3. Βασικά στοιχεία και δομή της αφήγησης

Εκτός από την αφηγηματική φωνή και την εστίαση,

κάθε αφήγηση περιλαμβάνει απαραίτητα χαρακτήρες, δηλαδή τους ήρωες και τις ηρωίδες της ιστορίας, που δρουν και έχουν συστηματικές σχέσεις ο ένας με τον άλλο

. Οι σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων παίζουν καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη κάθε ιστορίας.

Επιπλέον,

κάθε αφήγηση είναι οργανωμένη με συστηματικό τρόπο. Περιλαμβάνει υποχρεωτικά τον προσανατολισμό, στον οποίο παρουσιάζονται οι δράστες, καθώς και ο χώρος και ο χρόνος της δράσης, ένα εναρκτήριο γεγονός που μεταβάλλει την αρχική κατάσταση πραγμάτων (πράξη επιπλοκής) και την επίλυση, στην οποία παρουσιάζεται η τελική κατάσταση των πραγμάτων.

Με δυο λόγια, σε κάθε ιστορία η αρχική ισορροπία των πραγμάτων διαταράσσεται από ένα σημαντικό γεγονός, για να αποκατασταθεί, ύστερα από μια σειρά από συμβάντα, σε μια καινούργια ισορροπία στο τέλος.

Τα γεγονότα που διαδέχονται το ένα το άλλο αποτελούν την αφηγηματική γραμμή ή πλοκή της αφήγησης, στην οποία προστίθεται η αξιολόγηση των γεγονότων από τον αφηγητή, που αποκαλύπτει τον αφηγηματικό στόχο της ιστορίας

(«για ποιο λόγο αφηγήθηκε αυτά τα γεγονότα»). Τα γεγονότα της αφηγηματικής γραμμής εκφράζονται γλωσσικά συνήθως σε αόριστο χρόνο, ενώ γεγονότα ή καταστάσεις που ανήκουν στο παρασκήνιο της ιστορίας πραγματώνονται με ρήματα στον παρατατικό. Το εναρκτήριο γεγονός ή και ολόκληρη η πλοκή μπορεί να επισημαίνονται επίσης με τον λεγόμενο αφηγηματικό ή ιστορικό ενεστώτα.

Η βασική δομή της αφήγησης φαίνεται στον παρακάτω πίνακα:

Προσανατολισμός	ΠΟΙΟΣ ΠΟΤΕ ΠΟΥ	Αξιολόγηση
Αφηγηματική γραμμή	ΠΡΑΞΗ ΕΠΙΠΛΟΚΗΣ ΔΙΑΔΟΧΗ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ (τι έγινε μετά)
Επίλυση	(τι έγινε τελικά)