3. Το γένος, ο αριθμός και οι πτώσεις των ουσιαστικών

Τα κύρια και τα κοινά ουσιαστικά μπορεί να είναι οποιουδήποτε γένους (αρσενικά, θηλυκά ή ουδέτερα) και να σχηματίζουν τύπους και στους δύο αριθμούς (ενικός και πληθυντικός) και στις τέσσερις πτώσεις (ονομαστική, γενική, αιτιατική, κλητική).

Ωστόσο, το φυσικό γένος δεν συμπίπτει πάντα με το γραμματικό γένος: μπορεί στα ουσιαστικά άνδρας, γυναίκα το φυσικό γένος να συμπίπτει με το φυσικό, αλλά στο ουσιαστικό παιδί δεν συμβαίνει αυτό: το φυσικό γένος είναι αρσενικό ή θηλυκό αλλά το γραμματικό γένος είναι ουδέτερο.

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν κάποια ουσιαστικά που διαθέτουν τύπους στα δυο γένη, στο αρσενικό και το θηλυκό, για να δηλώσουν το φύλο του προσώπου στο οποίο αναφέρονται· π.χ.

ο μαθητής/η μαθήτρια

ο αδερφός/η αδερφή.

Τα επαγγελματικά ουσιαστικά, αυτά δηλαδή που δηλώνουν επαγγέλματα, εμφανίζουν, κυρίως, τύπους για το αρσενικό γένος· π.χ.

ο γιατρός

ο δικηγόρος

ο ταμίας κ.ά.

Ωστόσο, τα ουσιαστικά αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για το θηλυκό με την προσθήκη του άρθρου η στον τύπο του αρσενικού π.χ.

ο γιατρός/η γιατρός

Για αρκετά ουσιαστικά ο τύπος του θηλυκού σχηματίζεται με τις καταλήξεις -α, -τρια, -ινα, -ισσα για τον αντίστοιχο θηλυκό τύπο· π.χ.

η δασκάλα

η διευθύντρια

η δικηγορίνα

η μανάβισσα.