1. Εισαγωγή: Τι είναι το (δημοσιογραφικό) σχόλιο;

Είναι ένα σύντομο στοχαστικό κείμενο που αξιολογεί και ερμηνεύει γεγονότα της επικαιρότητας

. Είναι το απαραίτητο συμπλήρωμα της εξιστόρησης των ειδήσεων, γιατί προσφέρει ένα πλαίσιο κατανόησής τους: ανιχνεύει τα αίτια που τις προκάλεσαν και αποτιμά τη σημασία που πιθανόν να έχουν για τους πολίτες και την κοινωνία.

Ένα παράδειγμα:

Δεξιά βλέπουμε το παιγνιώδες, ειρωνικό σχόλιο του περίφημου σχολιογράφου της γαλλικής εφημερίδας Le Monde Ρομπέρ Εσκαρπί, συντάκτη της στήλης Au jour le jour για τριάντα χρόνια (1949-1979), και αριστερά την είδηση-αφορμή –η ορθογραφία και η στίξη είναι της μεταφράστριας.

Τα γραπτά πετούν* Le Monde 30/6/1974

Ανάκτηση Ρομπέρ Εσκαρπί Le Monde 30/6/1974

Μπέργκαμο-Ρώυτερ Την έναρξη ανακριτικής διαδικασίας διέταξαν πρόσφατα οι ιταλικές αστυνομικές αρχές ώστε να αποδοθούν ευθύνες προς κάθε υπεύθυνο για την μετατροπή σε χαρτοπολτό τμήματος της αλληλογραφίας που διανέμεται από τα ιταλικά ταχυδρομεία. Η πολύκροτη, όσο και απίστευτη αυτή υπόθεση που έχει συνταράξει την κοινή γνώμη, είδε το φως της δημοσιότητας στο Μπέργκαμο όπου η αστυνομία ανακάλυψε έναν τόνο χαρτί και κατείσχε ό,τι περίσσεψε από μια σημαντική ποσότητα συστημένων γραμμάτων και άλλων αντικειμένων, τα οποία το κοινό είχε εμπιστευθεί στα ιταλικά ταχυδρομεία. Σύμφωνα με την αστυνομία, είναι πολύ πιθανόν, ολόκληροι σάκοι αλληλογραφίας που διαμετακομίζονταν από τον σιδηροδρομικό σταθμό του Μιλάνου, να έχουν μετατραπεί σε χαρτοπολτό. Εδώ και περισσότερο από ένα χρόνο, η κατάσταση στα ιταλικά ταχυδρομεία είναι χαώδης εξ αιτίας της έλλειψης επαρκούς προσωπικού με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τεράστιες καθυστερήσεις στην διαλογή της αλληλογραφίας. Μερικές επιστολές χρειάζονται μέχρι και δύο μήνες για να φθάσουν στον προορισμό τους, άλλες δεν φθάνουν ποτέ. Μετά τις αποκαλύψεις στο Μπέργκαμο, καταλαβαίνουμε πολύ καλά την αιτία. Πάντως, τα ιταλικά ταχυδρομεία ανακοίνωσαν ότι πρόκειται για ένα «λυπηρό λάθος»! *Λογοπαίγνιο στη γνωστή λατινική παροιμία Verba volant, scripta manent (τα λόγια πετούν, τα γραπτά μένουν)

Στο βάθος, τα ιταλικά ταχυδρομεία έχουν δίκιο και είναι σφάλμα να θεωρούμε σκανδαλώδες το γεγονός ότι μερικά παραρτήματά τους πουλούσαν ένα τμήμα από την αλληλογραφία σε κάποιον έμπορο χαρτιού ο οποίος αναζητούσε άφθονη και φθηνή πρώτη ύλη. Η ποσότητα των διαφημιστικών εντύπων αλλά και της αλληλογραφίας που ο καθένας μας πετάει στα σκουπίδια κάθε μέρα, αποτελεί μια τρομερή σπατάλη, η οποία δύσκολα μπορεί να γίνει αποδεκτή αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι ο κόσμος απειλείται από έλλειψη χαρτιού. Το απ’ ευθείας πέρασμα, από τον ένα παραγωγό στον άλλο, χωρίς τη μεσολάβηση του καταναλωτή, παρέχει το πλεονέκτημα της εξοικονόμησης ενέργειας και επιτρέπει, συγχρόνως, τη μείωση αντί της αύξησης των ταχυδρομικών τελών και ίσως και την παροχή μερικών ακόμα οφελών στους παραγωγικούς επιστολογράφους.