2. Η λειτουργία της αρχής της συνεργασίας και των αξιωμάτων

Παρατηρήστε ότι ο Grice διατύπωσε την αρχή της συνεργασίας και τα αξιώματα στην προστακτική. Αυτό μπορεί να δώσει την λανθασμένη εντύπωση ότι οι συνομιλητές/τριες οφείλουν να ακολουθούν αυτούς τους κανόνες ως αρχές καλής συμπεριφοράς. Όμως, ο Grice δεν είχε στόχο να ρυθμίσει τη συνομιλιακή συμπεριφορά. Αντίθετα, θεωρεί ότι έτσι περιγράφει τους γενικούς άγραφους κανόνες στους οποίους μοιάζουν να υπακούουν οι συνομιλητές/ριες (δηλ. συνομιλιακούς κανόνες που υποθέτουν ότι ισχύουν). Δηλαδή, από μια άποψη,

η προστακτική θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως προειδοποίηση: αν δεν ακολουθήσουμε τους κανόνες, ενδέχεται να δημιουργήσουμε

υπονοήματα, ακριβώς επειδή οι συνομιλητές μας αναμένουν ότι θα συμμορφωθούμε με την αρχή της συνεργασίας και τα αξιώματα.

Το αξίωμα της ποσότητας αφορά το πόσα πρέπει να πει κανείς για να επικοινωνήσει επαρκώς

. Όταν συμμετέχουμε σε μια συνομιλία κρίνουμε τι θεωρείται επαρκής πληροφορία σε κάθε περίπτωση. Δηλαδή, επιστρατεύουμε τη γνώση μας για τον κόσμο συνολικά (πράγμα που ισχύει και για άλλα αξιώματα). Έτσι, ο Β στο (1) δεν κρίνει αναγκαίο να πει ότι οι φούρνοι πουλούν φαγώσιμα γιατί θεωρεί ότι το γνωρίζει η Α.

Το αξίωμα της ποιότητας λέει ότι, σε κανονικές συνθήκες, οι συνομιλητές δεν δίνουν επίτηδες πληροφορίες που γνωρίζουν ότι είναι ψευδείς και αποφεύγουν να κάνουν δηλώσεις για τις οποίες δεν έχουν αποδείξεις

.

Το αξίωμα της συνάφειας είναι ίσως το σημαντικότερο μέρος της αρχής της συνεργασίας

– το βασικότερο χαρακτηριστικό της συνομιλίας ως συνεργατικής συμπεριφοράς. Παρατηρήστε ότι η συνομιλία στο παραπάνω παράδειγμα πετυχαίνει ακριβώς επειδή η Α προϋποθέτει ότι ο Β της λέει κάτι σχετικό με το θέμα. Προσέξτε, επίσης, ότι αν η Α απαντούσε στη συνέχεια Και γιατί μου το λες; ή Και τι με νοιάζει; θα ακουγόταν άστοχο ή παράλογο (δηλ. δεν θα ακολουθούσε συνεργατική συμπεριφορά).

Το αξίωμα του τρόπου αφορά τη σαφήνεια της γλωσσικής έκφρασης ως προϋπόθεση της αποτελεσματικής επικοινωνίας

– δηλ. το πώς λέμε κάτι και όχι μόνο το τι λέμε. Γι’ αυτό σχετίζεται και με τα άλλα τρία αξιώματα.

Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι τα τέσσερα αξιώματα έχουν μεγάλες επικαλύψεις μεταξύ τους και ότι δεν είναι εύκολο να τα διακρίνει κανείς με ακρίβεια. Για παράδειγμα, πώς μπορούμε να διακρίνουμε ξεκάθαρα το αξίωμα της ποσότητας από το αξίωμα του τρόπου ή της συνάφειας; Μπορεί κάποιος που λέει λιγότερα ή περισσότερα από όσα πρέπει να είναι σαφής; Ωστόσο, αυτά τα προβλήματα δεν αναιρούν τη σημασία της θεωρίας του Grice.

Η αρχή της συνεργασίας και τα αξιώματα βασίζονται στην ιδέα ότι στόχος μιας συνομιλίας είναι η ανταλλαγή πληροφοριών με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο. Πρέπει να σημειώσουμε ότι ο Grice θεωρεί τη συνομιλία ως μια ιδιαίτερη περίπτωση λογικής συμπεριφοράς για την επιτυχία ενός στόχου. Έτσι, υποστηρίζει ότι

οι υποθέσεις που κάνουμε βάσει της αρχής της συνεργασίας και των αξιωμάτων δεν αφορούν μόνο τις γλωσσικές ανταλλαγές αλλά και τις καθημερινές μας δραστηριότητες γενικότερα

. Από αυτό φαίνεται ότι ο Grice αντιλαμβάνεται τη συνομιλία ως κοινωνική πρακτική που συνδέεται και με άλλες πλευρές της ανθρώπινης συμπεριφοράς.