2. Ποιες σχέσεις μπορεί να έχουν οι διαφορετικοί φθόγγοι μιας γλώσσας;

Κάποιοι φθόγγοι μπορεί να βρεθούν σε ίδιο ηχητικό περιβάλλον και να γίνουν η αιτία να έχουμε διαφορετικές λέξεις. Π.χ. στα ελληνικά, αν οι φθόγγοι [p] και [t] βρεθούν στο ίδιο ηχητικό περιβάλλον, λ.χ. στο περιβάλλον [-onos], γίνονται αιτία να δημιουργηθούν δύο διαφορετικές λέξεις: οι λέξεις πόνος [ˈponos] και τόνος [ˈtonos].

Αντίθετα, άλλοι φθόγγοι, μολονότι βρίσκονται σε ίδιο ηχητικό περιβάλλον αντίστοιχα, δεν δημιουργούν δύο διαφορετικές λέξεις: για παράδειγμα, ο φατνιακός φθόγγος [l] και ο ουρανικός φθόγγος [ʎ] στην πατρινή διάλεκτο αν βρεθούν στο ίδιο ηχητικό περιβάλλον, λ.χ. το [-ikos], το αποτέλεσμα (δηλ. [ˈlikos] & [ˈʎikos]) είναι δύο διαφορετικές εκδοχές της ίδιας λέξης, δηλ. της λέξης λύκος.

Οι φθόγγοι που γίνονται αιτία να δημιουργηθούν διαφορετικές λέξεις, λέμε ότι διαφοροποιούν σημασίες, και αυτή είναι μια πολύ σημαντική λειτουργία στη γλώσσα. Αυτούς τους φθόγγους τους ονομάζουμε φωνήματα και ένας από τους πρώτους στόχους της φωνολογίας είναι να βρει τα φωνήματα κάθε γλώσσας.

Τα φωνήματα συνδυάζονται μεταξύ τους και, μολονότι δεν έχουν σημασία, δημιουργούν άλλες γλωσσολογικές μονάδες, οι οποίες έχουν σημασία (όπως τα μορφήματα και οι λέξεις).

Για να γράψουμε τα φωνήματα, χρησιμοποιούμε κάποια από τα γράμματα του Διεθνούς Φωνητικού Αλφαβήτου, τα οποία βάζουμε ανάμεσα σε πλαγιοκάθετους: για παράδειγμα: /l/ είναι το φώνημα με το οποίο ξεκινά η λέξη λύκος.