2. Είναι τόσο εύκολο να οριστεί η λέξη;

Το να ορίσουμε τη λέξη δεν είναι πάντα τόσο απλό όσο φαίνεται. Ας προσπαθήσουμε να μετρήσουμε τις λέξεις της παρακάτω πρότασης:

Η βάση της συζήτησης για τις βάσεις στα Α.Ε.Ι. είχε τεθεί από τον υπουργό.

Αν ακολουθήσουμε τον πρώτο ορισμό που δώσαμε, η πρόταση αποτελείται από 14 λέξεις. Ωστόσο, όλοι οι φυσικοί ομιλητές της γλώσσας καταλαβαίνουμε ότι αυτή η καταμέτρηση δημιουργεί ορισμένα ερωτήματα:

Ø τα άρθρα η, της, τις, τον αποτελούν διαφορετικές λέξεις ή μία;

Ø το άρθρο τα μαζί με την πρόθεση σε που εμφανίζεται ως στα αποτελεί μία λέξη ή δύο;

Ø ο ρηματικός τύπος του υπερσυντέλικου είχε τεθεί αποτελεί μία λέξη ή δύο;

Ø το αρκτικόλεξο Α.Ε.Ι. αποτελεί λέξη;

Ø το ουσιαστικό βάση με τη σημασία ‘υπόβαθρο, πλαίσιο’ αποτελεί την ίδια λέξη με το ουσιαστικό βάσεις και την εξειδικευμένη σημασία ‘επίπεδο εισαγωγής στα Α.Ε.Ι.’;

Ø οι λέξεις βάση, υπουργό, συζήτησης είναι της ίδιας κατηγορίας με τις λέξεις της, για, από, τον;

Όλα αυτά τα ερωτήματα που θέτουμε ως φυσικοί ομιλητές θα τα αντιμετώπιζε και ο συντάκτης ενός λεξικού της νέας ελληνικής κατά τη δημιουργία των λημμάτων του λεξικού.

Προκειμένου να περιγραφεί αυτή η περίπλοκη κατάσταση, η επιστημονική ανάλυση της γλώσσας εισάγει επιμέρους διακρίσεις, δημιουργεί νέες έννοιες και όρους, οι οποίοι μας βοηθούν να συνειδητοποιήσουμε το πώς λειτουργούν οι λέξεις της γλώσσας.