είναι οι λεγόμενες
