2. Η διάθεση

Από την άλλη πλευρά, αν αγνοήσουμε τη μορφολογική διάκριση της φωνής,

τα ρήματα κατατάσσονται παραδοσιακά σε τέσσερις διαφορετικές διαθέσεις, ανάλογα με τη σημασία τους, και πιο συγκεκριμένα ανάλογα με τη σημασιολογική σχέση τους με το υποκείμενό τους

. Οι διαθέσεις ορίζονται ως εξής:

• Ενεργητική διάθεση

  έχουν τα ρήματα που το υποκείμενό τους ενεργεί :

Ο Γιάννης αγόρασε καινούργιο τηλέφωνο.

• Παθητική διάθεση

  έχουν τα ρήματα που το υποκείμενό τους παθαίνει κάτι (δέχεται κάποια ενέργεια) :

Ο Γιάννης τιμωρήθηκε με αποβολή.

• Μέση διάθεση

  έχουν τα ρήματα που δείχνουν ότι η ενέργεια του υποκειμένου επιστρέφει στο ίδιο :

Ο Γιάννης ντύθηκε, χτενίστηκε και ξυρίστηκε (αυτοπάθεια).

Ο Γιάννης κι η Μαρία αγκαλιάστηκαν και φιλήθηκαν (αλληλοπάθεια).

• Ουδέτερη διάθεση

  έχουν τα ρήματα που δείχνουν ότι το υποκείμενο ούτε ενεργεί ούτε παθαίνει κάτι :

Ο Γιάννης έχει δύο πτυχία.