2. Ποια είναι τα σύμφωνα της νέας ελληνικής;
Με βάση τα παραπάνω, τα σύμφωνα της κοινής νέας ελληνικής είναι:
ΤΟΠΟΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ | Διχειλικά | Χειλοδοντικά | Οδοντικά | Φατνιακά | Ουρανικά | Υπερωϊκά |
ΤΡΟΠΟΣ ΑΡΘΡΩΣΗΣ | | | | | | |
Κλειστά | p b | | | t d | c ɟ | k g |
Ρινικά | m | | | n | ɲ | ŋ |
Παλλόμενα | | | | ɾ | | |
Τριβόμενα | | f v | θ ð | s z | ç ʝ | x γ |
Πλευρικά Προσεγγιστικά | | | | l | ʎ | |
Ο παραπάνω Πίνακας παρουσιάζει τα σύμβολα του Διεθνούς Φωνητικού Αλφαβήτου τα οποία αποδίδουν τα σύμφωνα της κοινής νέας ελληνικής, κατηγοριοποιώντας τα σύμφωνα με τον τρόπο (κάθετος άξονος) και το τόπο (οριζόντιος άξονας) άρθρωσής τους.
Αναλυτικά, τα σύμφωνα της κοινής νέας ελληνικής είναι:
p: άηχος, κλειστός, στοματικός, κεντρικός, διχειλικός. Στην αρχή της λέξης πόνος.
b: ηχηρός, κλειστός, στοματικός, κεντρικός, διχειλικός. Στην αρχή της λέξης μπάνιο.
t: άηχος, κλειστός, στοματικός, κεντρικός, φατνιακός. Στην αρχή της λέξης τόνος.
d: ηχηρός, κλειστός, στοματικός, κεντρικός, φατνιακός. Στην αρχή της λέξης ντύνω
c: άηχος, κλειστός, στοματικός, κεντρικός, ουρανικός. Στην αρχή της λέξης κύμα.
ɟ: ηχηρός, κλειστός, στοματικός, κεντρικός, ουρανικός. Στην αρχή της λέξης γκέμι.
k: άηχος, κλειστός, στοματικός, κεντρικός, υπερωικός. Στην αρχή της λέξης κώνος.
g: ηχηρός, κλειστός, στοματικός, κεντρικός, υπερωικός. Στην αρχή της λέξης γκαρίζω.
f: άηχος, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, χειλοδοντικός. Στην αρχή της λέξης φακός.
v: ηχηρός, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, χειλοδοντικός. Στην αρχή της λέξης βρίσκω.
θ: άηχος, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, οδοντικός. Στην αρχή της λέξης θάμνος.
ð: ηχηρός, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, οδοντικός. Στην αρχή της λέξης δέντρο.
s: άηχος, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, φατνιακός. Στην αρχή της λέξης σώμα.
z: ηχηρός, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, φατνιακός. Στην αρχή της λέξης ζωή.
ç: άηχος, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, ουρανικός. Στην αρχή της λέξης χειμώνας.
ʝ: ηχηρός, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, ουρανικός. Στην αρχή της λέξης γιλέκο.
x: άηχος, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, υπερωικός. Στην αρχή της λέξης χώμα.
γ: ηχηρός, τριβόμενος, στοματικός, κεντρικός, υπερωικός. Στην αρχή της λέξης γόνατο.
m: ηχηρός, κλειστός, ρινικός [ρινικός φθόγγος], κεντρικός, διχειλικός. Στην αρχή της λέξης μάτι.
n: ηχηρός, κλειστός, ρινικός, κεντρικός, φατνιακός. Στην αρχή της λέξης νέος.
ɲ: ηχηρός, κλειστός, ρινικός, κεντρικός, ουρανικός. Στην αρχή της λέξης νιότη.
ŋ: ηχηρός, κλειστός, ρινικός, κεντρικός, υπερωικός. Στη μέση της λέξης ανγκώνας.
ɾ: ηχηρός, τριβόμενος, στοματικός, μονοπαλλόμενος, φατνιακός. Στην αρχή της λέξης ροή.
l: ηχηρός, προσεγγιστικός, στοματικός, πλευρικός, φατνιακός. Στην αρχή της λέξης λάμπα.
ʎ: ηχηρός, προσεγγιστικός, στοματικός, πλευρικός, ουρανικός. Στην αρχή της λέξης λιώνω.
Μια άλλη άποψη χαρακτηρίζει ως σύμφωνα όλα τα γράμματα του ελληνικού αλφάβητου που δεν μπορούν να πάρουν τόνο. Το πρόβλημα σε αυτή την άποψη είναι ότι συνδέει άμεσα τον χαρακτηρισμό «σύμφωνο» με τον γραπτό λόγο, παρόλο που όπως είδαμε τα χαρακτηριστικά των συμφώνων απορρέουν από
αρθρωτικά χαρακτηριστικά –δηλαδή από τον προφορικό λόγο. Τα γράμματα (δηλαδή ο γραπτός λόγος) αναπαριστούν φωνήματα (δηλαδή τον προφορικό λόγο). Σε γλώσσες που έχουν γραπτή παράδοση αιώνων και χιλιετιών –όπως η ελληνική– πολλές φορές χάνεται η αντιστοιχία φωνήματος και γράμματος, το ότι δηλαδή σε ένα φώνημα αντιστοιχεί ένα γράμμα. Και αυτό γιατί μπορεί το ίδιο φώνημα να γράφεται με περισσότερα από ένα γράμματα ή με περισσότερους από έναν τρόπους, όπως για παράδειγμα το φώνημα της ελληνικής /g/, που άλλοτε γράφεται με τον συνδυασμό γραμμάτων <γκ> και άλλοτε με τον συνδυασμό γραμμάτων <γγ> (βλ. και ιστορική ορθογραφία).