3. Έννοια (concept)

Ø Στα ελληνικά ο όρος έννοια αποδίδει και τον όρο concept.

Στη χρήση αυτή αναφέρεται σε ένα είδος νοητικής αναπαράστασης.

Η έννοια της λέξης τραπέζι π.χ. είναι η νοητική αναπαράσταση του είδους αντικειμένου στο οποίο μπορούμε να αναφερθούμε με τη λέξη τραπέζι. Πιο απλά: η νοητική εικόνα που έχουμε ως ομιλητές για το τραπέζι.

Οι έννοιες/concept

s μπορεί δυνάμει να υπάρχουν ανεξάρτητα από τη λέξη ή γενικά τη γλωσσική τους πραγμάτωση . Μπορούμε δηλαδή να υποθέσουμε ότι υπάρχουν και έννοιες που δεν εκφράζονται γλωσσικά (αυτή είναι μια μεγάλη φιλοσοφική συζήτηση στη σύγχρονη γλωσσολογία). Ή μπορούμε να διερευνούμε και να αναλύουμε την εννοιακή δομή ανεξάρτητα από τις λέξεις σε μια συγκεκριμένη γλώσσα, όπως π.χ. όταν σκεφτόμαστε τις ιδιότητες της έννοιας κυκλος (τα κεφαλαία δείχνουν ακριβώς ότι δεν πρόκειται για την ελληνική λέξη κύκλος αλλά για την έννοια του κύκλου που σε άλλες γλώσσες εκφράζεται με άλλη λέξη)· ή όταν αναλύουμε την έννοια πεψη εστιάζοντας στα διαφορετικά στάδια ή διεργασίες της σωματικής αυτής λειτουργίας, ανεξάρτητα από τις λέξεις που τα εκφράζουν στις διαφορετικές γλώσσες (φανταστείτε ότι κοιτάτε ένα διάγραμμα για την πέψη σε ένα βιβλίο βιολογίας που περιέχει μόνο σχέδια και βέλη, όχι όμως λέξεις).

Οι έννοιες οργανώνονται σε

εννοιακά πεδία (ή τομείς). Για παράδειγμα, οι έννοιες πατέρας, μητέρα, παιδί κλπ. αποτελούν μαζί με άλλες το εννοιακό πεδίο της συγγένειας, οι έννοιες αγάπη, μίσος, φόβος, απέχθεια κλπ. το πεδίο του συναισθήματος κοκ. Για να κατανοήσει πλήρως ένας ομιλητής την κάθε μεμονωμένη έννοια χρειάζεται να ενεργοποιήσει το αντίστοιχο εννοιακό πεδίο, ή για να το πούμε αλλιώς, χρειάζεται να έχει πρόσβαση σε όλη αυτή τη σχετική γνώση.

3.1 Έννοια (στην καθημερινή γλώσσα)

Στην καθημερινή γλώσσα η λέξη έννοια χρησιμοποιείται πιο χαλαρά ως συνώνυμο των λέξεων σημασία ή νόημα. Π.χ. λέμε Η πρότασή μας έχει την έννοια του συμβιβασμού και της συμφιλίωσης ή Τι έννοια έχει αυτό;