2. Ποιες πληροφορίες δίνει ένα λήμμα;

Τα λήμματα είναι οργανωμένα για να δίνουν τις πληροφορίες που αφορούν μια λέξη με τρόπο όσο γίνεται πιο οικονομικό, τουλάχιστον στα έντυπα λεξικά. Στα ηλεκτρονικά λεξικά το πρόβλημα του αριθμού σελίδων και του χώρου γενικότερα δεν υπάρχει.

Ας δούμε ποιες πληροφορίες δίνονται σε ένα μονόγλωσσο γενικό λεξικό της νέας ελληνικής, στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής, στο λήμμα λιοντάρι:

λιοντάρι: προηγείται, συνήθως με έντονα (bold) γράμματα, η λέξη-κεφαλή, όπως λέγεται του λήμματος. Έτσι, δίνεται και η ορθογραφία της λέξης.

Τη λέξη-κεφαλή ακολουθεί το άρθρο, στην περίπτωσή μας το το, και με αυτόν τον τρόπο μαθαίνουμε ότι η λέξη είναι ουσιαστικό ουδετέρου γένους. Μας δίνεται και ο παλιότερος τύπος λεοντάρι, καθώς και το θηλυκό λιονταρίνα.

Ορισμένα λεξικά, όπως το συγκεκριμένο που χρησιμοποιούμε, δίνουν με ένα αρχικό γράμμα και έναν αριθμό την κατηγορία του ουσιαστικού (Ο44 για το ουδέτερο και Ο26 για το θηλυκό), έτσι ώστε ο χρήστης του λεξικού να μπορεί να δει πώς αυτό κλίνεται σε κάποιο άλλο σημείο του λεξικού. Αυτές οι πληροφορίες λέγονται μορφολογικές.

Αμέσως μετά, το λεξικό δίνει πληροφορίες για τη φωνητική μορφή της λέξης χρησιμοποιώντας ένα αποδεκτό αλφάβητο φωνητικής μεταγραφής: [ʎo΄ndari].

Στη συνέχεια ακολουθούν οι πληροφορίες για τη σημασία της λέξης που λέγονται ερμήνευμα ή λεξικογραφικός ορισμός. Προηγούνται οι κυριολεκτικές σημασίες και ακολουθούν οι μεταφορικές. Εάν μια λέξη έχει περισσότερες από μία σημασίες, χρησιμοποιούνται και αριθμοί για να διακριθούν αυτές.

Το συγκεκριμένο λεξικό παρουσιάζει αριθμημένες τις εξής σημασίες:

«1. μεγαλόσωμο, δυνατό, σαρκοφάγο θηλαστικό της Κεντρικής και Νότιας Αφρικής και της Νότιας Ασίας με ξανθωπό τρίχωμα, θυσανωτή ουρά και (μόνο το αρσενικό) πλούσια χαίτη. 2. (μτφ. για ανθρ.) ατρόμητος, θαρραλέος, γενναίος».

Μετά τον ορισμό δίνονται με πλάγια γράμματα παραδείγματα χρήσης της λέξης και των διαφόρων σημασιών της. Στο συγκεκριμένο λεξικό δίνονται για την πρώτη σημασία τα παραδείγματα χρήσης:

Όταν βρυχάται το ~, αντηχεί όλη η ζούγκλα. Το ~ είναι ο βασιλιάς των ζώων.

Το σύμβολο ~ χρησιμοποιείται για να μην επαναλαμβάνεται η λέξη λιοντάρι. Για τη δεύτερη σημασία δίνεται το παράδειγμα χρήσης: Πολέμησε / όρμησε σαν ~.

Το συγκεκριμένο λήμμα περιλαμβάνει και το υποκοριστικό λιονταράκι.

Σε ορισμένα λήμματα των λεξικών δίνονται συνώνυμες ή και αντώνυμες λέξεις.

Τέλος, και συνήθως εντός αγκυλών δίνονται οι ετυμολογικές πληροφορίες, δηλαδή οι πληροφορίες για την προέλευση μιας λέξης. Στο συγκεκριμένο λήμμα μαθαίνουμε ότι η λέξη λιοντάρι έρχεται από τη μεσαιωνική ελληνική λιοντάρι(ν), υπήρχε στην ελληνιστική ελληνική, λεοντάριον και στην αρχαία ελληνική ως υποκοριστικό του λέων.